אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "באַניצער:תנא קמא/רמב"ם"
אין תקציר עריכה |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 11: | שורה 11: | ||
== משנה תורה == | == משנה תורה == | ||
==שרייבן== | ===שרייבן=== | ||
ווען דער רמב"ם איז געווען א פרישער יונגערמאן פון דרייסיג יאר אלט - גלייך נאכ'ן פארענדיגן זיין 'פירוש המשניות' און נאכ'ן אנקמען קיין מצרים וואו ער האט חתונה געהאט - האט ער אנגעהויבן שרייבן דעם 'משנה תורה'. ס'איז נאך דאן נישט געווען אזא געדאנק פון אן ארומנעמענדע חיבור צוזאמצונעמען הלכות פון ש"ס בבלי, ירושלמי און ברייתות יעדעס איינע אויף זיין ארט, און דער נענסטער געדאנק איז ווארשיינליך דער 'רי"ף' וואס האט אויף א סוגיא צאמגענומען פסקים וואס קומען ארויס דערפון. | ווען דער רמב"ם איז געווען א פרישער יונגערמאן פון דרייסיג יאר אלט - גלייך נאכ'ן פארענדיגן זיין 'פירוש המשניות' און נאכ'ן אנקמען קיין מצרים וואו ער האט חתונה געהאט - האט ער אנגעהויבן שרייבן דעם 'משנה תורה'. ס'איז נאך דאן נישט געווען אזא געדאנק פון אן ארומנעמענדע חיבור צוזאמצונעמען הלכות פון ש"ס בבלי, ירושלמי און ברייתות יעדעס איינע אויף זיין ארט, און דער נענסטער געדאנק איז ווארשיינליך דער 'רי"ף' וואס האט אויף א סוגיא צאמגענומען פסקים וואס קומען ארויס דערפון. | ||
| שורה 22: | שורה 22: | ||
דער חיד"א ברענגט א לעגענדע פון רבי דוד הנגיד, וואס האט געהערט פון זיין טאטן רבי אברהם בן הרמב"ם, אז אין די צען יאר וואס דער רמב"ם האט געשריבן משנה תורה איז ער געזיצן אין זיין צימער און איז נישט ארויס ביז ער האט עס פארענדיגט. אין דער נאכט וואס ער האט עס פארענדיגט איז געקומען צו אים אין חלום זיין טאטע רבי מיימון מיט נאך א מענטש וואס זיין טאטע האט געזאגט איז משה רבינו. דאן האט משה רבינו אים געזאגט אז ער איז געקומען זען וואס דער רמב"ם האט פארשריבן, און ווען ער האט עס געזען האט ער אים געזאגט "יישר כחך".{{הערה|שם הגדולים, מערכת גדולים, מערכה מ' אות ק"נ.}} | דער חיד"א ברענגט א לעגענדע פון רבי דוד הנגיד, וואס האט געהערט פון זיין טאטן רבי אברהם בן הרמב"ם, אז אין די צען יאר וואס דער רמב"ם האט געשריבן משנה תורה איז ער געזיצן אין זיין צימער און איז נישט ארויס ביז ער האט עס פארענדיגט. אין דער נאכט וואס ער האט עס פארענדיגט איז געקומען צו אים אין חלום זיין טאטע רבי מיימון מיט נאך א מענטש וואס זיין טאטע האט געזאגט איז משה רבינו. דאן האט משה רבינו אים געזאגט אז ער איז געקומען זען וואס דער רמב"ם האט פארשריבן, און ווען ער האט עס געזען האט ער אים געזאגט "יישר כחך".{{הערה|שם הגדולים, מערכת גדולים, מערכה מ' אות ק"נ.}} | ||
==ערשיינונג== | ===ערשיינונג=== | ||
ווען דער ספר איז ערשינען האט עס פאראורזאכט א שטורעם, ווען רוב אידן זענען געווען שטארק נתפעל, אבער א עטליכע גדולי הדור זענען נישט געווען צופרידן פונעם חיבור, און זענען ארויסגעקומען מיט עליכע טענות דערקעגן. פון די הויפט פונקטן זענען: | ווען דער ספר איז ערשינען האט עס פאראורזאכט א שטורעם, ווען רוב אידן זענען געווען שטארק נתפעל, אבער א עטליכע גדולי הדור זענען נישט געווען צופרידן פונעם חיבור, און זענען ארויסגעקומען מיט עליכע טענות דערקעגן. פון די הויפט פונקטן זענען: | ||
