אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:זון"

קיין ענדערונג אין גרייס ,  פֿאַר 2 יאָר
ק
החלפת טקסט – "אסטראנאמען" ב־"אסטראנאמער"
(גארנישט מיט אידישקייט)
צייכן: באקוקט
ק (החלפת טקסט – "אסטראנאמען" ב־"אסטראנאמער")
שורה 87: שורה 87:
אין 1854 האבן פארגעשטעלט [[הערמאן פאן העלמהאלץ]] און [[לארד קעלווין]] אז די ענערגיע פון דער זון קומט פון איינציען פון דער גאז פון וואס די זון איז צוזאמענגשטעלט. זיי האבן אויסגערעכנט אז דאס וואלט געשאפן ענערגיע גענוג פאר דרייסיג מיליאן יאר. אין אנהייב פונעם 20סטן יארהונדערט האט [[ארטור עדינגטאן]] אפגעשאצט אז די זון ניצט אויס קערן־רעאקציעס. עדינגטאן האט נישט געקענט אויסרעכענען וויאזוי זאל דאס ארבעטן אזוי ווי די [[קוואנטן-מעכאניק]] האט מען נאך נישט אויפגעוויזן.
אין 1854 האבן פארגעשטעלט [[הערמאן פאן העלמהאלץ]] און [[לארד קעלווין]] אז די ענערגיע פון דער זון קומט פון איינציען פון דער גאז פון וואס די זון איז צוזאמענגשטעלט. זיי האבן אויסגערעכנט אז דאס וואלט געשאפן ענערגיע גענוג פאר דרייסיג מיליאן יאר. אין אנהייב פונעם 20סטן יארהונדערט האט [[ארטור עדינגטאן]] אפגעשאצט אז די זון ניצט אויס קערן־רעאקציעס. עדינגטאן האט נישט געקענט אויסרעכענען וויאזוי זאל דאס ארבעטן אזוי ווי די [[קוואנטן-מעכאניק]] האט מען נאך נישט אויפגעוויזן.


אין 1925 איז די בריטישע אסטראנאם [[סעסיליע פיין-גאפאשקין]] געווען דער ערשטער מענטש וואס האט באקומען א דאקטאראט אין אסטראנאמיע פון [[הארווארד אוניווערסיטעט]]. אין פארלויף פון איר פארשונג איז זי געווען די ערשטע צו ווייזן דעם [[ספעקטרום]] פון דער זונ'ס ליכט, און זי האט געוויזן אז די זון אנטהאלט מערסטנס [[וואסערשטאף]] און אויך [[העליום]]. אין יענע יארן האבן אסטראנאמען אלע געהאלטן אז די זון איז בעיקר צוזאמענגעשטעלט פון [[אייזן]], און פיין-גאפאשקין האט געדארפט צוריקציען אירע ווערטער, אבער יארן שפעטער האט מען אויסגעוויזן אז זי איז געווען גערעכט.
אין 1925 איז די בריטישע אסטראנאם [[סעסיליע פיין-גאפאשקין]] געווען דער ערשטער מענטש וואס האט באקומען א דאקטאראט אין אסטראנאמיע פון [[הארווארד אוניווערסיטעט]]. אין פארלויף פון איר פארשונג איז זי געווען די ערשטע צו ווייזן דעם [[ספעקטרום]] פון דער זונ'ס ליכט, און זי האט געוויזן אז די זון אנטהאלט מערסטנס [[וואסערשטאף]] און אויך [[העליום]]. אין יענע יארן האבן אסטראנאמער אלע געהאלטן אז די זון איז בעיקר צוזאמענגעשטעלט פון [[אייזן]], און פיין-גאפאשקין האט געדארפט צוריקציען אירע ווערטער, אבער יארן שפעטער האט מען אויסגעוויזן אז זי איז געווען גערעכט.


אין 1938 האט [[האנס בעטע]] פארגעשטעלט א קאמפליצירטע סעריע פון קערן־רעאקציעס וואס זענען צוגעפאסט צו די שטראלונגען וואס ווערן ארויסגעשאסן פון דער זון. די רעאקציעס זענען דער באזיס פאר וואס ווערט גערופן היינט דער "סטאנדארט מאדעל פון דער זון". לויט בעטע, אין א קערן־שמעלץ קייט־רעאקציע, וואס הייסט די [[פראטאן-פראטאן קייט-רעאקציע]], פארוואנדלען זיך פיר וואסערשטאף אטאמען אין איין העליום אטאם (פראקטיש שאפן זעקט וואסערשטאף אטאמען איין העליום אטאם און שיסן ארויס צוויי וואסערשטאף אטאמען). 0.71% פון דער מאסע ווערט פארלוירן און קומט ארויס ווי היץ־ענערגיע, וואס שטראלט פונעם [[פאטאספער]]. די זון האט גענוג ענערגיע צו דויערן 10 מיליארד יאר.
אין 1938 האט [[האנס בעטע]] פארגעשטעלט א קאמפליצירטע סעריע פון קערן־רעאקציעס וואס זענען צוגעפאסט צו די שטראלונגען וואס ווערן ארויסגעשאסן פון דער זון. די רעאקציעס זענען דער באזיס פאר וואס ווערט גערופן היינט דער "סטאנדארט מאדעל פון דער זון". לויט בעטע, אין א קערן־שמעלץ קייט־רעאקציע, וואס הייסט די [[פראטאן-פראטאן קייט-רעאקציע]], פארוואנדלען זיך פיר וואסערשטאף אטאמען אין איין העליום אטאם (פראקטיש שאפן זעקט וואסערשטאף אטאמען איין העליום אטאם און שיסן ארויס צוויי וואסערשטאף אטאמען). 0.71% פון דער מאסע ווערט פארלוירן און קומט ארויס ווי היץ־ענערגיע, וואס שטראלט פונעם [[פאטאספער]]. די זון האט גענוג ענערגיע צו דויערן 10 מיליארד יאר.