14
רעדאגירונגען
פארברייטערט
ק (צוגעלייגט קאַטעגאָריע:דרעפטס דורך HotCat) |
(פארברייטערט) |
||
| שורה 45: | שורה 45: | ||
די קעניג געט פאר אסתר די הויז פון המן, ווען עס ווערט באוויסט צו איהם די נאנטקייט פון מרדכי צו אסתר, האט די קעניג איהם געגעבו זיין קעניגליכן רינגל אויף די דרייצענטע טאג פון חודש אדר, אויף וואס ביז דענמאלטס איז עס געוועהן ביי המן. אסתר שטעלט מרדכי אלס אויפזעהער אויף המן הויז און בעט אחשורוש צוריק ציען פון די גזירות וואס זענען שוין ארויס געשיקט אינעם פערסישע אימפעריע. אחשורוש ענפערט אז פאר דאס וואס המן האט געוואלט הרג'ענען אלע אידן זאל מען איהם אויפהענגען אויף א בוים. נאר נאך וואס די קעניגליכן באפעהל איז ארויסגעשיקט וואס איז גשריבן און גע'חתמט אינעם נאמען פונעם קעניג, קען מען נישט צוריק ציען פונעם גזירה. אחשורוש שטעלט פאר אז אנשטאט'ס צו מבטל זיין די גזירה קען מען איבער שרייבן די געזעצן פונעם גזירה. און אריין שרייבן אינעם גזירה אז די אידן מעגן זיך באשיצן פונעם פיינט וואס ווילן זיי הרג'ענען. די רשות צו שרייבן וואס זיי ווילן האט אחשורוש געגעבן פאר מרדכי און אסתר צו שרייבן צו די אידן אינעם נאמען, באפעהל און חתימה פונעם קעניג. און אזוי איז געטוהן געווארן, די געזעצן וואס זענען געשריבן געווארן אין דריי און צוואנציג'סטן טאג אין חודש סיון וואס האט גוזר געוועהן צו הרג'ענען אלע אידן אינעם באשטימטע טאג די דרייצענטע פון אדר, מער ווי דריי פערטל יאָר איידער די טאָג פון אויספירן די גזירה, איז נישט מבוטל געווארן. נאר מען האט איבערגעמאכט די געזעצן, עס איז געשריבן געווארן (אבער נישט ארויסגשיקט ביזן דרייצענטע פון אדר) נייע באפעהלען אז די אידן מעגן זיך באשיצן פון זייערע פיינט. | די קעניג געט פאר אסתר די הויז פון המן, ווען עס ווערט באוויסט צו איהם די נאנטקייט פון מרדכי צו אסתר, האט די קעניג איהם געגעבו זיין קעניגליכן רינגל אויף די דרייצענטע טאג פון חודש אדר, אויף וואס ביז דענמאלטס איז עס געוועהן ביי המן. אסתר שטעלט מרדכי אלס אויפזעהער אויף המן הויז און בעט אחשורוש צוריק ציען פון די גזירות וואס זענען שוין ארויס געשיקט אינעם פערסישע אימפעריע. אחשורוש ענפערט אז פאר דאס וואס המן האט געוואלט הרג'ענען אלע אידן זאל מען איהם אויפהענגען אויף א בוים. נאר נאך וואס די קעניגליכן באפעהל איז ארויסגעשיקט וואס איז גשריבן און גע'חתמט אינעם נאמען פונעם קעניג, קען מען נישט צוריק ציען פונעם גזירה. אחשורוש שטעלט פאר אז אנשטאט'ס צו מבטל זיין די גזירה קען מען איבער שרייבן די געזעצן פונעם גזירה. און אריין שרייבן אינעם גזירה אז די אידן מעגן זיך באשיצן פונעם פיינט וואס ווילן זיי הרג'ענען. די רשות צו שרייבן וואס זיי ווילן האט אחשורוש געגעבן פאר מרדכי און אסתר צו שרייבן צו די אידן אינעם נאמען, באפעהל און חתימה פונעם קעניג. און אזוי איז געטוהן געווארן, די געזעצן וואס זענען געשריבן געווארן אין דריי און צוואנציג'סטן טאג אין חודש סיון וואס האט גוזר געוועהן צו הרג'ענען אלע אידן אינעם באשטימטע טאג די דרייצענטע פון אדר, מער ווי דריי פערטל יאָר איידער די טאָג פון אויספירן די גזירה, איז נישט מבוטל געווארן. נאר מען האט איבערגעמאכט די געזעצן, עס איז געשריבן געווארן (אבער נישט ארויסגשיקט ביזן דרייצענטע פון אדר) נייע באפעהלען אז די אידן מעגן זיך באשיצן פון זייערע פיינט. | ||
