מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "ײ" ב־"יי"
ק (אוועקגענומען קאַטעגאָריע:אומבאקוקט דורך HotCat) צייכן: באקוקט |
ק (החלפת טקסט – "ײ" ב־"יי") |
||
| שורה 13: | שורה 13: | ||
געבוירן אין 1849 אין ברעזאָוו, צו רבי יהושע פאלק און חיה שרה. ער האט געלערנט אין דער [[פּרעסבורגער ישיבה]] ביי דעם [[אברהם שמואל בנימין סופר|כתב סופר]], וועלכער איז געווען זיין רבי מובהק. נאכן פארענדיגן ישיבה, האט ער באקומען סמיכה פאר רבנות. ער האט ערשט געדינט אלס [[רב]] אין סובאטיס, דערנאך אין [[באניהאד]], דערנאך אין שוראני און צום סוף אין סאטמאר. ער איז נפטר געווארן אָן קינדער. | געבוירן אין 1849 אין ברעזאָוו, צו רבי יהושע פאלק און חיה שרה. ער האט געלערנט אין דער [[פּרעסבורגער ישיבה]] ביי דעם [[אברהם שמואל בנימין סופר|כתב סופר]], וועלכער איז געווען זיין רבי מובהק. נאכן פארענדיגן ישיבה, האט ער באקומען סמיכה פאר רבנות. ער האט ערשט געדינט אלס [[רב]] אין סובאטיס, דערנאך אין [[באניהאד]], דערנאך אין שוראני און צום סוף אין סאטמאר. ער איז נפטר געווארן אָן קינדער. | ||
== | == זיין װאלן אלס הויפט־רב און די צעשפאלטן פון דער קהילה == | ||
דער פריערדיגער רב פון סאטמאר איז געווען הרב זאב (וואלף) מאנדלבוים, א שטרענגער ארטאדאקסישער רב, וועלכער האט נישט פארטראגן חידושים, אריינגערעכנט די וואס די ארטאדאקסישע טראדיציע ערלויבט (למשל, ער האט פארבאטן דאס זינגען פון א כאר פון קינדער און מענער אין [[שול]]). אָבער ער האָט געהאַט אַ פּערזענלעכע כאריזמע, און זיין פירערשאַפט כח האָט געקענט האַלטן די קהילה צוזאַמען. אפילו זיינע גרויסע קעגנער האבן אנגענומען זיין פירערשאפט, און אפילו איינגעשטימט זיך צו באטייליגן אין פירן דער קהילה. פונדעסטוועגן, האבן זיינע מתנגדים געהאפט, אז נאך זיין פטירה וועט באשטימט ווערן א מער מקיל'דיגער ארטאדאקסישער רב. | דער פריערדיגער רב פון סאטמאר איז געווען הרב זאב (וואלף) מאנדלבוים, א שטרענגער ארטאדאקסישער רב, וועלכער האט נישט פארטראגן חידושים, אריינגערעכנט די וואס די ארטאדאקסישע טראדיציע ערלויבט (למשל, ער האט פארבאטן דאס זינגען פון א כאר פון קינדער און מענער אין [[שול]]). אָבער ער האָט געהאַט אַ פּערזענלעכע כאריזמע, און זיין פירערשאַפט כח האָט געקענט האַלטן די קהילה צוזאַמען. אפילו זיינע גרויסע קעגנער האבן אנגענומען זיין פירערשאפט, און אפילו איינגעשטימט זיך צו באטייליגן אין פירן דער קהילה. פונדעסטוועגן, האבן זיינע מתנגדים געהאפט, אז נאך זיין פטירה וועט באשטימט ווערן א מער מקיל'דיגער ארטאדאקסישער רב. | ||
| שורה 30: | שורה 30: | ||
די אויסוואל פון הרב יהודה גרינוואלד אלס הויפט רב אינאיינעם מיט'ן אוועקגיין פון די נעאלאגן האט אנגעצייכנט א קער אין דער קהילה און זי איז געווארן נאך מער קאנסערוואטיוו און חסידיש ווי פריער. דער ענדערונג איז געווארן פאַרפעסטיגט אין דער צייט פון רבי [[יואל טייטלבוים]], ווען די שטרענגסטע חסידות אין [[מאראמאראש|מארמאראש]] איז אריבערגעפארן צו סאטמאר. | די אויסוואל פון הרב יהודה גרינוואלד אלס הויפט רב אינאיינעם מיט'ן אוועקגיין פון די נעאלאגן האט אנגעצייכנט א קער אין דער קהילה און זי איז געווארן נאך מער קאנסערוואטיוו און חסידיש ווי פריער. דער ענדערונג איז געווארן פאַרפעסטיגט אין דער צייט פון רבי [[יואל טייטלבוים]], ווען די שטרענגסטע חסידות אין [[מאראמאראש|מארמאראש]] איז אריבערגעפארן צו סאטמאר. | ||
== | == זיין טעטיגקייט אלס הויפט־רב פון סאטמאר == | ||
די צייט פון ר' יהודה גרינוואלד'ס רבנות איז געווען אן עפאכע פון התחדשות פאר דער ארטאדאקסישער קהילה אין שטאט. איינע פון די ערשטע טריט וואס מען האט גענומען איז געווען צו רענאָווירן די מקוה.{{הערה|לויט טשאבא שיראק'ס פארשונג, איז די קאָסטן פון די ארבעט געווען 128,407 קראָנען.}} דערצו האט ער פארשטארקט די [[תלמוד תורה]]'ס און געשטעלט א באזונדערע דגוש אויף פארשטארקן די [[ישיבה]] אין סאטמאר, וואָס איז צום ערשטן מאָל געוואָרן אַן אָנגעזעענע ישיבה אויף איר מדרגה. אין זיינע צוויי יאָרצענדלינג אַלס רב פון סאטמאר, האָט ער געלערנט טויזנטער תלמידים. ער האט אויך אראנזשירט צו גרינדן דריי בתי כנסת: חברה משניות, שומרי תורה און א בית כנסת אויף סענטווער גאס. | די צייט פון ר' יהודה גרינוואלד'ס רבנות איז געווען אן עפאכע פון התחדשות פאר דער ארטאדאקסישער קהילה אין שטאט. איינע פון די ערשטע טריט וואס מען האט גענומען איז געווען צו רענאָווירן די מקוה.{{הערה|לויט טשאבא שיראק'ס פארשונג, איז די קאָסטן פון די ארבעט געווען 128,407 קראָנען.}} דערצו האט ער פארשטארקט די [[תלמוד תורה]]'ס און געשטעלט א באזונדערע דגוש אויף פארשטארקן די [[ישיבה]] אין סאטמאר, וואָס איז צום ערשטן מאָל געוואָרן אַן אָנגעזעענע ישיבה אויף איר מדרגה. אין זיינע צוויי יאָרצענדלינג אַלס רב פון סאטמאר, האָט ער געלערנט טויזנטער תלמידים. ער האט אויך אראנזשירט צו גרינדן דריי בתי כנסת: חברה משניות, שומרי תורה און א בית כנסת אויף סענטווער גאס. | ||