רוי:מוקצה

מוקצה איז אן איסור מדרבנן צו רוקן געוויסע חפצים פון איין פלאץ צום צווייטן אום שבת אדער אום יום טוב.

טעמים פון מוקצה

לויטן רמב"ם איז דער טעם פון מוקצה וועגן:

• פונקט ווי מען לערנט ארויס פון פסוק "אם תשיב משבת רגלך וגו'" אז מען טאר נישט גיין שבת אזוי ווי אינדערוואכן, איז א קל וחומר אז שבת טאר מען נישט מטלטל זיין אזוי ווי אינדערוואכן.
• אז מען זאל נישט זיין פארנומען אוועקצולייגן די מוקצה זאכן, ווען נישט האבן קיין צייט רוען.
• אויב מען וועט מטלטל זיין א כלי שמלאכתו לאיסור, האב איך מורא אז ער וועט זיך פארגעסן און נכשל ווערן צו טאן אן ארבעט וואס מען טאר נישט.
• די מענטשן וואס ארבעטן נישט א גאנצע וואך, דארפן אויך דערקענען אז ס'איז שבת, מיט דעם וואס מען איז נישט מטלטל מוקצה איז דא א חילוק צווישן שבת אין וואכן.

דער ראב"ד האלט דעם טעם מען זאל נישט ארויסטראגן פון רשות היחיד צו א רשות הרבים.

סארטן מוקצה

• מוקצה מחמת גופו - איז א זאך וואס האט נישט קיין נוצן פאר גארנישט, (למשל א שטיין).
• בסיס לדבר האסור - איז א מותר'דיגע זאך וואס אן איסור ליגט אויף דעם.
• כלי שמלאכתו לאיסור - איז א כלי וואס מען נוצט פאר זאכן וואס איז אסור צו טאן שבת, (למשל א האמער, מען טאר נישט אריינהאקן א נאגל).
• מוקצה מחמת חסרון כיס - א טייערע כלי וואס מען היט דאס נישט צו נוצן נאר פאר די זאך וואס מען דארף עס (למשל א פאספארט.
• מוקצה לצורך מצווה - א זאך וואס איז באשטימט פאר א מצוה (למשל א אתרוג אום סוכות).
• מוקצה מחמת מיאוס - א זאך וואס מענטשן עקלען זיך דערפון.
• מקצה מדעתו - א זאך וואס דער מענטש נוצט נישט, נאר האט עס געקויפט פאר אינוועסמענט למשל א ציג אויף צו מעלקן.
• נולד - א זאך וואס איז געווארן באשאפן אום שבת, (למשל א פרי וואס איז אראפגעפאלן פון בוים, אדער א איי וואס איז געבוירן געווארן, אדער דער באנוץ דערפון האט זיך געטוישט אום שבת, (למשל א כלי האט זיך צובראכן און מען קען עס יעצט נאר נוצן צו הייצן).

מקורות

דער בלאט קומט פון יידיש-וויקיפעדיע.
אריגינעלער בלאט • ערלויבעניש cc-by-sa 3.0.

דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!