958
רעדאגירונגען
←ביאגראפיע: רעדאגירונג
(רעדאגירונג) |
(←ביאגראפיע: רעדאגירונג) |
||
| שורה 40: | שורה 40: | ||
אין זיינע יונגע יארן, האט רבי מרדכי דוד געלערנט אין דער ישיבה פונעם [[רבי ישראל האפשטיין|קאָזשניצער מגיד]]{{הערה|אין [https://tablet.otzar.org/#/book/153669/p/8/t/0568907841234/fs/0/start/0/end/0/c זיין אויבנדערמאנטער הסכמה] אויפן ספר "עבודת ישראל" פונעם קאזשניצער מגיד, שילדערט ער די תקופה וואס ער האט געלערנט אין קאזשניץ, ווי מ'האט דארט געלערנט מסכת קידושין, און דער קאזשניצער מגיד האט מפלפל געווען אין גמרא בעיון און אין דער זעלבער צייט מייחד געווען [[יחוד (קבלה)|יחודים]]. אויך שרייבט ער דארט אז אלע גדולי וחסידי הדור זענען תלמידים, אדער תלמידי תלמידים, פונעם קאזשניצער מגיד.}}. ער האט חתונה געהאט מיט חיה שרה{{הערה|אין אנדערע מקורות {{דרוש מקור מלא}} טרעפט מען אז זיין רביצין האט געהייסן שיינדל.}}, טאכטער פון א גביר אין טשמעלאוו {{אנ|Chmielów}}, און נאך דער חתונה איז ער באקאנט געווארן אלס גאון בתורה{{הערה|ווי מ'זעט אין די בריוו-אויסטוישן מיט אים אין די ספרי [[שאלות ותשובות]], זע צב"ש עטליכע בריוו אין שו"ת "שובע שמחות" פון רבי מנחם מענדל לעזער פון [[סטריזוב]]. {{היברובוקס||שובע שמחות|41084|חלק ב'|עמוד=2}}.}}. נאכן הסתלקות פונעם [[לעמבערג]]ער [[רב]], [[רבי יעקב אורנשטיין]], דער "ישועות יעקב", האבן די [[פרנס|טובי העיר]] געוואלט אויפנעמען רבי מרדכי דוד אלס לעמבערגער רב, נאר למעשה איז עס נישט צושטאנד געקומען{{הערה|קונטרס '''מדרכ"י דוד''', זייט ד', אין נאמען פון רבי אהרן טייטלבוים פון טשענסקאָוויץ, אייניקל פון רבי מרדכי דוד.}}. | אין זיינע יונגע יארן, האט רבי מרדכי דוד געלערנט אין דער ישיבה פונעם [[רבי ישראל האפשטיין|קאָזשניצער מגיד]]{{הערה|אין [https://tablet.otzar.org/#/book/153669/p/8/t/0568907841234/fs/0/start/0/end/0/c זיין אויבנדערמאנטער הסכמה] אויפן ספר "עבודת ישראל" פונעם קאזשניצער מגיד, שילדערט ער די תקופה וואס ער האט געלערנט אין קאזשניץ, ווי מ'האט דארט געלערנט מסכת קידושין, און דער קאזשניצער מגיד האט מפלפל געווען אין גמרא בעיון און אין דער זעלבער צייט מייחד געווען [[יחוד (קבלה)|יחודים]]. אויך שרייבט ער דארט אז אלע גדולי וחסידי הדור זענען תלמידים, אדער תלמידי תלמידים, פונעם קאזשניצער מגיד.}}. ער האט חתונה געהאט מיט חיה שרה{{הערה|אין אנדערע מקורות {{דרוש מקור מלא}} טרעפט מען אז זיין רביצין האט געהייסן שיינדל.}}, טאכטער פון א גביר אין טשמעלאוו {{אנ|Chmielów}}, און נאך דער חתונה איז ער באקאנט געווארן אלס גאון בתורה{{הערה|ווי מ'זעט אין די בריוו-אויסטוישן מיט אים אין די ספרי [[שאלות ותשובות]], זע צב"ש עטליכע בריוו אין שו"ת "שובע שמחות" פון רבי מנחם מענדל לעזער פון [[סטריזוב]]. {{היברובוקס||שובע שמחות|41084|חלק ב'|עמוד=2}}.}}. נאכן הסתלקות פונעם [[לעמבערג]]ער [[רב]], [[רבי יעקב אורנשטיין]], דער "ישועות יעקב", האבן די [[פרנס|טובי העיר]] געוואלט אויפנעמען רבי מרדכי דוד אלס לעמבערגער רב, נאר למעשה איז עס נישט צושטאנד געקומען{{הערה|קונטרס '''מדרכ"י דוד''', זייט ד', אין נאמען פון רבי אהרן טייטלבוים פון טשענסקאָוויץ, אייניקל פון רבי מרדכי דוד.}}. | ||
