503
רעדאגירונגען
ק
אויסשטעל
ק (אויסדרוק) |
ק (אויסשטעל) צייכנס: וויזועלע רעדאגירונג רויע רעדאגירונג |
||
| שורה 27: | שורה 27: | ||
דעמאקראטיע האט אויך א געשטעל צו געבן '''"סאציאלאגישע רעכטונגען"''' ווי געזונטהייט, א פלאץ צו וואוינען, שטיצן ארבעטלאסיקע, עלטערערע מענטשן, אלמנות אא"וו. די יסודות זענען נישט אייניק ביי אלע רעגירונגען, די [[ליבעראליזם|ליבעראליסטישע]] געדאנק זאגט אז די רעגירונג דארף היטן די פרייהייט פון יעדן מענטש און ווי ווייניגער זיך מישן צו העלפן [[סאציאליזם|סאציאלאגיש]] אויפן חשבון פון פאדערן [[שטייער]] פון דער אלגעמיינער [[בירגער]]. אבער די [[סאציאל דעמאקראטיע|סאציאל דעמאקראטישע]] געדאנק האלטן אז סאציאלאגישע רעכטונגען איז אזוי ווי נאטירליכע רעכטונגען, און די [[מדינה]] דארף [[שנאר]]ן פון די בירגער כדי צו העלפן די שוואכערע מענטשן. | דעמאקראטיע האט אויך א געשטעל צו געבן '''"סאציאלאגישע רעכטונגען"''' ווי געזונטהייט, א פלאץ צו וואוינען, שטיצן ארבעטלאסיקע, עלטערערע מענטשן, אלמנות אא"וו. די יסודות זענען נישט אייניק ביי אלע רעגירונגען, די [[ליבעראליזם|ליבעראליסטישע]] געדאנק זאגט אז די רעגירונג דארף היטן די פרייהייט פון יעדן מענטש און ווי ווייניגער זיך מישן צו העלפן [[סאציאליזם|סאציאלאגיש]] אויפן חשבון פון פאדערן [[שטייער]] פון דער אלגעמיינער [[בירגער]]. אבער די [[סאציאל דעמאקראטיע|סאציאל דעמאקראטישע]] געדאנק האלטן אז סאציאלאגישע רעכטונגען איז אזוי ווי נאטירליכע רעכטונגען, און די [[מדינה]] דארף [[שנאר]]ן פון די בירגער כדי צו העלפן די שוואכערע מענטשן. | ||
א ליבעראלישע רעגירונג (ווי [[אמעריקע]]) וועט פאדערן | א ליבעראלישע רעגירונג (ווי [[אמעריקע]]) וועט פאדערן ווייניגער שטייער פון די בירגער און ווייניגער העלפן די שוואכע (זיי וועלן העלפן בעיקר צו נאטירליכע רעכטונגען און נישט צו סאציאלאגישע רעכטונגען), און א סאציאל דעמאקראטישע רעגירונג (ווי [[מדינת ישראל]]) וועלן פאדערן הויכע שטייער פון די בירגער כדי צו העלפן די שוואכע. | ||
== פאלקס רעכטונגען == | == פאלקס רעכטונגען == | ||
| שורה 34: | שורה 34: | ||
== אנדערע סארטן רעגירונג הערשאפט זענען == | == אנדערע סארטן רעגירונג הערשאפט זענען == | ||
* [[אויטאקראטיע]] - די הערשאפט ווערט געפירט דורך א יחיד אדער עטליכע יחידים, און עס איז נישט דא קיין שום פרייהייט פאר די אלגעמיינע בירגער אנטייל צו נעמען אין די באשלוסן פון דער רעגירונג. ביישפילן זענען [[קאמוניזם|קאמוניסטישע]], [[פאשיזם|פאשיסטישע]], און דיקטאטרישע רעגירונגען. | * [[אויטאקראטיע]] - די הערשאפט ווערט געפירט דורך א יחיד אדער עטליכע יחידים, און עס איז נישט דא קיין שום פרייהייט פאר די אלגעמיינע בירגער אנטייל צו נעמען אין די באשלוסן פון דער רעגירונג. ביישפילן זענען [[קאמוניזם|קאמוניסטישע]], [[פאשיזם|פאשיסטישע]], און דיקטאטרישע רעגירונגען. | ||
