בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,358
רעדאגירונגען
ק (החלפת טקסט – " זיינען" ב־" זענען") |
ק (החלפת טקסט – " יידן " ב־" אידן ") |
||
| שורה 40: | שורה 40: | ||
נאכדעם וואס 'מלכות ישראל' איז פארטריבן געווארן, האט מען אנגעהויבן רופן דאס פאלק, 'יהודיים', וואס איז שפעטער פארוואנדלט געווארן אין אידיש אלס 'ייד', 'יוד' אדער 'איד', אויפן נאמען פון [[מלכות יהודה|יהודה]], וויבאלד זיי זענען פארבליבן די מערהייט אין ארץ ישראל, און זיי האבן זיך אומגעקערט פון [[גלות]] בבל קיין ארץ ישראל. כאטש עס זענען אויך געווען טיילן פון אנדערע שבטים, איז אבער יהודה פארבליבן אלס דער מערהייט און מערסט אנגעזעענע שבט. אויך זענען זיי נאך גלייך ביים אנהויב פון די אנטוויקלונג פון כלל ישראל געווען אנערקענט אלס דער פירענדע און צענטראלע שבט, דערפאר פאררופט זיך כלל ישראל אויף זיין נאמען. מען טרעפט שוין אז זיי ווערן אזוי אנגערופן אין [[ספר דניאל]], 'גוברין יהודאין', און אויך אין [[מגילת אסתר]], 'יהודיים' און [[מרדכי]] 'היהודי' (כאטש זיין אפשטאם איז פון שבט בנימין<ref>תלמוד בבלי מגילה דף יב ע"ב און דף יג ע"א</ref>). | נאכדעם וואס 'מלכות ישראל' איז פארטריבן געווארן, האט מען אנגעהויבן רופן דאס פאלק, 'יהודיים', וואס איז שפעטער פארוואנדלט געווארן אין אידיש אלס 'ייד', 'יוד' אדער 'איד', אויפן נאמען פון [[מלכות יהודה|יהודה]], וויבאלד זיי זענען פארבליבן די מערהייט אין ארץ ישראל, און זיי האבן זיך אומגעקערט פון [[גלות]] בבל קיין ארץ ישראל. כאטש עס זענען אויך געווען טיילן פון אנדערע שבטים, איז אבער יהודה פארבליבן אלס דער מערהייט און מערסט אנגעזעענע שבט. אויך זענען זיי נאך גלייך ביים אנהויב פון די אנטוויקלונג פון כלל ישראל געווען אנערקענט אלס דער פירענדע און צענטראלע שבט, דערפאר פאררופט זיך כלל ישראל אויף זיין נאמען. מען טרעפט שוין אז זיי ווערן אזוי אנגערופן אין [[ספר דניאל]], 'גוברין יהודאין', און אויך אין [[מגילת אסתר]], 'יהודיים' און [[מרדכי]] 'היהודי' (כאטש זיין אפשטאם איז פון שבט בנימין<ref>תלמוד בבלי מגילה דף יב ע"ב און דף יג ע"א</ref>). | ||
== | == אידן אין גלות == | ||
דאס אידישע פאלק איז געווען אין גלות דורכאויס דער גרעסטער טייל פון איר היסטאריע. זיי זענען שוין געווען אין כמעט יעדן ווינקל פון דער וועלט, און זענען היינט צושפרייט אין פילע לענדער ארום דער גארער וועלט. באלד ביים אנהויב פון דער אידישער היסטאריע, האט גאט געזאגט פאר [[אברהם אבינו]] ביי [[ברית בין הבתרים]], ''"ידע תדע כי גר יהיה זרעך בארץ לא להם"''. נאכדעם וואס [[יעקב אבינו]] האט זיך פרייוויליג אריבערגעצויגן קיין [[מצרים]] צו זיין זון [[יוסף]] צוליב דער הונגער וואס האט דאן געהערשט, האט זיך אנגעהויבן דער ערשטער גלות אין מצרים וואס האט זיך געצויגן פאר צוויי הונדערט און צען יאר. דאס האט נאכגעפאלגט יארן שפעטער מיטן גלות פון די [[עשרת השבטים]] דורך [[אשור]], נאכדעם דער גלות פון [[שבט יהודה|יהודה]] און [[שבט בנימין|בנימין]] אין [[בבל]] וואס האט ממשיך געווען ווייטער אונטער די קעניגרייכן פון פרס און מדי, ביזן לעצטן לאנגן גלות דורך די [[רוימישע אימפעריע]] וואס האט ממשיך געווען אין צענדליגע לענדער און קעניגרייכן איבער דער וועלט. | דאס אידישע פאלק איז געווען אין גלות דורכאויס דער גרעסטער טייל פון איר היסטאריע. זיי זענען שוין געווען אין כמעט יעדן ווינקל פון דער וועלט, און זענען היינט צושפרייט אין פילע לענדער ארום דער גארער וועלט. באלד ביים אנהויב פון דער אידישער היסטאריע, האט גאט געזאגט פאר [[אברהם אבינו]] ביי [[ברית בין הבתרים]], ''"ידע תדע כי גר יהיה זרעך בארץ לא להם"''. נאכדעם וואס [[יעקב אבינו]] האט זיך פרייוויליג אריבערגעצויגן קיין [[מצרים]] צו זיין זון [[יוסף]] צוליב דער הונגער וואס האט דאן געהערשט, האט זיך אנגעהויבן דער ערשטער גלות אין מצרים וואס האט זיך געצויגן פאר צוויי הונדערט און צען יאר. דאס האט נאכגעפאלגט יארן שפעטער מיטן גלות פון די [[עשרת השבטים]] דורך [[אשור]], נאכדעם דער גלות פון [[שבט יהודה|יהודה]] און [[שבט בנימין|בנימין]] אין [[בבל]] וואס האט ממשיך געווען ווייטער אונטער די קעניגרייכן פון פרס און מדי, ביזן לעצטן לאנגן גלות דורך די [[רוימישע אימפעריע]] וואס האט ממשיך געווען אין צענדליגע לענדער און קעניגרייכן איבער דער וועלט. | ||
| שורה 104: | שורה 104: | ||
== באפעלקערונג == | == באפעלקערונג == | ||
די | די אידן היינט זענען צעשפרייט אין די גארער וועלט, ווען א דריטל פון זיי זענען אין [[מדינת ישראל]], א דריטל אין די [[פאראייניגטע שטאטן]], און א דריטל צעשפרייט אין [[אייראפע]]. זעט א פונקטליכע טאוועלע אין '''[[אידישע באפעלקערונג]]'''. | ||
== עטנישע צוטיילונגען == | == עטנישע צוטיילונגען == | ||
רעדאגירונגען