מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – " מע " ב־" מען "
ק (טשעקטי און אנדערע רייניגונג, typos fixed: דוגמא ← דוגמה) |
ק (החלפת טקסט – " מע " ב־" מען ") |
||
| שורה 6: | שורה 6: | ||
== מקורים == | == מקורים == | ||
דער חילוק איז געווען גוט באַקאַנט פאַר די רבנישע אויטאָריטעטן און יידישע לינגוויסטן אין 15טן-17טן י"ה, און עס זענען געקומען צו אונדז עטלעכע באַשרייבונגען פון דעם ענין און די פּראַקטישע קשיאות דעריבער. דיסקוטירנדיק וואַריאַציעס אין דעם אָדער יענעם מנהג באַצייכענען די מחברים די געביטן, וואו | דער חילוק איז געווען גוט באַקאַנט פאַר די רבנישע אויטאָריטעטן און יידישע לינגוויסטן אין 15טן-17טן י"ה, און עס זענען געקומען צו אונדז עטלעכע באַשרייבונגען פון דעם ענין און די פּראַקטישע קשיאות דעריבער. דיסקוטירנדיק וואַריאַציעס אין דעם אָדער יענעם מנהג באַצייכענען די מחברים די געביטן, וואו מען פאָלגט דעם פיר, מיט נעמען "תפוצת רינוס" ,"בני רינוס", "בני הית" אַנטקעגן "בני עסטרייך" און "בני חית" (אין ווערק פון יויזלן ([[יוסף בן משה]] ,איסרלינס תלמיד), דעם [[מהרי"ל]]ן, [[זלמן משוטיגווערא]]). צו מאָל איז די לינגוויסטיק אַליין דער אָביעקט פון דער חקירה: ווען די רייד גייט וועגן די נאָרמעס פון הברה, פּאָעזיע אָדער עטימאָלאָגיע (ביי [[איסרלין|איסרלינען]], [[יוסף בן משה]], [[אליהו בחור]], דעם [[מהר"ם מינץ]])<ref name=Weinreich58/><ref name=Katz87/><ref name=Katz88/><ref name=Katz93/>. | ||
== לינגוויסטישע אונטערשיידן == | == לינגוויסטישע אונטערשיידן == | ||
| שורה 15: | שורה 15: | ||
אַן אַנדער חילוק אין קאָנסאָנאַנטן איז געווען אינעם שטייגער אַרויסצוריידן דעם [[ש|שין]]. די בני־חית האָבן מבחין געווען צווישן די [[סיבילאַנט]]ן [s] ([[ס|סמך]] און [[שׂין]]) און [ʃ] ([[שין]]). להיפּוך, די בני־הית האָבן דעם דאָזיקן אונטערשייד ניט געוואוסט און פלעגן אַרויסריידן די גאַנצע ריי ווי [s], וואָס האָט באַמערקט [[זלמן הנקדן]]. אַן אייבערפלעכלעך ענלעכער פענאָמען קען מען טרעפן אינעם [[יידישע דיאלעקטן|ליטווישן יידיש]], דהיינו דער [[סאַבעסדיקער לאָסן]], וואָס האָט אָבער קיין שייך ניט צו בני־הית און האָט זיך אַנטוויקלט באַזונדער<ref name=Katz93/>. | אַן אַנדער חילוק אין קאָנסאָנאַנטן איז געווען אינעם שטייגער אַרויסצוריידן דעם [[ש|שין]]. די בני־חית האָבן מבחין געווען צווישן די [[סיבילאַנט]]ן [s] ([[ס|סמך]] און [[שׂין]]) און [ʃ] ([[שין]]). להיפּוך, די בני־הית האָבן דעם דאָזיקן אונטערשייד ניט געוואוסט און פלעגן אַרויסריידן די גאַנצע ריי ווי [s], וואָס האָט באַמערקט [[זלמן הנקדן]]. אַן אייבערפלעכלעך ענלעכער פענאָמען קען מען טרעפן אינעם [[יידישע דיאלעקטן|ליטווישן יידיש]], דהיינו דער [[סאַבעסדיקער לאָסן]], וואָס האָט אָבער קיין שייך ניט צו בני־הית און האָט זיך אַנטוויקלט באַזונדער<ref name=Katz93/>. | ||
די שיטה פון וואָקאַלן אין לשון קודש פון בני־הית איז געווען ענלעך, אויב ניט גלייך, צו דער [[ספרדישע הברה|ספרדישער הברה]]. די סופרים פון בני־הית טעריטאָריעס האָבן באַניצט די טבריה'ער [[נקודות]], אָבער ניט תמיד האָבן זיי געוואוסט, וואו מוז מען שרייבן [[פּתח]] און וואו [[קמץ]], וואו [[סגול]] און וואו [[צירה]]<ref name=Katz87/>. | די שיטה פון וואָקאַלן אין לשון קודש פון בני־הית איז געווען ענלעך, אויב ניט גלייך, צו דער [[ספרדישע הברה|ספרדישער הברה]]. די סופרים פון בני־הית טעריטאָריעס האָבן באַניצט די טבריה'ער [[נקודות]], אָבער ניט תמיד האָבן זיי געוואוסט, וואו מוז מען שרייבן [[פּתח]] און וואו [[קמץ]], וואו [[סגול]] און וואו [[צירה]]<ref name=Katz87/>. מען טענהט אָבער, אַז דער דאָזיקער נוסח איז געווען אין דער היים פון בני־חית אויך (ביזן סוף 14טן י"ה) און נאָר שפּעטער איז ער ביי זיי און אויך ביי בני־הית אויסגעביטן געוואָרן אויפן נוסח, וואָס מיר הייסן היינט [[אשכנזישע הברה|אַשכנזישע הברה]]<ref name=Beider13/><ref name=Weinreich73/>. | ||
== היסטאָרישע און געאָגראַפישע ראַמען == | == היסטאָרישע און געאָגראַפישע ראַמען == | ||