אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "משלוח מנות"

פון המכלול
קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
(רעדאגירונג, פארברייטערט)
(רעדאגירונג, פארברייטערט)
שורה 2: שורה 2:
[[קובץ:MishloachManotChildren.JPG|שמאל|ממוזער|230px|קינדער טראגן משלוח מנות]]
[[קובץ:MishloachManotChildren.JPG|שמאל|ממוזער|230px|קינדער טראגן משלוח מנות]]
[[קובץ:OfraMishloach8340.JPG|230px|ממוזער|לויט טייל פוסקים זאל מען שיקן משלוח מנות דווקא דורך א "[[שליחות|שליח]]". א פארשטעלטער יונגל גייענדיג איבערגעבן משלוח מנות.]]
[[קובץ:OfraMishloach8340.JPG|230px|ממוזער|לויט טייל פוסקים זאל מען שיקן משלוח מנות דווקא דורך א "[[שליחות|שליח]]". א פארשטעלטער יונגל גייענדיג איבערגעבן משלוח מנות.]]
'''משלוח מנות''' (אין [[אידיש]]: "שיקן פארציעס") איז איינע פון ​​די [[מצוה|מצוות]] פונעם [[יום טוב]] [[פורים]]. די מצוה איז אז יעדער זאל שיקן כאטש צוויי פארציעס עסנווארג, פאר כאטש איין מענטש. דער ציל פון דער מצוה איז צו פארמערן פרידן און חסד צווישן אידן, ווי אויך צו פארזיכערן אז די ארעמעלייט האבן עסן פאר דער [[פורים סעודה]].
'''משלוח מנות''' (אין [[אידיש]]: "שיקן פארציעס") איז איינע פון ​​די [[מצוה|מצוות]] פונעם [[יום טוב]] [[פורים]]. די מצוה איז אז יעדער זאל שיקן כאטש צוויי פארציעס עסנווארג, פאר כאטש איין מענטש.


דער ציל פון דער מצוה איז צו פארמערן פרידן און חסד צווישן אידן, ווי אויך צו פארזיכערן אז די ארעמעלייט האבן עסן פאר דער [[פורים סעודה]].
==מקור פון דער מצוה ==
==מקור פון דער מצוה ==
אין [[מגילת אסתר]], רעדנדיג וועגן די פרייד פייערונגען וואָס זענען באשטימט געווארן נאכן געראטעוועט ווערן פון [[המן]]'ס גזירות, שטייט געשריבן:
אין [[מגילת אסתר]], ביים שילדערן די פרייד פייערונגען וואָס זענען באשטימט געווארן נאכן געראטעוועט ווערן פון [[המן]]'ס גזירות, שטייט געשריבן:
{{ציטוט|תוכן=עַל כֵּן הַיְּהוּדִים הַפְּרָזִים הַיֹּשְׁבִים בְּעָרֵי הַפְּרָזוֹת, עֹשִׂים אֵת יוֹם אַרְבָּעָה עָשָׂר לְחֹדֶשׁ אֲדָר שִׂמְחָה וּמִשְׁתֶּה וְיוֹם טוֹב '''וּמִשְׁלֹחַ מָנוֹת אִישׁ לְרֵעֵהוּ'''; וַיִּכְתֹּב מָרְדֳּכַי אֶת הַדְּבָרִים הָאֵלֶּה, וַיִּשְׁלַח סְפָרִים אֶל כָּל הַיְּהוּדִים אֲשֶׁר בְּכָל מְדִינוֹת הַמֶּלֶךְ אֲחַשְׁוֵרוֹשׁ הַקְּרוֹבִים וְהָרְחוֹקִים; לְקַיֵּם עֲלֵיהֶם לִהְיוֹת עֹשִׂים אֵת יוֹם אַרְבָּעָה עָשָׂר לְחֹדֶשׁ אֲדָר וְאֵת יוֹם חֲמִשָּׁה עָשָׂר בּוֹ בְּכָל שָׁנָה וְשָׁנָה; כַּיָּמִים אֲשֶׁר נָחוּ בָהֶם הַיְּהוּדִים מֵאֹיְבֵיהֶם, וְהַחֹדֶשׁ אֲשֶׁר נֶהְפַּךְ לָהֶם מִיָּגוֹן לְשִׂמְחָה וּמֵאֵבֶל לְיוֹם טוֹב, לַעֲשׂוֹת אוֹתָם יְמֵי מִשְׁתֶּה וְשִׂמְחָה, '''וּמִשְׁלֹחַ מָנוֹת אִישׁ לְרֵעֵהוּ''' וּמַתָּנוֹת לָאֶבְיֹנִים.|מקור={{תנ"ך|אסתר|ט|יט|כב}}}}
{{ציטוט|תוכן=עַל כֵּן הַיְּהוּדִים הַפְּרָזִים הַיֹּשְׁבִים בְּעָרֵי הַפְּרָזוֹת, עֹשִׂים אֵת יוֹם אַרְבָּעָה עָשָׂר לְחֹדֶשׁ אֲדָר שִׂמְחָה וּמִשְׁתֶּה וְיוֹם טוֹב '''וּמִשְׁלֹחַ מָנוֹת אִישׁ לְרֵעֵהוּ'''... כַּיָּמִים אֲשֶׁר נָחוּ בָהֶם הַיְּהוּדִים מֵאֹיְבֵיהֶם, וְהַחֹדֶשׁ אֲשֶׁר נֶהְפַּךְ לָהֶם מִיָּגוֹן לְשִׂמְחָה וּמֵאֵבֶל לְיוֹם טוֹב, לַעֲשׂוֹת אוֹתָם יְמֵי מִשְׁתֶּה וְשִׂמְחָה, '''וּמִשְׁלֹחַ מָנוֹת אִישׁ לְרֵעֵהוּ''' וּמַתָּנוֹת לָאֶבְיֹנִים.|מקור={{תנ"ך|אסתר|ט|יט|כב}}}}