אלס יונגערמאן | אלס יונגערמאן, פלעגט רבי מרדכי דוד פארן בקביעות צום חוזה פון לובלין און געווען ביי אים "[[תקיעת שופר|בעל תוקע]]", ווען דער חוזה דינט אלס "בעל מקריא"{{הערה|{{דרוש מקור מלא}} אין נאמען פונעם וואוידיסלאווער רב, רבי ישכר בער ראטנבערג. דער שופר מיט וועלכן רבי מרדכי דוד האט געבלאזן אין לובלין, איז געבליבן בירושה ביי די אייניקלעך פון רבי מרדכי דוד.}}. אין לובלין איז ער אויך נאנט געווארן מיט [[רבי אשר ישעיה רובין|רבי אשר ישעיה]] [[ראפשיץ (הויף)|ראָפּשיצער]]{{הערה|אין "אור ישע" זענען געדרוקט צוויי בריוו פון רבי אשר'ל ראפשיצער, אין וועלכע ער באצייכנט רבי מרדכי דוד "ידיד נפשי". {{אוצר החכמה||אור ישע|51762|דף ט"ז עמוד ב'||עמוד=31}}.}} און מיטן [[רבי אריה לייביש ליפשיץ|"אריה דבי עילאי"]]. אין די שפעטערע יארן, פלעגט ער יערליך פארן קיין ראפשיץ צו רבי אשר'ל און אויך קיין [[ווישניצא]] צום אריה דבי עילאי{{הערה|געווענליך, אין די [[עשרת ימי תשובה]]; און דער אריה דבי עילאי פלעגט צוריקפארן צו אים אינמיטן יאר.}}. | ||
ווילנדיג זיין א "נהנה מיגיע כפו", האט ער אנגעהויבן האנדלען מיט [[וויין]], אזויווי זיינע עלטערן{{הערה|זיין פאמיליע-נאמען "אונגער" האט זיך גענומען צוליב זיינע שטענדיגע נסיעות קיין [[אונגארן]] צו ברענגען פון דארט וויין.}}. אבער כאטש וואס ער האט מצליח געווען אין מסחר און געוואלט אנהאלטן דעם וועג, האט ער געטוישט זיין מיינונג, נאך וואס זיין רבי, דער לובלינער, האט אים געזאגט אז פון הימל וויל מען ער זאל פירן אידן. בערך אין יאר [[תקע"ה]] האט ער אנגעהויבן פראווען חסידים אין דער דעמאלטס [[התנגדות|מתנגד'ישער]] שטאט דאָמבראָווא, און גאנץ שנעל באקאנט געווארן אלס צדיק. | |||
פילע חסידים פלעגן קומען צו אים קיין דאמבראווא, וואו ער האט אויך געגרינדעט אן אייגן חסידיש בית המדרש, ביי וועלכן ער האט אליין אנגעפירט מיטן בויען און וואס האט זיך געפירט לויט זיינע הוראות. צווישן אנדערן, האט ער דארט איינגעפירט צו דאוונען [[נוסח ספרד]], און צוליב דעם האט ער געהאט רדיפות, מתנגדים האבן אריינגעווארפן גרויסע באלקענעס אין שטוב אים צו שטערן, אבער פונדעסטוועגן האט ער זיי נישט נאכגעגעבן. | |||
ז' שבט תר"ג | ער איז נפטר געווארן אום [[ז' שבט]] [[תר"ג]] און מ'האט אים באערדיגט אויף א ספעציפיש ארט וואס ער האט בחייו אנגעדייטעט אז ער וויל דארט באערדיגט ווערן{{הערה|ער פלעגט זיך פירן אז ווען ער איז ארויס אויפן שטאטישן [[בית החיים]], האט ער זיך אפגעשטעלט אויף א געוויסע ארט און זיך דארט געזוימט, דערפון האבן זיינע מקורבים פארשטאנען אז ער וויל דארט באערדיגט ווערן}}. אין זיין צוואה מ'זאל נישט שרייבן אויף זיין מציבה צופיל טיטלען, נאר "הרב החריף המכיר ערכו", און אז מ'זאל קיינען נישט לייגן נעבן אים נאר זיינע קינדער און מ'זאל מיטלייגן זיינע כתבים. מ'האט שפעטער געלייגט זיין זון רבי יוסף נעבן אים. ביז דער קריג איז געשטאנען אן אוהל אויף די קברים, וואס די דייטשן האבן חרוב געמאכט ביים קריג צוזאמען מיטן גאנצן בית החיים. אין תשנ"א האט [[מענדל רייכבערג]], נאך לאנג זוכן, געפונען דאס ארט וואו עס איז געשטאנען, און אויפגעבויט א נייעם אוהל און געשטעלט נייע מציבות. | ||
== פאמיליע == | == פאמיליע == | ||