אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:באשרייבנדיקע סטאטיסטיק"

קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
ק
החלפת טקסט – "ײ" ב־"יי"
ק (אוועקגענומען קאַטעגאָריע:אומבאקוקט דורך HotCat)
צייכן: באקוקט
ק (החלפת טקסט – "ײ" ב־"יי")
שורה 1: שורה 1:
'''באַשרייבנדיקע סטאַטיסטיק''' איז אַ צװייג אין [[סטאַטיסטיק]] װעלכע באַשעפטיקט זיך מיט שאַפן און פאַרגלייכן [[מאָס]]ן. דער ציל איז צו באַשרייבן דאַטן אויף אַ קורצן און לייכטן אופן, למשל אין [[טאַבעלע]]ס, [[גראַף|גראַפן]] אָדער מאָסן.  
'''באַשרייבנדיקע סטאַטיסטיק''' איז אַ צװייג אין [[סטאַטיסטיק]] װעלכע באַשעפטיקט זיך מיט שאַפן און פאַרגלייכן [[מאָס]]ן. דער ציל איז צו באַשרייבן דאַטן אויף אַ קורצן און לייכטן אופן, למשל אין [[טאַבעלע]]ס, [[גראַף|גראַפן]] אָדער מאָסן.  


עס איז דאָ פאַרשײדענע װעגן װי אַזוי צו רעכנען מאָסן. די צענטראַלע־טענדענצן וועלכע מעסטן די מיטל־ווערט פון די נומערן, װי דער [[דורכשניט]], װעלכער איז כּולל דער [[אריטמעטישער דורכשניט]], [[מעדיאן]], [[מאדע (סטאטיסטיק)|מאדע]], [[געאמעטרישער דורכשניט]] און [[הארמאנישער דורכשניט]]. אויך איז פאַראַן מאָסן װעלכע מעסטן די צעשפּרײטע־טענדענצן פון די נומערן, װי די װייטקייט, די צװישן־קװאַרטאַל־װייטקייט, די פאַרשײדנקייט און דער סטאַנדאַרט־אָפּװייכונג.
עס איז דאָ פאַרשיידענע װעגן װי אַזוי צו רעכנען מאָסן. די צענטראַלע־טענדענצן וועלכע מעסטן די מיטל־ווערט פון די נומערן, װי דער [[דורכשניט]], װעלכער איז כּולל דער [[אריטמעטישער דורכשניט]], [[מעדיאן]], [[מאדע (סטאטיסטיק)|מאדע]], [[געאמעטרישער דורכשניט]] און [[הארמאנישער דורכשניט]]. אויך איז פאַראַן מאָסן װעלכע מעסטן די צעשפּרייטע־טענדענצן פון די נומערן, װי די װייטקייט, די צװישן־קװאַרטאַל־װייטקייט, די פאַרשיידנקייט און דער סטאַנדאַרט־אָפּװייכונג.


== צענטראַלע־טענדענצן ==
== צענטראַלע־טענדענצן ==
=== אַריטמעטישער דורכשניט ===
=== אַריטמעטישער דורכשניט ===
דער אַריטמעטישער [[דורכשניט]] איז דער מערסטער פאַרשפּרײטער דורכשניט, אָפט מאָל רופט מען אים בלויז "דער דורכשניט". זיין [[פאָרמולע]] איז װי פאָלגנדיק:
דער אַריטמעטישער [[דורכשניט]] איז דער מערסטער פאַרשפּרייטער דורכשניט, אָפט מאָל רופט מען אים בלויז "דער דורכשניט". זיין [[פאָרמולע]] איז װי פאָלגנדיק:
<div style="text-align: center;">
<div style="text-align: center;">
<math> \bar{x} = {1 \over n} \sum_{i=1}^n{x_i} = \frac{x_1 + x_2 + \dotsb + x_n}{n} </math>
<math> \bar{x} = {1 \over n} \sum_{i=1}^n{x_i} = \frac{x_1 + x_2 + \dotsb + x_n}{n} </math>
שורה 19: שורה 19:
=== הארמאנישער דורכשניט ===
=== הארמאנישער דורכשניט ===


== צעשפּרײטע־טענדענצן ==
== צעשפּרייטע־טענדענצן ==
===װייטקייט===
===װייטקייט===
װייטקייט איז די װייטקייט צװישן דער קלענסטער װאַריאַבל און דער גרעסטער װאַריאַבל (<math> R = x_{max} - x_{min} </math>).
װייטקייט איז די װייטקייט צװישן דער קלענסטער װאַריאַבל און דער גרעסטער װאַריאַבל (<math> R = x_{max} - x_{min} </math>).