דאס הייסט אז די [[אנשי כנסת הגדולה]] האבן מתקן געווען אלס חיוב די מצוה פון געבן "מתנות לאביונים" אינעם טאג פון פורים{{הערה|זע {{בבלי|מגילה|ב|א}}}}.
דאס הייסט אז די [[אנשי כנסת הגדולה]] האבן דאן מתקן געווען די מצוה פון געבן "מתנות לאביונים" אינעם טאג פון פורים{{הערה|זע {{בבלי|מגילה|ב|א}}}}.
== אירע הלכות ==
== אירע הלכות ==
[[קובץ:MishloachManotClosedDoor5.JPG|שמאל|ממוזער|230px|משלוחי מנות וואס זענען געלייגט געווארן פארנט פון א פארמאכטע טיר]]
[[קובץ:MishloachManotClosedDoor5.JPG|שמאל|ממוזער|230px|משלוח מנות דארף געגעבן ווערן דווקא פורים בייטאג. משלוחי מנות וואס זענען געלייגט געווארן פארנט פון א פארמאכטע טיר.]]
[[חז"ל]] האבן ארויסגעלערנט אז די ווייניגסטע וואס מ'דארף שיקן איז צוויי פארציעס פאר איין מענטש, פון דעם וואס שטייט אין פסוק "משלוח '''מנות'''" (וואס קלינגט אפ כאטש צוויי) "איש '''לרעהו'''" (וואס קלינגט אפ איינער){{הערה|[[רב יוסף]] אין נאמען פון [[ברייתא]], אין {{בבלי|מגילה|ז|א|ללא=שם}}}}.
====וויפיל צו שיקן====
[[חז"ל]] האבן ארויסגעלערנט אז דאס ווייניגסטע וואס מ'דארף שיקן איז צוויי פארציעס פאר איין מענטש, פון דעם וואס שטייט אין פסוק "משלוח '''מנות'''" (וואס קלינגט אפ כאטש צוויי) "איש '''לרעהו'''" (וואס קלינגט אפ איינער){{הערה|[[רב יוסף]] אין נאמען פון [[ברייתא]], אין {{בבלי|מגילה|ז|א|ללא=שם}}}}.


די [[הלכה]] איז אז ס'דארף זיין פון צוויי באזונדערע עסנווארג, טראץ דעם וואס ס'געווען [[רב|רבנים]] וואס האבן זיך געפירט צו שיקן ספרי [[חידושי תורה]] אויף משלוח מנות, איז אבער אין הלכה גע'פסק'נט אז וועש, [[ספר]]ים און אפילו [[געלט]] צו קויפן דערמיט עסנווארג, ווערן נישט גערעכנט פאר "מנות". וועגן שיקן געטראנקען, זענען די פוסקים מחולק מיט זייערע מיינונגען. די מצוה פון '''משלוח מנות''' דארף מען אויספירן אין יעדן פאל, און אפילו טאמער האט ער נישט גענוג עסנווארג אוועקצוגעבן פאר אן אנדערן, זאל ער אויפטוישן דאס עסנווארג פון זיין סעודה מיטן חבר'ס.
דער [[רמב"ם]] שרייבט אז: "כל המרבה לשלוח לרעים הרי זה משובח"{{הערה|{{רמב"ם||מגילה וחנוכה|ב|טו}}}}, דאס הייסט אז ווי מער מען שיקט איז אלץ בעסער, פארט אבער האלט ער אז די חשוב'סטע מצוה פון פורים איז [[מתנות לאביונים]]: {{ציטוטון|מוטב לאדם להרבות במתנות לאביונים מלהרבות ב[[סעודת פורים|סעודתו]] ובשלוח מנות לרעיו, שאין שם שמחה גדולה ומפוארה, אלא לשמח לב עניים ויתומים ואלמנות וגרים}}{{הערה|{{רמב"ם||מגילה וחנוכה|ב|יז}}}}.
 