* דער נאמען 'משנה תורה' ווערט שוין גענוצט דורך חז"ל צו באצייכענען ספר דברים, און ס'איז אומפאסיג דאס א נאמען געבן פאר א ספר. פארשידענע גדולי ישראל האבן צוליב דעם אנגעהויבן צו רופן דעם ספר 'דער י"ד החזקה' אין א רמז צו אירע פערצן בענדער. | * דער נאמען 'משנה תורה' ווערט שוין גענוצט דורך חז"ל צו באצייכענען ספר דברים, און ס'איז אומפאסיג דאס א נאמען געבן פאר א ספר. פארשידענע גדולי ישראל האבן צוליב דעם אנגעהויבן צו רופן דעם ספר 'דער י"ד החזקה' אין א רמז צו אירע פערצן בענדער. | ||
| שורה 29: | שורה 29: | ||
* מאנכע גדולי ישראל האבן מורא געהאט אז דער המון עם וועט מער נישט פאלגן זייערע רבנים, נאר וועלן אלעס נאכקוקן אינעם משנה תורה און פסק'ען לויט דעם. פאקטיש האבן טאקע די יהדות מצרים און תימן פאר די קומענדיגע הונדערטער יארן זיך נאר געפירט לויט דער רמב"ם'ס פסקים. | * מאנכע גדולי ישראל האבן מורא געהאט אז דער המון עם וועט מער נישט פאלגן זייערע רבנים, נאר וועלן אלעס נאכקוקן אינעם משנה תורה און פסק'ען לויט דעם. פאקטיש האבן טאקע די יהדות מצרים און תימן פאר די קומענדיגע הונדערטער יארן זיך נאר געפירט לויט דער רמב"ם'ס פסקים. | ||
* דער ערשטן ספר, המדע, אנטהאלט אסאך געזונטהייט אנווייזונגען און פילאזאפישע געדאנקען, און אסאך גדולים האבן געהאט א פראבלעם מיט'ן אויסלערנען פאר'ן המון עם, און דערצו פארשרייבן אין א הלכה'דיגן ווערק. | * דער ערשטן ספר, המדע, אנטהאלט אסאך געזונטהייט אנווייזונגען און פילאזאפישע געדאנקען, און אסאך גדולים האבן געהאט א פראבלעם מיט'ן אויסלערנען פאר'ן המון עם, און דערצו פארשרייבן אין א הלכה'דיגן ווערק. | ||
דער רמב"ם זעלבסט האט שפעטער געקלערט צו שרייבן מקורות א זאך וואס ער האט נישט עספיעט צו טון. | |||
רבי יוסף קארו אין הקדמה צום כסף משנה שלאגט אפ די טענה אז | |||
https://anyflip.com/ouyk/aeqg | https://anyflip.com/ouyk/aeqg | ||
==רעפערענצן== | ==רעפערענצן== | ||
{{רעפערענצן}} | {{רעפערענצן}} | ||
רעוויזיע פון 04:27, 23 פעברואר 2023
שגיאות פרמטריות במוסטער:אישיות רבנית
פאראמעטער [ חיבוריו, מקום לידה, מקום פטירה ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע
| געבורט | ד'תתצ"ח (י"א תתצ"ה) |
|---|---|
| פטירה | ד'תתקס"ה |
| כינוי | רמב"ם |
משנה תורה
שרייבן
ווען דער רמב"ם איז געווען א פרישער יונגערמאן פון דרייסיג יאר אלט - גלייך נאכ'ן פארענדיגן זיין 'פירוש המשניות' און נאכ'ן אנקמען קיין מצרים וואו ער האט חתונה געהאט - האט ער אנגעהויבן שרייבן דעם 'משנה תורה'. ס'איז נאך דאן נישט געווען אזא געדאנק פון אן ארומנעמענדע חיבור צוזאמצונעמען הלכות פון ש"ס בבלי, ירושלמי און ברייתות יעדעס איינע אויף זיין ארט, און דער נענסטער געדאנק איז ווארשיינליך דער 'רי"ף' וואס האט אויף א סוגיא צאמגענומען פסקים וואס קומען ארויס דערפון.
ווי דער רמב"ם ערקלערט אין א בריוו צום ר"י מלוניל, האט ער פארפאסט דעם ספר כדי אוועקצונעמען שטרויכלונגען פון די תלמידים וואס לערנען גמרא, און וועלן מעגליך זיך צעמישן אין פסק הלכה צוליב די לענגערע משא ומתן אין די סוגיות הש"ס. אין א בריוו צו רבי פנחס דער דיין פון אלכסנדריה[1] שרייבט דער רמב"ם אז כדי צו קענען פסק'ען ווי עס ברויך זיין דארף מען קענען אלע סוגיות הש"ס, אבער: "אין כח באדם בעולם להיות זוכר כל התלמוד, בבלי, ירושלמי, והבריתות".
