רוי:יאנואר 1

1 יאנואר איז דער ערשטער טאג פון יאר אינעם גרעגאריאנישן קאלענדאר. ביז צום סוף יאר, בלייבן נאך 364 טעג (365 אין אן עיבור־יאר).

היסטארישע געשעענישן

• 45 פאר דער ציווילער רעכענונג - דער יוליאנישער קאלענדאר ווערט איינגעפירט

• 630 - מוחמד הייבט אן קיין מעקא מיט זיין מיליטער.
• 990 - רוסלאנד נעמט אן דעם יוליאנישן קאלענדאר.
• 1502 - פארטוגעזישע אויספארשער קומען אָן קיין ריא דע זשאנערא, בראזיל.
• 1515 – פראנסוא דער ערשטער פון פראנקרייך ירש'נט דעם פראנצויזישן קרוין.
• 1600 - סקאטלאנד הייבט אן צו ניצן דעם גרעגאריאנישן קאלענדאר.
• 1622 - דעם 1טן יאנואר איז אויסגרופן אלס דער ערשטער טאג פון יאר אינעם גרעגאריאנישן קאלענדאר.
• 1651 - טשארלס דער צווייטער באקרוינט מלך פון סקאטלאנד.
• 1801
  • דאס גרויסבריטאנישע קעניגרייך און דאס אירישע קעניגרייך ווערן פאראייניגט אינעם פאראייניגטן קעניגרייך
  • דער ערשטער אסטערויד, צערעס, איז אנטפלעקט (שפעטער ווערט ער קלאסיפירט אלס א קארליק פלאנעט)
• 1837 - ערדציטערניש אין דער שטאט צפת
• 1880 - אנהייב פון גראבן דעם פאנאמא קאנאל
• 1892 - עליס איילאנד געעפנט פאר אימיגראנטן צו די פאראייניגטע שטאטן
• 1893 - יאפאן הייבט אן ניצן דעם גרעגאריאנישן קאלענדאר
• 1898 - די שטאט ניו יארק סיטי איז געגרינדעט, מיט דעם פאראייניגן פון מאנהאטן, ברוקלין, קווינס, בראנקס און סטאטן איילנד
• 1926 - געגרינדעט דער קרוגער פארק אין דרום אפריקע
• 1939 - נאצי דייטשלאנד אסרט פאר אידן צו ארבעטן מיט דייטשן
• 1973 - אירלאנד, דאס פאראייניגטע קעניגרייך און דענמארק טרעטן אריין אינעם אייראפעישן פארבאנד
• 1981 - גריכנלאנד טרעט אריין אינעם אייראפעישן פארבאנד
• 1993 - טשעכאסלאוואקיי צעטיילט אויף טשעכיי או סלאוואקיי
• 1995
  • געגרינדעט די וועלט האנדל ארגאניזאציע
  • עסטרייך, פינלאנד און שוועדן ווערן מיטגלידער פונעם אייראפעישן פארבאנד
• 1998 - אייראפעאישער צענטראלבאנק געגרינדעט

• 2007 - בולגאריע און רומעניע ווערן מיטגלידער אינעם אייראפעישן פארבאנד.
• 2011 - עסטלאנד ווערט א מיטגליד אין דער אייראזאנע.
• 2014 - לעטלאנד אדאפטירט די איירא ווי זיין צאלמיטל, און ווערט דאס 18טע לאנד אין דער אייראזאנע.
• 2015 - ליטע אדאפטירט די איירא ווי זיין צאלמיטל, און ווערט דאס 19טע לאנד אין דער אייראזאנע.

געבוירן

• 1467 - זיגמונד דער ערשטער, מלך פון פוילן (געש' 1548)
• 1500 – שלמה מולכו, פארטוגעזישער מקובל (נפטר עקה"ש 1532)
• 1586 - פאבלא קלאריס, פרעזידענט פון קאטאלאניע (געש' 1641)
• 1880 - שלום אש, אידישער-פוילישער שרייבער (נפטר 1957)
• 1889 - מרדכי דובין, פירער פון די אידן אין לעטלאנד צווישן די צוויי וועלט מלחמות (נפטר 1956)
• 1900 - טשיאונע סוגיהארא, יאפאנישער קאנסול און א חסיד אומות העולם (געשט' 1986)
• 1959 - אזאלי אסומאני, פרעזידענט פון די קאמאראס
• 1964 - יצחק גאגולה, כנסת דעפוטאט פון ש"ס פארטיי

געשטארבן

• 1515 - לואי דער צוועלפטער, מלך פון פראנקרייך (געב' 1462)
• 1894 - היינריך הערץ, פיזיקער (געב' 1857)
• 1748 - יאהאן בערנולי, שווייצער מאטעמאטיקער (געב' 1667)
• 1995 - יוזשין וויגנער, אידישער פיזיקער פון אונגארן, באלוינט מיטן נאבעל פריז פאר פיזיק (געב' 1902)
• 2005 - אשר פרס, מדינת ישראלישער פיזיקער (געב' 1934)
• 2013 - רבי אברהם יעקב פרידמן, סאדיגורער רבי און מיטגליד אין דער מועצת גדולי התורה (געב' 1928)

הערות

---

• 31סטן דעצעמבער - 2טן יאנואר
• יאנואר

דער בלאט קומט פון יידיש-וויקיפעדיע.
אריגינעלער בלאט • ערלויבעניש cc-by-sa 3.0.

דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!