אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:אייזנשטאט"

קיין ענדערונג אין גרייס ,  פֿאַר 3 יאָר
ק
החלפת טקסט – "יידנטום" ב־"אידנטום"
ק (החלפת טקסט – "{{אייראפע-געא-שטומף}}" ב־"{{שטומף|געאגראפיע פון אייראפע}}")
ק (החלפת טקסט – "יידנטום" ב־"אידנטום")
שורה 52: שורה 52:
די געמיינדע האט אויפגעשטעלט די חסד ארגאניזאציעס "ביקור חולים" און "ניחום אבלים", א [[תלמוד תורה]] און א [[שולע]].
די געמיינדע האט אויפגעשטעלט די חסד ארגאניזאציעס "ביקור חולים" און "ניחום אבלים", א [[תלמוד תורה]] און א [[שולע]].
אנפאנג דער [[18טער י"ה|18טן יארהונדערט]] האבן געוואוינט אין אייזנשטאט עטליכע באקאנטע און מערקווערדיגע גרויסע רבנים אזוי ווי צום ביישפיל: רבי מאיר בן יצחק א"ש (אייזנ-שטאט), א [[רב]] און א [[דיין]]. דער רב א"ש האט זיך באזעצט אין אייזנשטאט אין יאר [[1717]] און איז באוואוסט געווען מיט זיינע פילצאליגע פסיקות. זיין גרעסטער חיבור איז דער באקאנטער שו"ת "פנים מאירות". פילע תלמידים זענען אנגעקומען צו לערנען אין דער [[ישיבה]] פון אייזנשטאט א דאנק אים. היינט צו טאגס זיין ציון אין דער אור-אלטן בית החיים ציעט אהין פילצאליגע באזוכער.
אנפאנג דער [[18טער י"ה|18טן יארהונדערט]] האבן געוואוינט אין אייזנשטאט עטליכע באקאנטע און מערקווערדיגע גרויסע רבנים אזוי ווי צום ביישפיל: רבי מאיר בן יצחק א"ש (אייזנ-שטאט), א [[רב]] און א [[דיין]]. דער רב א"ש האט זיך באזעצט אין אייזנשטאט אין יאר [[1717]] און איז באוואוסט געווען מיט זיינע פילצאליגע פסיקות. זיין גרעסטער חיבור איז דער באקאנטער שו"ת "פנים מאירות". פילע תלמידים זענען אנגעקומען צו לערנען אין דער [[ישיבה]] פון אייזנשטאט א דאנק אים. היינט צו טאגס זיין ציון אין דער אור-אלטן בית החיים ציעט אהין פילצאליגע באזוכער.
רבי [[עקיבא אייגער]] איז געבוירן געווארן אין דער שטאט אין יאר [[1761]], און האט זיך אוועגעצויגן פון דארט אין זיין קינדהייט. יארן שפעטער ווען ער האט זיך שוין ערווארבן א נאמען פון א גדול בתורה, די אידישע געמיינדע האט אים איינגעלאדנט זיך צוריקצוקערן אין דער שטאט. אין דעם צווייטן העלפט פון דעם 19טן יארהונדערט זענען געווען אין אייזנשטאט גאר חשובע רבנים, צווישן זיי זענען אריינגערעכנט: הרב דאקטאר [[עזריאל הילדעסהיימער]] ([[1820]]-[[1899]]), רב און ראש ישיבה פון דער [[ארטאדאקסישע יידנטום|ארטאדאקסישער]] קהילה, פון די גרינדערס פון דער "נייער-ארטאדאקסיע" (א תורה מיט דרך ארץ). רבי עזריאל'ס שטרעבונג איז געווען איינצופלעכטן די הלכה מיט מאדערנעם לעבן. צו זיין פריינד אין דייטשלאנד האט ער געשריבן אז "דא (אין אייזנשטאט) קען מען נאך אלץ טרעפן א עכטע אידישע לעבן". פאר דער ארטיגער אידישע קהילה אין אייזנשטאט איז רבי עזריאל געווען ממש ווי א ברכה און א שאץ, און הויפטזעכלעך צוליב אים די ישיבה האט געציעט צו זיך תלמידים פונדערווייטנס. אין יאר [[1869]] האט מען אנגעבאטן פאר רבי עזריאל אן אמט פון א רב אין [[בערלין]], דארט ווי