אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:ליטווישער יידיש"

קיין ענדערונג אין גרייס ,  פֿאַר 1 יאָר
ק
החלפת טקסט – " יידן" ב־" אידן"
ק (החלפת טקסט – "[[פּוילן" ב־"[[פוילן")
ק (החלפת טקסט – " יידן" ב־" אידן")
שורה 2: שורה 2:


== פאַרשפּרייטונג און סובדיאַלעקטן ==
== פאַרשפּרייטונג און סובדיאַלעקטן ==
דער ליטווישער דיאַלעקט איז געווען פאַרשפּרייט אינעם שטח פון [[ליטע]], דעם קלאַסישן גבול פון [[ליטווישע יידן]], די ליטוואַקעס, וואָס איז כולל די היינטיגע [[ליטע]] גופא, [[לעטלאַנד]], [[ווייסרוסלאַנד]] און אויך קליינע קאַנטן פון [[פוילן]] און [[אוקראַינע]]. די לינגוויסטישע גרעניצן שליסן אָבער איין אויך נאָך אַן ענגן טייל פון היינטיגער מזרח אוקראַאינע אויף דרום ביז די ברעגן פון [[שווארצער ים|שוואַרצן ים]] און אַחוץ דעם — [[עסטלאַנד]] אויף צפון.
דער ליטווישער דיאַלעקט איז געווען פאַרשפּרייט אינעם שטח פון [[ליטע]], דעם קלאַסישן גבול פון [[ליטווישע אידן]], די ליטוואַקעס, וואָס איז כולל די היינטיגע [[ליטע]] גופא, [[לעטלאַנד]], [[ווייסרוסלאַנד]] און אויך קליינע קאַנטן פון [[פוילן]] און [[אוקראַינע]]. די לינגוויסטישע גרעניצן שליסן אָבער איין אויך נאָך אַן ענגן טייל פון היינטיגער מזרח אוקראַאינע אויף דרום ביז די ברעגן פון [[שווארצער ים|שוואַרצן ים]] און אַחוץ דעם — [[עסטלאַנד]] אויף צפון.


אויפן סמך פון קלאַנגיקע און גראַמאַטישע דיפערענצירונגען און לעקסישע באַזונדערקייטן קען מען דעם (אַמאָליקן) שטח פון ליטווישן יידיש ווייטער צעטיילן אויף (סוב)דיאַלעקטן: [[זאַמעט]]ער יידיש אויף צפון, סתם ליטוויש אויף צענטער־מזרח, [[סואוואַלק]]ער יידיש אויף מערב און רייסישן יידיש אויף דרום.<ref name=Mark1951/><ref name=Weinreich1969/> אַ באַזונדערער צווייג פון זאַמעטער יידיש איז דער דיאַלעקט פון [[קורלאנד|קורלאַנד]]. חוץ דעם, עס זענען דאָ אויפן גרעניץ מיטן [[וואלינער יידיש|דרום־מזרחדיקן יידיש]] אין צפון [[אוקראַאינע]] באַשטימטע ריידענישן, וואָס טראָגן סימנים פון ביידע דיאַלעקט־גרופּעס. דאָס זענען: א) טשערנאָבילער יידיש, וואָס איז אַ וואַריאַציע פון ליטווישן יידיש מיט אַ "דרומדיקע" i-רעאַליזאַציע פון [[יידישע דיאלעקטן|דיאַפאָנעמען]] 51 און 52 (אין אַזעלכע ווערטער ווי ''חופּה'', ''קומען'' א.אַ.וו.); ב) די וואַריאַציע פון וואָלינער יידיש אין געגנט פון [[קיעוו]], וואָס האָט איינאיינציקן "צפונדיקן" וואָקאַל: eɪ פאַר דער דיאַפאָנעם 42/44 (אין ווערטער ''ברויט'', ''בולט'' און אַנדערע).<ref name=Katz2010/>
אויפן סמך פון קלאַנגיקע און גראַמאַטישע דיפערענצירונגען און לעקסישע באַזונדערקייטן קען מען דעם (אַמאָליקן) שטח פון ליטווישן יידיש ווייטער צעטיילן אויף (סוב)דיאַלעקטן: [[זאַמעט]]ער יידיש אויף צפון, סתם ליטוויש אויף צענטער־מזרח, [[סואוואַלק]]ער יידיש אויף מערב און רייסישן יידיש אויף דרום.<ref name=Mark1951/><ref name=Weinreich1969/> אַ באַזונדערער צווייג פון זאַמעטער יידיש איז דער דיאַלעקט פון [[קורלאנד|קורלאַנד]]. חוץ דעם, עס זענען דאָ אויפן גרעניץ מיטן [[וואלינער יידיש|דרום־מזרחדיקן יידיש]] אין צפון [[אוקראַאינע]] באַשטימטע ריידענישן, וואָס טראָגן סימנים פון ביידע דיאַלעקט־גרופּעס. דאָס זענען: א) טשערנאָבילער יידיש, וואָס איז אַ וואַריאַציע פון ליטווישן יידיש מיט אַ "דרומדיקע" i-רעאַליזאַציע פון [[יידישע דיאלעקטן|דיאַפאָנעמען]] 51 און 52 (אין אַזעלכע ווערטער ווי ''חופּה'', ''קומען'' א.אַ.וו.); ב) די וואַריאַציע פון וואָלינער יידיש אין געגנט פון [[קיעוו]], וואָס האָט איינאיינציקן "צפונדיקן" וואָקאַל: eɪ פאַר דער דיאַפאָנעם 42/44 (אין ווערטער ''ברויט'', ''בולט'' און אַנדערע).<ref name=Katz2010/>