ווען עז איז אנגעקומן די טאג, די דרייצענטע פון אדר, וואס עס איז געוועהן אויסגעשטעלט צו אויספירן די שחיטה אויפן אידישע פאלק, איז ארויס געשיקט געווארן די אנזאג אז די אידן מעגן זיך באשיצן פונעם פיינט. ווען עז איז אנקומען די אנזאג אינעם פערסישע אימפעריע האבן די אידן זיך געפרייערט די נייע אנזאג, דערנאך האבן די אידן זיך צוזאמען גענומען אין אלע לענדער פונעם קעניג אחשורוש, כדי צו נעמען נקמה אין די וואס האבן זיי שלעכט'ס געטוהן. נאך אין יענעם טאג, די דרייצענטע פון אדר, מיטן אנקום פונעם נייע אנזאג, וואס האט איבער געדרייט די מצב, האבן די אידן וואס וואוינען אינעם הויפטשטאט פונעם קעניג און די אידן וואס וואוינען אין שטעט וואס האבו נישט געהאט קיין מויערן, האבן שטארק באזיגט די פיינט. די אידן ווערן געראטעווערט פון אומקום און פייערן די נס פון די נייע קעניגליכן אנזאג וואס ערלויבט זיי צו זיך באשיצן, וואס האט אויך גורם געוועהן אז פילע פון די עמי הארץ האבו זיך אויך באטייליגט אין באשיצן די אידן. די איבעריגע פאלקלייט האבו נישט אנטייל גענומען צו הרג'ענען די אידן, וויל עס איז זיי שרעק באפאלן פונעם אידן, אויף די עצם נס וואס איז געשעהן אז די קעניג האט ארויסגעגעבן די נייע אנזאג אז די אידן מעגן זיך באשיצן. | ווען עז איז אנגעקומן די טאג, די דרייצענטע פון אדר, וואס עס איז געוועהן אויסגעשטעלט צו אויספירן די שחיטה אויפן אידישע פאלק, איז ארויס געשיקט געווארן די אנזאג אז די אידן מעגן זיך באשיצן פונעם פיינט. ווען עז איז אנקומען די אנזאג אינעם פערסישע אימפעריע האבן די אידן זיך געפרייערט די נייע אנזאג, דערנאך האבן די אידן זיך צוזאמען גענומען אין אלע לענדער פונעם קעניג אחשורוש, כדי צו נעמען נקמה אין די וואס האבן זיי שלעכט'ס געטוהן. נאך אין יענעם טאג, די דרייצענטע פון אדר, מיטן אנקום פונעם נייע אנזאג, וואס האט איבער געדרייט די מצב, האבן די אידן וואס וואוינען אינעם הויפטשטאט פונעם קעניג און די אידן וואס וואוינען אין שטעט וואס האבו נישט געהאט קיין מויערן, האבן שטארק באזיגט די פיינט. די אידן ווערן געראטעווערט פון אומקום און פייערן די נס פון די נייע קעניגליכן אנזאג וואס ערלויבט זיי צו זיך באשיצן, וואס האט אויך גורם געוועהן אז פילע פון די עמי הארץ האבו זיך אויך באטייליגט אין באשיצן די אידן. די איבעריגע פאלקלייט האבו נישט אנטייל גענומען צו הרג'ענען די אידן, וויל עס איז זיי שרעק באפאלן פונעם אידן, אויף די עצם נס וואס איז געשעהן אז די קעניג האט ארויסגעגעבן די נייע אנזאג אז די אידן מעגן זיך באשיצן. אזוי אויך איז זיי אנגעפאלן א שרעק פון מרדכי הצדיק וואס זיין נאמען איז באוויסט געווארן אלס די נייע ראטגעבער פארן קעניג (עס איז נישט כדי צו זיך קריגן מיט א מענטש מיט אזוי שטעלע אויב דו ווילסט זיין באליבט צום דעם קעניג און זיין הויף מענטשן). '''- [וואס איז פשט וואס שטייט אין די קלאמערן?]''' | ||