====וואס צו שיקן====
די מיינונג פון א מערהייט [[פוסק]]ים איז אז אויך פרויען זענען מחוייב מיט דער מצוה. פארהאן וואס מערקן אן אז א מאן זאל נישט שיקן פאר קיין פרוי, אזוי אז ס'זאל נישט צוקומען צו קיין פראגע פון א [[ספק]] [[קידושין]] ביים שיקן א ווערדפולע זאך.
די [[הלכה]] איז אז ס'דארף זיין פון צוויי באזונדערע עסנווארג, טראץ דעם וואס ס'געווען [[רב]]נים וואס האבן זיך געפירט צו שיקן ספרי [[חידושי תורה]] אויף משלוח מנות, איז אבער אין הלכה גע'פסק'נט אז וועש, [[ספר]]ים און אפילו [[געלט]] צו קויפן דערמיט עסנווארג, ווערן נישט גערעכנט פאר "מנות". וועגן שיקן געטראנקען, זענען די פוסקים צעטיילט אין זייערע מיינונגען.
 
====ווער צו שיקן====
פארהאן פוסקים וואס שרייבן אז די מצוה דארף אויסגעפירט ווערן דורכן שיקן מיט א [[שליחות|"שליח"]] (און נישט איבערגעבן אליינס), אזויווי אין פסוק שטייט, "ו'''משלוח''' מנות איש לרעהו". די מצוה דארף געטון ווערן דווקא בייטאג פון פורים, און יעדער איינער לויטן פלאץ וואו ער געפינט זיך: אין מערהייט ערטער איז דאס אין [[י"ד אדר]], און ביי די שטעט וואס זענען אין דער קאטעגאריע פון [[עיר מוקפת חומה מימות יהושע בן נון|"עיירות המוקפות חומה מימות יהושע בן נון"]] אין טאג [[ט"ו אדר]]-[[שושן פורים]].
די מצוה פון משלוח מנות דארף מען אויספירן אין יעדן פאל, און אפילו טאמער האט ער נישט גענוג עסנווארג אוועקצוגעבן פאר אן אנדערן, זאל ער אויפטוישן דאס עסנווארג פון זיין סעודה מיטן חבר'ס.
 
דער [[רמב"ם]] שרייבט אז: "כל המרבה לשלוח לרעים הרי זה משובח" {{הערה|{{רמב"ם||מגילה וחנוכה|ב|טו|ללא=שם}}}}, דאך האלט ער אז די חשוב'סטע מצוה פון פורים איז [[מתנות לאביונים]]: {{ציטוטון|מוטב לאדם להרבות במתנות לאביונים מלהרבות ב[[סעודת פורים|סעודתו]] ובשלוח מנות לרעיו, שאין שם שמחה גדולה ומפוארה, אלא לשמח לב עניים ויתומים ואלמנות וגרים}}{{הערה|{{רמב"ם||מגילה וחנוכה|ב|יז}}}}.