אזוי שרייבט דער רמב"ם אין הקדמה צום משנה תורה, איבער דער אורזאך פון געבן אזא נאמען פאר'ן חיבור: "לפיכך קראתי שם חיבור זה משנה תורה, לפי שאדם קורא בתורה שבכתב תחילה, ואח"כ קורא בזה וידע ממנו תורה שבעל פה כולה, ואינו צריך לקרות ספר אחר ביניהם".
די משנה תורה איז אויסגעשטעלט קלאר, מיט פערצן ספרים וואס רעדן פון אנדערע אפטיילונגען אין הלכה, און עס ווערט צעטיילט אין דריי-און-אכציג קאטעגאריעס, ווי הלכות שבת, הלכות גניבה וגזילה, הלכות חמץ ומצה, א.א.וו. צוזאמען גאנצע טויזנט פרקים, יעדע איינס מיט אפאר הלכות.
דער חיד"א ברענגט א לעגענדע פון רבי דוד הנגיד, וואס האט געהערט פון זיין טאטן רבי אברהם בן הרמב"ם, אז אין די צען יאר וואס דער רמב"ם האט געשריבן משנה תורה איז ער געזיצן אין זיין צימער און איז נישט ארויס ביז ער האט עס פארענדיגט. אין דער נאכט וואס ער האט עס פארענדיגט איז געקומען צו אים אין חלום זיין טאטע רבי מיימון מיט נאך א מענטש וואס זיין טאטע האט געזאגט איז משה רבינו. דאן האט משה רבינו אים געזאגט אז ער איז געקומען זען וואס דער רמב"ם האט פארשריבן, און ווען ער האט עס געזען האט ער אים געזאגט "יישר כחך".[2]
ערשיינונג
ווען דער ספר איז ערשינען האט עס פאראורזאכט א שטורעם, ווען רוב אידן זענען געווען שטארק נתפעל, אבער א עטליכע גדולי הדור זענען נישט געווען צופרידן פונעם חיבור, און זענען ארויסגעקומען מיט עליכע טענות דערקעגן. פון די הויפט פונקטן זענען:
- דער נאמען 'משנה תורה' ווערט שוין גענוצט דורך חז"ל צו באצייכענען ספר דברים, און ס'איז אומפאסיג דאס א נאמען געבן פאר א ספר. פארשידענע גדולי ישראל האבן צוליב דעם אנגעהויבן צו רופן דעם ספר 'דער י"ד החזקה' אין א רמז צו אירע פערצן בענדער.
- דער ספר האט נישט קיין מקורות, און מעגליך האט דער רמב"ם נישט גוט אפגעלערנט א סוגיא, אדער פסק'ענען אנדערע גדולי ישראל אנדערש, און אצינד קען מען נישט וויסן פון וואו ער נעמט דעם פסק הלכה כדי דורכצוטון דעם ענין.
- וויבאלד דער ספר האט צאמגענומען אלע פסקים פון ש"ס און מסדר געווען פונדאסניי וועלן מאנכע אויפהערן צו לערנען די סוגיות אין גמרא און אנשטאט לערנען דעם משנה תורה.
- מאנכע גדולי ישראל האבן מורא געהאט אז דער המון עם וועט מער נישט פאלגן זייערע רבנים, נאר וועלן אלעס נאכקוקן אינעם משנה תורה און פסק'ען לויט דעם. פאקטיש האבן טאקע די יהדות מצרים און תימן פאר די קומענדיגע הונדערטער יארן זיך נאר געפירט לויט דער רמב"ם'ס פסקים.
- דער ערשטן ספר, המדע, אנטהאלט אסאך געזונטהייט אנווייזונגען און פילאזאפישע געדאנקען, און אסאך גדולים האבן געהאט א פראבלעם מיט'ן אויסלערנען פאר'ן המון עם, און דערצו פארשרייבן אין א הלכה'דיגן ווערק.
דער רמב"ם זעלבסט האט שפעטער געקלערט צו שרייבן מקורות א זאך וואס ער האט נישט עספיעט צו טון.
רבי יוסף קארו אין הקדמה צום כסף משנה שלאגט אפ די טענה אז https://anyflip.com/ouyk/aeqg