* [[מאנארכיע]] - א הערשאפט וואס ווערט געפירט דורך א קעניגליכן פאמיליע, געקליבן דורך שטאמבוים. א ''קאנסטיטוציענאלע מאנארכיע'' קען זיך אויך פירן ווי א דעמאקראטיע. | * [[מאנארכיע]] - א הערשאפט וואס ווערט געפירט דורך א קעניגליכן פאמיליע, געקליבן דורך שטאמבוים. א ''קאנסטיטוציענאלע מאנארכיע'' קען זיך אויך פירן ווי א דעמאקראטיע ווי צ.ב.ש. [[ענגלאנד]] און נאך. | ||
* [[טעאקראטיע]] - א [[רעליגיע]] הערשאפט וואס ווערט געפירט דורך די רעליגיעזע און [[גייסטליכע]] פירער, ווי צ.ב.ש. איראן, און די טאליבאנער אין אפגאניסטאן. | * [[טעאקראטיע]] - א [[רעליגיע]] הערשאפט וואס ווערט געפירט דורך די רעליגיעזע און [[גייסטליכע]] פירער, ווי צ.ב.ש. איראן, און די טאליבאנער אין אפגאניסטאן - א חלק פון זיי האבן אויכט דעמאקראטישע וויילן אבער דער [[גייסטליכע]]<nowiki/>ר פירער געוולעטיגט העכער זיי אזוי [[אירן]] און נאך. | ||
== דעמאקראטיע אין דער תורה == | == דעמאקראטיע אין דער תורה == | ||
אין דער [[תורה]] שטייט אז ווען [[משה רבינו]] האט פארגעלייגט די תורה־געזעצן פאר די [[איד]]ן, האט ער פריער גענומען זייער הסכמה דערפון, אזוי ווי עס שטייט ([[ספר שמות|שמות]] כ"ד ג'): וַיָּבֹא מֹשֶׁה, וַיְסַפֵּר לָעָם אֵת כָּל-דִּבְרֵי ה', וְאֵת, כָּל-הַמִּשְׁפָּטִים; וַיַּעַן כָּל-הָעָם קוֹל אֶחָד, וַיֹּאמְרוּ, כָּל-הַדְּבָרִים אֲשֶׁר-דִּבֶּר ה', נַעֲשֶׂה... וְנִשְׁמָע. | אין דער [[תורה]] שטייט אז ווען [[משה רבינו]] האט פארגעלייגט די תורה־געזעצן פאר די [[איד]]ן, האט ער פריער גענומען זייער הסכמה דערפון, אזוי ווי עס שטייט ([[ספר שמות|שמות]] כ"ד ג'): וַיָּבֹא מֹשֶׁה, וַיְסַפֵּר לָעָם אֵת כָּל-דִּבְרֵי ה', וְאֵת, כָּל-הַמִּשְׁפָּטִים; וַיַּעַן כָּל-הָעָם קוֹל אֶחָד, וַיֹּאמְרוּ, כָּל-הַדְּבָרִים אֲשֶׁר-דִּבֶּר ה', נַעֲשֶׂה... וְנִשְׁמָע. | ||
אבער אין די פרטים פון [[דעמאקראטיע]] זענען דא חלקים וואס שטימען מיט די תורה אבער עס זענען דא חלקים וואס איז נישט גלייך וויל [[דעמאקראטיע]] האלט אז יעדער מעג טוהן וואס עם באגריפט אבער די תורה זאגט ערבים כל ישראל און בזמן בית המקדש האט | אבער אין די פרטים פון [[דעמאקראטיע]] זענען דא חלקים וואס שטימען מיט די תורה אבער עס זענען דא חלקים וואס איז נישט גלייך וויל [[דעמאקראטיע]] האלט אז יעדער מעג טוהן וואס עם באגריפט. אבער די תורה זאגט ערבים כל ישראל און בזמן בית המקדש האט מען געצווינגען יעדער איד צו טוהן רצון ד' . | ||
אזוי אויכט די שטעל פון ווייבער איז אנדערש ביי די תורה ווי [[דעמאקראטיע]]. און ווען [[משיח]] וועט קומען וועט זיין א מלך פון מלכי בית דוד. אבער אסאך אנדערע זאכן איז יא צוגעפאסט ווען עס איז נישט אנקעגן די תורה. | |||
== זעט אויך == | == זעט אויך == | ||