רוי:מאדזשיץ (חסידות)
דאס שטעטל מאדזשיץ אין קאנגרעס פוילן איז באקאנט אין די חסידישע קרייזן, וואס דארטן איז געגרינדעט געווארן דער מאדזשיצער הויף. היינט איז דער הויף הויפטקווארטירט אין בני ברק. דאס חסידות איז שטארק באוואוסט פארן דגש וואס זיי לייגן אויף נגינה.
געשיכטע
דער גרינדער פונעם מאדזשיצער חסידות איז געווען רבי ישראל טויב, א זון פון שמואל אליהו זוואלינער, א זון פון רבי יחזקאל טויב פון קאזמיר. אין תרמ"ט, א יאר נאך דער פטירה פון זיין פאטער, דער רבי פון זוואלין, האט מען אויפגענומען רבי ישראל רב און אב"ד אין מאדזשיץ. שטארק באוואוסט איז דער לאנגער ניגון "אזכרה" וואס רבי ישראל האט קאמפאזירט נאך זיין אפעראציע אין בערלין ווען ער האט געליטן פון צוקער. נאך זיין פטירה האט איבערגענומען די רביסטעווע זיין זון שאול ידידיה אלעזר טאב. ער האט זיך באזעצט אין אטוואצק וואו ער האט געפירט דעם הויף ביז דער וועלט מלחמה. נאך א שטיק צייט אין יאפאן איז דער רבי אנגעקומען אין ניו יארק. בסוף ימיו האט ער געוואוינט אין תל אביב. ער האט קאמפאזירט מער ווי א טויזנט ניגונים. זיין זון, שמואל אליהו האט איבערגענומען די רביסטעווע אין תל אביב, ביז זיין פטירה אין תשמ"ד. זיין נאכפאלגער איז געווען זיין איינציקער זון, רבי ישראל דן טויב. אין זיינע יארן איז דער הויף אריבער קיין בני ברק. דער היינטיגער רבי איז זיין עלטערער זון רבי חיים שאול טויב.
די מאדזשיצער דינאסטיע
- רבי יחזקאל טויב (נפ' י"ז שבט ה'תרט"ז), אדמו"ר אין קאזמיר. זיינע תורות זענען געדרוקט אין "נחמד לזהב".
- רבי שמואל אליהו טויב (נפ' כ"ו אייר ה'תרמ"ח), אדמו"ר אין זוואלין, א געוואלדיגער בעל מנגן.
- רבי ישראל טויב (ה'תר"ט - י"ג כסלו ה'תרפ"א), רב אין מאדזשיץ, דער דברי ישראל.
- רבי שאול ידידיה אלעזר טויב (כ"א תשרי ה'תרמ"ז - ט"ז כסלו ה'תש"ח) פון מאדזשיץ און אטוואצק, דער "אמרי שאול".
- רבי שמואל אליהו טויב. (ה'תרס"ה - ד' אייר ה'תשמ"ד), מאדזשיצער רבי אין תל אביב, דער "אמרי אש".
- רבי ישראל דן טויב (י"ט טבת ה'תרפ"ח - כ' סיון ה'תשס"ו), מאדזשיצער רבי אין תל אביב און בני ברק, דער "נחלת דן".
- רבי חיים שאול טויב (געב' י"ג אדר ה'תשי"א), מאדזשיצער רבי.
- רבי פינחס משה טויב, קאזמירער רבי.
- רבי ישראל דוד טויב (געב' ה'תש"ד), זון פון רבי יהושע יחזקאל טויב, זון פונעם "אמרי שאול", מאדזשיצער רבי אין פלעטבוש.
- רבי ישראל דן טויב (י"ט טבת ה'תרפ"ח - כ' סיון ה'תשס"ו), מאדזשיצער רבי אין תל אביב און בני ברק, דער "נחלת דן".
- רבי שמואל אליהו טויב. (ה'תרס"ה - ד' אייר ה'תשמ"ד), מאדזשיצער רבי אין תל אביב, דער "אמרי אש".
- רבי שאול ידידיה אלעזר טויב (כ"א תשרי ה'תרמ"ז - ט"ז כסלו ה'תש"ח) פון מאדזשיץ און אטוואצק, דער "אמרי שאול".
- רבי ישראל טויב (ה'תר"ט - י"ג כסלו ה'תרפ"א), רב אין מאדזשיץ, דער דברי ישראל.
- רבי שמואל אליהו טויב (נפ' כ"ו אייר ה'תרמ"ח), אדמו"ר אין זוואלין, א געוואלדיגער בעל מנגן.
דער מאדזשיצער בוים
מאדזשיצער ניגונים
דורכאויס מער ווי הונדערט יאר האבן די מאדזשיצער רבי'ס קאמפאזירט עטליכע 4000 ניגונים.[1] א סך ניגונים פון זיי זענען גאר פארשפרייט אין פארשידענע געמיינדעס, אפטמאל אן צו וויסן אז דער ניגון שטאמט פון מאדזשיץ. דער באוואוסטער בעל מנגן פונעם חסידות איז געווען בן ציון שענקער וואס האט פארעפנטליכט צענדליקע פלאטעס מיט מאדזשיצער ניגונים. אין די לעצטיגע יארן האט מען אויפגעשטעלט דעם אנשטאלט פאר רעקארדירן און היטן מאדזשיצער ניגונים אונטער דער פירערשאפט פון אדוואקאט דוד זעירא.
רעפערענצן
- ↑ שרה פרידלאנד בן-ארזה, הניגון בחסידות מודז'יץ מתוך הזמנה לפיוט על פי מידע איבערגעבן דורכן אוצר פונעם אנשטאלט פאר רעקארדירן און היטן מאדזשיצער ניגונים. (העברעאיש)
דרויסנדע לינקס
- קובץ תפארת ישראל - ד' (תשרי תש"ד)
- קובץ תפארת ישראל - ה' (תשרי תש"ה)
- קובץ תפארת ישראל - ז' (תשרי תש"ז)
- קובץ תפארת ישראל - ח' (1948)
- קובץ תפארת ישראל - ט' (אדר תשי"ב)
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!