די מיינונג פון א מערהייט [[פוסק]]ים איז אז אויך פרויען זענען מחויב מיט דער מצוה. פארהאן וואס מערקן אן אז א מאן זאל נישט שיקן פאר קיין פרוי, אזוי אז ס'זאל נישט צוקומען צו קיין פראגע פון א [[ספק]] [[קידושין]] ביים שיקן א ווערדפולע זאך.
====וויאזוי צו שיקן====
פארהאן פוסקים וואס שרייבן אז די מצוה דארף אויסגעפירט ווערן דורכן שיקן מיט א "[[שליחות|שליח]]" (און נישט איבערגעבן אליינס), אזויווי אין פסוק שטייט, "ו'''משלוח''' מנות איש לרעהו".
====ווען צו שיקן====
די מצוה דארף געטון ווערן דווקא בייטאג פון פורים, און יעדער איינער לויטן פלאץ וואו ער געפינט זיך: אין מערהייט ערטער איז דאס אין [[י"ד אדר]], און ביי די שטעט וואס זענען אין דער קאטעגאריע פון "[[עיר מוקפת חומה מימות יהושע בן נון|עיירות המוקפות חומה מימות יהושע בן נון]]", אינעם טאג פון [[ט"ו אדר]]-[[שושן פורים]].
==טעמים פון דער מצוה ==
==טעמים פון דער מצוה ==
פארהאן וואס זאגן אז דער טעם איז צו פארמערן פריינדשאפט צווישן אידן{{הערה|1=אזוי ווערט געברענגט דורך [[רבי שלמה אלקבץ]] אין זיין פירוש "מנות הלוי" אויף [[מגילת אסתר]]{{דרוש מקור מלא}}}}, און פארהאן וואס זאגן אז דער טעם איז צו העלפן די ארעמעלייט וואס שעמען זיך צו בעטן [[צדקה]], אז אויך זיי זאלן קענען עסן די [[סעודת פורים]] ווי יעדן איינעם{{הערה|1=אזוי ווערט געברענגט אין [[תרומת הדשן (ספר)|תרומת הדשן]], סימן קי"א. אין שו"ת [[חתם סופר]], או"ח סימן קצ"ו ווערט ארויסגעברענגט א [[נפקא מינה]] צווישן די צוויי טעמים. זע אויך אין שו"ת [[שרידי אש]], ירושלים, תשנ"ט, חלק א', סימן ס"א}}
פארהאן וואס זאגן אז דער טעם איז צו פארמערן פריינדשאפט צווישן אידן{{הערה|{{היברובוקס|[[רבי שלמה אלקבץ]]|מנות הלוי|11587|ט, יז, ד"ה והנך רואה|ללא|עמוד=401}}, אין נאמען פון רבי יהודה בן שושן, וועלכער זאגט אז משלוח מנות האט מען מתקן געווען אין קעגנזאץ צו המן'ס ווערטער: "ישנו עם אחד מפוזר ו'''מפורד'''" ({{תנ"ך|מגילת אסתר|ג|ח}}); אויך דער [[רבי יואל סירקיש|ב"ח]], [[אורח חיים]], [[S:טור_אורח_חיים_תרצה#בית_חדש_(ב"ח)|סימן תרצ"ה]], שרייבט {{ציטוטון|טעם משלוח מנות הוא כדי שיהא שמח ושש עם אוהביו וריעיו ולהשכין ביניהם אהבה ואחוה וריעות}}}}, און פארהאן וואס זאגן אז דער טעם איז צו העלפן די ארעמעלייט וואס שעמען זיך צו בעטן [[צדקה]], אז אויך זיי זאלן קענען עסן די [[סעודת פורים]] ווי יעדן איינעם{{הערה|זע [[תרומת הדשן (ספר)|תרומת הדשן]], {{קישור כללי|כתובת=https://wiki.jewishbooks.org.il/mediawiki/wiki/תרומת_הדשן/א/קיא|כותרת=חלק א', סימן קי"א|אתר=אין אוצר הספרים היהודי}}}}{{הערה|אין [[שו"ת חתם סופר]], [https://wiki.jewishbooks.org.il/mediawiki/wiki/שו%22ת_חתם_סופר/א/קצו חלק א', סימן קצ"ו] ווערט ארויסגעברענגט א [[נפקא מינה]] צווישן די צוויי טעמים. זע אויך אין שו"ת שרידי אש, ירושלים, תשנ"ט, חלק א', סימן ס"א}}, וואס דאס איז ענליך צו דער מצוה פון [[מתנות לאביונים]].


==משלוח מנות אין אנדערע הינזיכטן==
==משלוח מנות אין אנדערע הינזיכטן==
די טעמע פון 'משלוח מנות' ווערט אזוי אויך דערמאניט נאין אנדערעהינזיכטן, ווי צום ביישפיל די אידן וואס זענען אין [[שיבת ציון]] פראגראם ארויף קיין [[ארץ ישראל]] פון [[בבל]]וואס פלעגן פייער'ן דעם [[ראש השנה]] דורכ'ן שיקן "מנות לאין נכון לו", ד.ה. פאר אזעלכע וואס זייער פארמעג האט נישט באטראפן אויף צושטעלן דעם יום טוב סעודה:
דער טערמין "משלוח מנות" ווערט אויך באניצט אין אנדערע פעלער, ווי צום ביישפיל, ווען די אידן פון [[בבל]] זענען ארויף קיין [[ארץ ישראל]] מיט [[עזרא הסופר]], האט ער זיי געזאגט אום [[ראש השנה]] צו שיקן "מנות לאין נכון לו", ד.ה. פאר אזעלכע וואס זייער פארמעגן באטרעפט נישט גענוג צו קענען צושטעלן די [[יום טוב]] סעודה:
{{ציטוט|תוכן=ויאמר להם: לכו אכלו משמנים ושתו ממתקים '''ושִלחו מנות לאין נכון לו''' כי קדוש היום לאדונינו... וילכו כל העם לאכול ולשתות '''ולשלח מנות''' ולעשות שמחה גדולה כי הבינו בדברים אשר הודיעו להם|מקור={{תנ"ך|נחמיה|ח|י|יב}}|מירכאות=כן}}
{{ציטוט|תוכן=ויאמר להם: לכו אכלו משמנים ושתו ממתקים '''ושִלחו מנות לאין נכון לו''' כי קדוש היום לאדונינו... וילכו כל העם לאכול ולשתות '''ולשלח מנות''' ולעשות שמחה גדולה כי הבינו בדברים אשר הודיעו להם|מקור={{תנ"ך|נחמיה|ח|י|יב}}|מירכאות=כן}}