האט ער אויפגעשטעלט די בארימטע אקאדעמיע פאר רבנים אין [[1873]]. פון צווישן די אידן אין עסטרייך, די אידישע איינוואוינערס פון בורגנלאנד זענען געווען די ערשטע צו ווערן באיינפלוסט פון דער [[נאציזם|נאצי]] פארטרייבונג. זיי זענען געצווינגן געווארן איבערצולאזן זייערע הייזער אין אפריל 1938, א קורצע צייט נאך דעם איינשלאס פון עסטרייך צו [[נאצי דייטשלאנד]]. אין [[יולי]] [[1938]], איז אונטערבערג עמטליך פאראייניגט געווארן מיט אייזנשטאט, און די הייזער פונעם אידישן קווארטאל זענען אריבערגעפירט געווארן צו די אכזריות'דיגע הענט פון די דייטשע רשעים. דער גרויסער בית מדרש איז צעשמעטערט געווארן אינגאנצן. אין [[1945]], נאך דער מלחמה א קליינע צאל פון אידן זענען צוריקגעקומען וואוינען אין אייזנשטאט. היינט צו טאגס וואוינען אין אייזנשטאט סך הכל צוויי אידישע משפחות פון 12 אין גאנץ בורגנלאנד.  
רבי [[עקיבא אייגער]] איז געבוירן געווארן אין דער שטאט אין יאר [[1761]], און האט זיך אוועגעצויגן פון דארט אין זיין קינדהייט. יארן שפעטער ווען ער האט זיך שוין ערווארבן א נאמען פון א גדול בתורה, די אידישע געמיינדע האט אים איינגעלאדנט זיך צוריקצוקערן אין דער שטאט. אין דעם צווייטן העלפט פון דעם 19טן יארהונדערט זענען געווען אין אייזנשטאט גאר חשובע רבנים, צווישן זיי זענען אריינגערעכנט: הרב דאקטאר [[עזריאל הילדעסהיימער]] ([[1820]]-[[1899]]), רב און ראש ישיבה פון דער [[ארטאדאקסישע אידנטום|ארטאדאקסישער]] קהילה, פון די גרינדערס פון דער "נייער-ארטאדאקסיע" (א תורה מיט דרך ארץ). רבי עזריאל'ס שטרעבונג איז געווען איינצופלעכטן די הלכה מיט מאדערנעם לעבן. צו זיין פריינד אין דייטשלאנד האט ער געשריבן אז "דא (אין אייזנשטאט) קען מען נאך אלץ טרעפן א עכטע אידישע לעבן". פאר דער ארטיגער אידישע קהילה אין אייזנשטאט איז רבי עזריאל געווען ממש ווי א ברכה און א שאץ, און הויפטזעכלעך צוליב אים די ישיבה האט געציעט צו זיך תלמידים פונדערווייטנס. אין יאר [[1869]] האט מען אנגעבאטן פאר רבי עזריאל אן אמט פון א רב אין [[בערלין]], דארט ווי האט ער אויפגעשטעלט די בארימטע אקאדעמיע פאר רבנים אין [[1873]]. פון צווישן די אידן אין עסטרייך, די אידישע איינוואוינערס פון בורגנלאנד זענען געווען די ערשטע צו ווערן באיינפלוסט פון דער [[נאציזם|נאצי]] פארטרייבונג. זיי זענען געצווינגן געווארן איבערצולאזן זייערע הייזער אין אפריל 1938, א קורצע צייט נאך דעם איינשלאס פון עסטרייך צו [[נאצי דייטשלאנד]]. אין [[יולי]] [[1938]], איז אונטערבערג עמטליך פאראייניגט געווארן מיט אייזנשטאט, און די הייזער פונעם אידישן קווארטאל זענען אריבערגעפירט געווארן צו די אכזריות'דיגע הענט פון די דייטשע רשעים. דער גרויסער בית מדרש איז צעשמעטערט געווארן אינגאנצן. אין [[1945]], נאך דער מלחמה א קליינע צאל פון אידן זענען צוריקגעקומען וואוינען אין אייזנשטאט. היינט צו טאגס וואוינען אין אייזנשטאט סך הכל צוויי אידישע משפחות פון 12 אין גאנץ בורגנלאנד.  


[[
[[