די מגילה רעכענט נישט אויס די צאל געהרג'עטע אידן אבער דערציילט יא די צאל געהרג'עטע (אין דרייצענטע פון אדר) פונעם שטאט שושן הבירה, וואס איז געווהן פינף הונדערט פיינט פון די אידן, און צו דעם די צען קינדער פון המן. אסתר בעט פון קעניג נאך א טאג צו פארזעצן די מלחמה אין שושן די הויפטשטאט, אינעם טאג (די פערצענטע פון אדר) האט מען אויפגעהאנגען די צען קינגער פון המן וואס מען האט געהרג'עט די נעכטיגע טאג, און מען האט געהרג'עט נאך דריי הונדערט מענטשן אין שושן. טראץ וואס אינעם באפעהל פון קעניג איז עס ערלויבט געווארן פאר די אידן צו נעמען די רויב פון זייערע פיינט, דערציילט די מגילה אז "בביזה לא שלחו את ידם" - די אידן האבן עס נישט גענומען. די מגילה רעכענט אויס אז די אידן האבן געהרג'עט אין די אנדערע שטעט פונעם קעניג (אין די פערצענטע פון אדר) '''- [אסתר האט נאר געבעטן פאר שושן הבירה?]''' פינף און זיבעציג טויזנט מענטשן און אויך נישט גענומען קיין רויב. | |||
אזוי ווי עס איז דערציילט געווארן הייבט זיך די מגילה אן מיט פרייד (סעודה) און ענדיגעט זיך מיט פרייד (סעודה). די אידן וואס וואוינען אין די ערי הפרזות (שטאט אן קיין מויערן) פייערן און מאכן א סעודה אין די טאג וואס מען האט גענדיגט די מלחמה<ref>ווען מען רעדט פונעם מלחמה, רעדט מען פון אלע מלחמות, וואס רעכט אריין די אנהייב פון די קאמף, די שחיטה פון די אידן, און דערנאך די באשיצן - די מארד פון די וואס האבן געוואלט הרג'ען די אידן.</ref>, וואס איז די פערצענטע פון אדר, און די וואס וואוינען אין שושן וואס דארט האט די מלחמה פארגעזעצט אין פערצנטע פון אדר צוגלייך צו די שטעט וואס האבן א מויער, פייערן און מאכן א סעודה אין די פופצנטע פון אדר. די פייערן רעכט אריין פרייד און א סעודה, משלוח מנות פאר א חבר און מתנות פאר ארעמלייט. | |||
=== די באשטימען פון דעם יום טוב === | |||
די ענדע פונעם מגילה דערציילט די פראצעס און אנהייבונג פון פייערן פורים און די סעודה (אין דעם גייסט פון פערסישע מנהגים) אין דער אידישער געזעלשאפט אין גלות, דורכן ארויסשיקן בריווען צוויי מאל צו די באשטימען די יום טוב צווישן אלע אידן פון די קעניגרייך (כדי צו ארויסווייזן די וויכטיגקייט און חשיבות צו מכבד זיין די יום טוב). די פייערן זענען באשטימט געווארן צו סימבאליזירן די ניצל פון עם ישראל וואס איז נישט אויסגעמעקט געווארן און וועט נישט ווערן אויסגעמעקט ("וְזִכְרָם, לֹא-יָסוּף מִזַּרְעָם") און די "נהפוך הוא" - דער חודש וואס איז געווארן א סימבאל פון טרויער (אויף די גזירה פון פארניכטונגען די אידן); פאר פרייד און יום טוב (אויף די נס פונעם ישועה). דער נאמען פורים איז באשטימט געווארן אויפן נאמען פון די פור (גורל) וואס המן האט געפאלן צו באשטימען דעם דאטום פון אויספירן די גזירה וואס האט באפוילן די פארניכטונג פון די אידן. | |||
== די צייט און ארט פון די מגילה == | |||
חז"ל זאגן, אז די שרייבער'ס פונעם מגילה זענען געווען די אנשי כנסת הגדולה, וואס האבן באשטימט וועלכע ספרים וואס זענען ארײן אין די תנ"ך און אין וועלכע סדר (בבלי, בבא בתרא ט"ו ע"א). עס איז דא וואס האלטען<ref>אבן עזרא און נאך.</ref> לויט וואס איז געשריבן אין דער מגילה, אז עס איז געווען געשריבן דורך אסתר אדער מרדכי, אדער ביידע. | |||
== איר הייליגקייט און שטעלע צווישן די כתבי קודש == | |||
[[קאַטעגאָריע:דרעפטס]] | [[קאַטעגאָריע:דרעפטס]] | ||
[[he:מגילת אסתר]] | [[he:מגילת אסתר]] | ||