אבער דער משלוח מנות איז היבש אנדערשער, וייל דאס איז געוואנדן צו "לאין נכון לו" אז ער זאהל האבן, נישט ווי די פורימ'דיגער משלוח מנות וואס איז "איש לרעהו" צו פאר מערערן די פרעדשאפט, און אין דעם איז צופעליג פארהאן אן ענדליכקייט צו אן אנדערן מצוה פון פורים, דאס איז [[מתנות לאביונים]]. אבער לויט דעם אויבנדערמאנטן טעם אז די משלוח מנות פורים איז אויך צו פארזיכערן די באדערפענישן פון סעודת פורים פאר די וואס קענען זיך נישט ערלויבן צו קויפן, קען זיין א קאנטאקט צווישן די צויי סארטן משלוח מנות.
אבער יענער משלוח מנות איז היבש אנדערש, ווייל דאס איז געווען געוואנדן ספעציעל "לאין נכון לו", אז די ארעמעלייט זאלן האבן צום עסן, נישט ווי דער פורימ'דיגער משלוח מנות וואס איז "איש לרעהו". די פוסקים, ווילנדיג ארויסברענגען דעם אויבנדערמאנטן טעם אז דער משלוח מנות פון פורים איז אויך צו פארזיכערן די באדערפענישן פון סעודת פורים פאר די וואס קענען זיך נישט ערלויבן - ברענגען טאקע דעם פסוק אלס ראיה אז משלוח מנות איז געווידמענט פאר די נויטבאדערפטיגע{{הערה|ילקוט יוסף, אורח חיים, סימן תרצ"ה}}.


==זעט אויך==
==זעט אויך==
* [[מקרא מגילה]]
* [[מגילה ליינען]]
* [[מתנות לאביונים]]
* [[מתנות לאביונים]]
* [[סעודת פורים]]
* [[סעודת פורים]]


==לייענט מער==
==ליינט מער==
* יהודה סארעבניק, "מצות משלוח מנות וטעמיה", אין: משה גנץ, [[אורי דסברג]] (עורכים), '''כי שרית: קובץ מאמרים לימי הפורים לזכרו של מנחם ישראל גנץ''', צוייטן פארראכטענעם דרוק, שעלבים: משפחת גנץ, תשמ"ט, עמ' 163–168.
* יהודה סארעבניק, "מצות משלוח מנות וטעמיה", אין: משה גנץ, [[אורי דסברג]] (עורכים), '''כי שרית: קובץ מאמרים לימי הפורים לזכרו של מנחם ישראל גנץ''', צוייטן פארראכטענעם דרוק, שעלבים: משפחת גנץ, תשמ"ט, עמ' 163–168.
* מאיר ראפעלד, "משלוח מנות בפורים: גלגולי נוסח ונוהגים", אין: [[דניאל שפרבר]], '''מנהגי ישראל: מקורות ותולדות''', זעקס'טן באנד, ירושלים: [[מוסד הרב קוק]], תשנ"ח, עמ' רכז–רמא; איבערגעדרוקט אין: מאיר ראפעלד, '''נתיבי מאיר: אסופת מאמרים''', מרכז שפירא: דער [מו"ל], תשע"ג, עמ' 210–224.
* מאיר ראפעלד, "משלוח מנות בפורים: גלגולי נוסח ונוהגים", אין: [[דניאל שפרבר]], '''מנהגי ישראל: מקורות ותולדות''', זעקס'טן באנד, ירושלים: [[מוסד הרב קוק]], תשנ"ח, עמ' רכז–רמא; איבערגעדרוקט אין: מאיר ראפעלד, '''נתיבי מאיר: אסופת מאמרים''', מרכז שפירא: דער [מו"ל], תשע"ג, עמ' 210–224.
* הרב ישראל דאנדראביטש, "בשר לא מבושל - האם קרוי מנה (על המשמעות המילולית של מנה בלשון המקרא ובלשון חכמים)", אין: '''[[אור ישראל (מונסי)|אור ישראל]]''', גיליון עא, תשרי תשע"ו, עמודים: קעח-קפח.
* הרב ישראל דאנדראביטש, "בשר לא מבושל - האם קרוי מנה (על המשמעות המילולית של מנה בלשון המקרא ובלשון חכמים)", אין: '''[[אור ישראל (מונסי)|אור ישראל]]''', גיליון עא, תשרי תשע"ו, עמודים: קעח-קפח.
 