=== צװישן־קװאַרטאַל־װייטקייט ===
=== צװישן־קװאַרטאַל־װייטקייט ===
די צװישן־קװאַרטאַל־װייטקייט (װערט באַצײכנט װי IQR) איז די װייטקייט פון אַ פערטל פון דער כּלל־װייטקייט (Q1) און דריי־פערטל פון דער כּלל־װייטקײט (Q3). ד"ה 50% אין דער מיט. מען נוצט די מאָס כּדי צו רעכנען אַ מוסטער אָן באַרעכנען עקסטרעמע מאָסן פון די זייטן. די פאָרמולע איז: IQR = Q3 − Q1.
די צװישן־קװאַרטאַל־װייטקייט (װערט באַצייכנט װי IQR) איז די װייטקייט פון אַ פערטל פון דער כּלל־װייטקייט (Q1) און דריי־פערטל פון דער כּלל־װייטקייט (Q3). ד"ה 50% אין דער מיט. מען נוצט די מאָס כּדי צו רעכנען אַ מוסטער אָן באַרעכנען עקסטרעמע מאָסן פון די זייטן. די פאָרמולע איז: IQR = Q3 − Q1.


=== פאַרשײדנקייט ===
=== פאַרשיידנקייט ===
פאַרשײדנקייט מעסט די װייטקייט צװישן יעדן װאַריאַבל און דער דורכשניט, אויף דער צװײטער [[מדריגה (מאטעמאטיק)|מדריגה]]. כּדי צו רעכנען די פאַרשײדנקייט נוצט מען די פאָרמולע:
פאַרשיידנקייט מעסט די װייטקייט צװישן יעדן װאַריאַבל און דער דורכשניט, אויף דער צװייטער [[מדריגה (מאטעמאטיק)|מדריגה]]. כּדי צו רעכנען די פאַרשיידנקייט נוצט מען די פאָרמולע:
:<math>\sigma^2 = \frac {\sum_{i=1}^N \left(x_i - \overline{x} \right)^2} {N}</math>
:<math>\sigma^2 = \frac {\sum_{i=1}^N \left(x_i - \overline{x} \right)^2} {N}</math>


[[טעקע:Standard deviation diagram.svg|left|thumb|250px|סטאַנדאַרט־אָפּװייכונג געמעל פון אַ [[נאָרמאַלע פאַרטײלונג]]]]
[[טעקע:Standard deviation diagram.svg|left|thumb|250px|סטאַנדאַרט־אָפּװייכונג געמעל פון אַ [[נאָרמאַלע פאַרטיילונג]]]]


=== סטאַנדאַרט־אָפּװייכונג ===
=== סטאַנדאַרט־אָפּװייכונג ===
די סטאַנדאַרט־אָפּװייכונג איז דער [[קוואדראט ווארצל|װאָרצל]] פון דעם פאַרשײדנקייט, און באַװייזט דעם פאַרשײדנקייט צװישן די װאַריאַבלען און דער דורכשניט אין צאָלן פונעם מוסטער. זיין פאָרמולע איז:
די סטאַנדאַרט־אָפּװייכונג איז דער [[קוואדראט ווארצל|װאָרצל]] פון דעם פאַרשיידנקייט, און באַװייזט דעם פאַרשיידנקייט צװישן די װאַריאַבלען און דער דורכשניט אין צאָלן פונעם מוסטער. זיין פאָרמולע איז:
:<math>s=\sqrt {\frac {\sum_{i=1}^N \left(x_i - \overline{x} \right)^2} {N}}</math>
:<math>s=\sqrt {\frac {\sum_{i=1}^N \left(x_i - \overline{x} \right)^2} {N}}</math>


נאוויגאציע מעניו