==וועבלינקען==
==אנידרויסנדיגע צוגאבן==
{{מיזמים|ויקימילון=משלוח מנות|ויקישיתוף=Category:Mishloach manot|שם ויקישיתוף=משלוח מנות}}
{{מיזמים|ויקימילון=משלוח מנות|ויקישיתוף=Category:Mishloach manot|שם ויקישיתוף=משלוח מנות}}
* {{HebrewBooks||משלוח מנות|41737|בתוך: [[יום-טוב לוינסקי]] (עורך), '''ספר המועדים''', זעקס'טן באנד: פורים, ל"ג בעמר, חמשה עשר באב, תל אביב: [[עונג שבת (אגודה)|אגודת עונג שבת]] דורך [[דביר (הוצאת ספרים)|דביר]], תשט"ו, עמ' 137–151|עמוד=152}}
* {{היברובוקס||משלוח מנות|41737|אין: [[יום-טוב לוינסקי]] (עורך), '''ספר המועדים''', זעקסטן באנד, תל אביב: [[עונג שבת (אגודה)|אגודת עונג שבת]] דורך [[דביר (הוצאת ספרים)|דביר]], תשט"ו, עמ' 137–151|עמוד=152}}
*{{אתר ישיבה|קישור=http://www.yeshiva.org.il/ask/?id=54448|תיאור=משלוח מנות - לקט הלכות}}
* {{קיצור שולחן ערוך|קמב}}
* {{קיצור שולחן ערוך|קמב}}
* חגי דביר, [http://www.yhn.co.il/articals/qtgwrywt-mwdym/pwrym/purim-chagaydvir משלוח מנות און מתנות לאביונים און וואס איז ענדערש צווישן זיי]
די טעמים פאר משלוח מנות:
* הרב [[מרדכי אליהו]], [http://www.harav.org/Dmuto/ArticleDetail.asp?ID=226 אויף וואס ארויף האט מען פארגעזעצט די מצוות פון משלוח מנות און מתנות לאביונים], באתר הרב מרדכי אליהו
*{{קישור כללי|כתובת=https://olamot.net/shiur/משלוח-מנות|כותרת=משלוח מנות|אתר=עולמות}}
* הרב [[אליעזר מלמד]] - [http://ph.yhb.org.il/05-16-04/ הלכות פורים פון פניני הלכה]
*{{קישור כללי|כתובת=https://www.sulamot.org/יסודות-משלוח-מנות/|כותרת=יסודות מצוות משלוח מנות|אתר=סולמות}}
 
*{{קישור כללי|כתובת=https://www.shoam.org.il/4169/|הכותב=הרב אורן ניזרי|כותרת=משלוחי מנות דורך א "דראון"|אתר=שערי הלכה ומשפט}}
==רעפערענצן==
==רעפערענצן==
 
{{רעפערענצן}}
{{פורים}}
{{הבהרה הלכתית}}
{{הבהרה הלכתית}}


[[קטגוריה:פורים]]
[[קאטעגאריע:פורים]]
[[קטגוריה:המכלול: ערכים הנכללים בזים תורני]]
{{קרד}}
{{וח}}
{{מיון ויקיפדיה|דף=משלוח מנות|גרסה=26189337}}

רעוויזיע פון 22:16, 9 פעברואר 2023

משלוחי מנות
קינדער טראגן משלוח מנות
לויט טייל פוסקים זאל מען שיקן משלוח מנות דווקא דורך א "שליח". א פארשטעלטער יונגל גייענדיג איבערגעבן משלוח מנות.

משלוח מנות (אין אידיש: "שיקן פארציעס") איז איינע פון ​​די מצוות פונעם יום טוב פורים. די מצוה איז אז יעדער זאל שיקן כאטש צוויי פארציעס עסנווארג, פאר כאטש איין מענטש.

דער ציל פון דער מצוה איז צו פארמערן פרידן און חסד צווישן אידן, ווי אויך צו פארזיכערן אז די ארעמעלייט האבן עסן פאר דער פורים סעודה.

מקור פון דער מצוה

אין מגילת אסתר, ביים שילדערן די פרייד פייערונגען וואָס זענען באשטימט געווארן נאכן געראטעוועט ווערן פון המן'ס גזירות, שטייט געשריבן:

עַל כֵּן הַיְּהוּדִים הַפְּרָזִים הַיֹּשְׁבִים בְּעָרֵי הַפְּרָזוֹת, עֹשִׂים אֵת יוֹם אַרְבָּעָה עָשָׂר לְחֹדֶשׁ אֲדָר שִׂמְחָה וּמִשְׁתֶּה וְיוֹם טוֹב וּמִשְׁלֹחַ מָנוֹת אִישׁ לְרֵעֵהוּ... כַּיָּמִים אֲשֶׁר נָחוּ בָהֶם הַיְּהוּדִים מֵאֹיְבֵיהֶם, וְהַחֹדֶשׁ אֲשֶׁר נֶהְפַּךְ לָהֶם מִיָּגוֹן לְשִׂמְחָה וּמֵאֵבֶל לְיוֹם טוֹב, לַעֲשׂוֹת אוֹתָם יְמֵי מִשְׁתֶּה וְשִׂמְחָה, וּמִשְׁלֹחַ מָנוֹת אִישׁ לְרֵעֵהוּ וּמַתָּנוֹת לָאֶבְיֹנִים.

דאס הייסט אז די אנשי כנסת הגדולה האבן דאן מתקן געווען די מצוה פון געבן "מתנות לאביונים" אינעם טאג פון פורים[1].

אירע הלכות

משלוח מנות דארף געגעבן ווערן דווקא פורים בייטאג. משלוחי מנות וואס זענען געלייגט געווארן פארנט פון א פארמאכטע טיר.

וויפיל צו שיקן

חז"ל האבן ארויסגעלערנט אז דאס ווייניגסטע וואס מ'דארף שיקן איז צוויי פארציעס פאר איין מענטש, פון דעם וואס שטייט אין פסוק "משלוח מנות" (וואס קלינגט אפ כאטש צוויי) "איש לרעהו" (וואס קלינגט אפ איינער)[2].

דער רמב"ם שרייבט אז: "כל המרבה לשלוח לרעים הרי זה משובח"[3], דאס הייסט אז ווי מער מען שיקט איז אלץ בעסער, פארט אבער האלט ער אז די חשוב'סטע מצוה פון פורים איז מתנות לאביונים: ”מוטב לאדם להרבות במתנות לאביונים מלהרבות בסעודתו ובשלוח מנות לרעיו, שאין שם שמחה גדולה ומפוארה, אלא לשמח לב עניים ויתומים ואלמנות וגרים”[4].

וואס צו שיקן

די הלכה איז אז ס'דארף זיין פון צוויי באזונדערע עסנווארג, טראץ דעם וואס ס'געווען רבנים וואס האבן זיך געפירט צו שיקן ספרי חידושי תורה אויף משלוח מנות, איז אבער אין הלכה גע'פסק'נט אז וועש, ספרים און אפילו געלט צו קויפן דערמיט עסנווארג, ווערן נישט גערעכנט פאר "מנות". וועגן שיקן געטראנקען, זענען די פוסקים צעטיילט אין זייערע מיינונגען.

ווער צו שיקן

די מצוה פון משלוח מנות דארף מען אויספירן אין יעדן פאל, און אפילו טאמער האט ער נישט גענוג עסנווארג אוועקצוגעבן פאר אן אנדערן, זאל ער אויפטוישן דאס עסנווארג פון זיין סעודה מיטן חבר'ס.

די מיינונג פון א מערהייט פוסקים איז אז אויך פרויען זענען מחויב מיט דער מצוה. פארהאן וואס מערקן אן אז א מאן זאל נישט שיקן פאר קיין פרוי, אזוי אז ס'זאל נישט צוקומען צו קיין פראגע פון א ספק קידושין ביים שיקן א ווערדפולע זאך.

וויאזוי צו שיקן

פארהאן פוסקים וואס שרייבן אז די מצוה דארף אויסגעפירט ווערן דורכן שיקן מיט א "שליח" (און נישט איבערגעבן אליינס), אזויווי אין פסוק שטייט, "ומשלוח מנות איש לרעהו".

ווען צו שיקן

די מצוה דארף געטון ווערן דווקא בייטאג פון פורים, און יעדער איינער לויטן פלאץ וואו ער געפינט זיך: אין מערהייט ערטער איז דאס אין י"ד אדר, און ביי די שטעט וואס זענען אין דער קאטעגאריע פון "עיירות המוקפות חומה מימות יהושע בן נון", אינעם טאג פון ט"ו אדר-שושן פורים.

טעמים פון דער מצוה

פארהאן וואס זאגן אז דער טעם איז צו פארמערן פריינדשאפט צווישן אידן[5], און פארהאן וואס זאגן אז דער טעם איז צו העלפן די ארעמעלייט וואס שעמען זיך צו בעטן צדקה, אז אויך זיי זאלן קענען עסן די סעודת פורים ווי יעדן איינעם[6][7], וואס דאס איז ענליך צו דער מצוה פון מתנות לאביונים.

משלוח מנות אין אנדערע הינזיכטן

דער טערמין "משלוח מנות" ווערט אויך באניצט אין אנדערע פעלער, ווי צום ביישפיל, ווען די אידן פון בבל זענען ארויף קיין ארץ ישראל מיט עזרא הסופר, האט ער זיי געזאגט אום ראש השנה צו שיקן "מנות לאין נכון לו", ד.ה. פאר אזעלכע וואס זייער פארמעגן באטרעפט נישט גענוג צו קענען צושטעלן די יום טוב סעודה:

ויאמר להם: לכו אכלו משמנים ושתו ממתקים ושִלחו מנות לאין נכון לו כי קדוש היום לאדונינו... וילכו כל העם לאכול ולשתות ולשלח מנות ולעשות שמחה גדולה כי הבינו בדברים אשר הודיעו להם

אבער יענער משלוח מנות איז היבש אנדערש, ווייל דאס איז געווען געוואנדן ספעציעל "לאין נכון לו", אז די ארעמעלייט זאלן האבן צום עסן, נישט ווי דער פורימ'דיגער משלוח מנות וואס איז "איש לרעהו". די פוסקים, ווילנדיג ארויסברענגען דעם אויבנדערמאנטן טעם אז דער משלוח מנות פון פורים איז אויך צו פארזיכערן די באדערפענישן פון סעודת פורים פאר די וואס קענען זיך נישט ערלויבן - ברענגען טאקע דעם פסוק אלס ראיה אז משלוח מנות איז געווידמענט פאר די נויטבאדערפטיגע[8].

זעט אויך

ליינט מער

  • יהודה סארעבניק, "מצות משלוח מנות וטעמיה", אין: משה גנץ, אורי דסברג (עורכים), כי שרית: קובץ מאמרים לימי הפורים לזכרו של מנחם ישראל גנץ, צוייטן פארראכטענעם דרוק, שעלבים: משפחת גנץ, תשמ"ט, עמ' 163–168.
  • מאיר ראפעלד, "משלוח מנות בפורים: גלגולי נוסח ונוהגים", אין: דניאל שפרבר, מנהגי ישראל: מקורות ותולדות, זעקס'טן באנד, ירושלים: מוסד הרב קוק, תשנ"ח, עמ' רכז–רמא; איבערגעדרוקט אין: מאיר ראפעלד, נתיבי מאיר: אסופת מאמרים, מרכז שפירא: דער [מו"ל], תשע"ג, עמ' 210–224.
  • הרב ישראל דאנדראביטש, "בשר לא מבושל - האם קרוי מנה (על המשמעות המילולית של מנה בלשון המקרא ובלשון חכמים)", אין: אור ישראל, גיליון עא, תשרי תשע"ו, עמודים: קעח-קפח.

וועבלינקען

די טעמים פאר משלוח מנות:

רעפערענצן

  1. זע מגילה ב, א
  2. רב יוסף אין נאמען פון ברייתא, אין
    פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:בבלי

    פאראמעטער [ ללא ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע
    לוא־פעלער: (ביים רופן מוסטער:בבלי) נמצא פרמטר לא בשימוש "ללא=".מגילה ז, א

  3. פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:רמב"ם

    פארלאנגטע פאראמעטער [ 1 ] פעלן
    לוא־פעלער: (ביים רופן מוסטער:רמב"ם) פעלט נאמען פון הלכות.משנה תורה לרמב"ם, הלכות חמץ ומצה, פרק מגילה וחנוכ"ה, הלכות ב'–ט"ו

  4. פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:רמב"ם

    פארלאנגטע פאראמעטער [ 1 ] פעלן
    לוא־פעלער: (ביים רופן מוסטער:רמב"ם) פעלט נאמען פון הלכות.משנה תורה לרמב"ם, הלכות חמץ ומצה, פרק מגילה וחנוכ"ה, הלכות ב'–י"ז

  5. פאראמעטער פעלערן אין מוסטער:היברובוקס

    פאראמעטער [ 5 ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע

    פאראמעטער [ עמוד ] ערשיינען נישט אין מוסטער דעפיניציע
    רבי שלמה אלקבץ, מנות הלוי, ט, יז, ד"ה והנך רואה, אין נאמען פון רבי יהודה בן שושן, וועלכער זאגט אז משלוח מנות האט מען מתקן געווען אין קעגנזאץ צו המן'ס ווערטער: "ישנו עם אחד מפוזר ומפורד" (לוא־פעלער: (ביים רופן מוסטער:תנ"ך) נישטא קיין ספר מגילת אסתר.מגילת אסתר ג, ח); אויך דער ב"ח, אורח חיים, סימן תרצ"ה, שרייבט ”טעם משלוח מנות הוא כדי שיהא שמח ושש עם אוהביו וריעיו ולהשכין ביניהם אהבה ואחוה וריעות”
  6. זע תרומת הדשן, חלק א', סימן קי"א, אויף אין אוצר הספרים היהודי
  7. אין שו"ת חתם סופר, חלק א', סימן קצ"ו ווערט ארויסגעברענגט א נפקא מינה צווישן די צוויי טעמים. זע אויך אין שו"ת שרידי אש, ירושלים, תשנ"ט, חלק א', סימן ס"א
  8. ילקוט יוסף, אורח חיים, סימן תרצ"ה

קלארשטעלונג: די אינפארמאציע אויף המכלול איז בלויז פאר בארייכערונג און זאל נישט געזען ווערן ווי א פסק הלכה.

טיילן פון דער ארטיקל זענען מעגליך איבערגעזעצט פון העברעאישער וויקיפעדיע
cc-by-sa 3.0 ערלויבענישאריגינעלער בלאטביישטייערער