אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:אינדאנעזיע"

קיין ענדערונג אין גרייס ,  פֿאַר 2 יאָר
ק
החלפת טקסט – "לעכע" ב־"ליכע"
ק (החלפת טקסט – "לעכער" ב־"ליכער")
ק (החלפת טקסט – "לעכע" ב־"ליכע")
שורה 36: שורה 36:
אינדאנעזיע איז א גרינדער מיטגליד פונעם [[פארבאנד פון דרום-מזרח אזיאטישע פעלקער]] און א מיטגליד פון [[G-20 גרופע]] פון הויפט עקאנאמיעס פון דער וועלט.
אינדאנעזיע איז א גרינדער מיטגליד פונעם [[פארבאנד פון דרום-מזרח אזיאטישע פעלקער]] און א מיטגליד פון [[G-20 גרופע]] פון הויפט עקאנאמיעס פון דער וועלט.


אין אינדאנעזיע וואוינען הונדערטער פארשידענע עטנישע און לינגוויסטישע גרופעס. די גרעסטע עטנישע גרופע זענען די דזשאוואנעזער. דאס לאנד פארמאגט בריווחדיקע נאטירלעכע אוצרות פון [[נאפט]], [[נאטירלעכע גאז]], [[צין]], [[קופער]] און [[גאלד]]. לאנדווירטשאפט פראדוצירט [[רייז]], [[טיי]], [[קאווע]], [[געווירצן]] און [[גומע]]. די הויפט האנדל שותפים פון אינדאנעזיע זענען [[יאפאן]], די [[פאראייניגטע שטאטן]] און די ארומיקע לענדער [[סינגאפור]], [[מאלייזיע]] און [[אויסטראליע]].
אין אינדאנעזיע וואוינען הונדערטער פארשידענע עטנישע און לינגוויסטישע גרופעס. די גרעסטע עטנישע גרופע זענען די דזשאוואנעזער. דאס לאנד פארמאגט בריווחדיקע נאטירליכע אוצרות פון [[נאפט]], [[נאטירליכע גאז]], [[צין]], [[קופער]] און [[גאלד]]. לאנדווירטשאפט פראדוצירט [[רייז]], [[טיי]], [[קאווע]], [[געווירצן]] און [[גומע]]. די הויפט האנדל שותפים פון אינדאנעזיע זענען [[יאפאן]], די [[פאראייניגטע שטאטן]] און די ארומיקע לענדער [[סינגאפור]], [[מאלייזיע]] און [[אויסטראליע]].


==געאגראפיע==
==געאגראפיע==
שורה 43: שורה 43:
אינדאנעזיע באשטייט פון 17,508 אינזלען, 6,000 פון זיי באזעצט, אויסגעשפרייט אויפן לענג פונעם [[עקוואטאר]], אזוי איז איר [[קלימאט]] טראפיש. די גרעסטע אינזלען זענען [[סומאטרא]], [[בארנעא]] (נאר דער דרום טייל), [[דזשאווא]], [[ניי-גינע]] ('איריאן' אין אינדאנעזיש; נאר דער מערב טייל), און [[סולאווסי]].
אינדאנעזיע באשטייט פון 17,508 אינזלען, 6,000 פון זיי באזעצט, אויסגעשפרייט אויפן לענג פונעם [[עקוואטאר]], אזוי איז איר [[קלימאט]] טראפיש. די גרעסטע אינזלען זענען [[סומאטרא]], [[בארנעא]] (נאר דער דרום טייל), [[דזשאווא]], [[ניי-גינע]] ('איריאן' אין אינדאנעזיש; נאר דער מערב טייל), און [[סולאווסי]].


די אינזלען געפינען זיך אויף טעקטאנישע פלאטעס וואס איז גורם צו ערדציטערנישן און צונאמי כוואליעס. אינדאנעזיע ליגט אויפן [[רינג פון פייער]] וואס גייט ארום דעם פאציפישן אקעאן און אנטהאלט עטלעכע וואולקאנען. דער מערסט בארימט אין [[קראקאטאע]] וואס האט זיך אויפגעריסן אין 1883. אום 26סטן דעצעמבער 2004 האט דער צונאמי א סך געשעדיקט דעם אינזל [[סומאטרא]]. אין סוף פון מאי 2006 האט פאסירט אן ערדציטערניש פון 6.3 גרויס אין [[דזשאווא]] און 5,800 מענטשן זענען אומגעקומען און נאך צענדליקע טויזנטער זענען פארוואונדעט געווארן פונעם ערדציטערניש און פון הייזער וואס זענען איינגעפאלן. אין אפריל 2012 האט אן ערדציטערניש מיט א שטארקייט פון 8.6 פאסירט 430 קילאמעטער פון סומאטרא.
די אינזלען געפינען זיך אויף טעקטאנישע פלאטעס וואס איז גורם צו ערדציטערנישן און צונאמי כוואליעס. אינדאנעזיע ליגט אויפן [[רינג פון פייער]] וואס גייט ארום דעם פאציפישן אקעאן און אנטהאלט עטליכע וואולקאנען. דער מערסט בארימט אין [[קראקאטאע]] וואס האט זיך אויפגעריסן אין 1883. אום 26סטן דעצעמבער 2004 האט דער צונאמי א סך געשעדיקט דעם אינזל [[סומאטרא]]. אין סוף פון מאי 2006 האט פאסירט אן ערדציטערניש פון 6.3 גרויס אין [[דזשאווא]] און 5,800 מענטשן זענען אומגעקומען און נאך צענדליקע טויזנטער זענען פארוואונדעט געווארן פונעם ערדציטערניש און פון הייזער וואס זענען איינגעפאלן. אין אפריל 2012 האט אן ערדציטערניש מיט א שטארקייט פון 8.6 פאסירט 430 קילאמעטער פון סומאטרא.


==פראווינצן==
==פראווינצן==
שורה 70: שורה 70:
אינדאנעזיע האט א געמישטע עקאנאמיע אין וואס סיי דער פריוואטער סעקטאר סיי די רעגירונג שפילט א ראלע. דאס לאנד האט די גרעסטע עקאנאמיע אין [[דרום-מזרח אזיע]] און איז א מיטגליד אין דער G-20 גרופע. איר [[ברוטא אינלענדישער פראדוקט]] (לויט קויפן קראפט פאריטעט) איז געווען $2.685 טריליאן אין 2014. די עקאנאמיע פון אינדאנעזיע איז די [[ליסטע פון לענדער לויט פראדוקט ווערדע|אכט גרעסטע אין דער וועלט (לויט קויפן קראפט פאריטעט)]]. אין 2010 איז אינדאנעזיע געווען דאס 27סטטע גרעסטע עקספארט לאנד אין דער וועלט; איר הויפט עקספארט מארקן זענען [[יאפאן]] (17.28%), [[סינגאפור]] (11.29%), די [[פאראייניגטע שטאטן]] (10.81%) און [[כינע]] (7.62%). די גרעסטע פארזארגער פון אימפארט קיין אינדאנעזיע זענען סינגאפור (24.96%), כינע (12.52%) און יאפאן (8.92%).
אינדאנעזיע האט א געמישטע עקאנאמיע אין וואס סיי דער פריוואטער סעקטאר סיי די רעגירונג שפילט א ראלע. דאס לאנד האט די גרעסטע עקאנאמיע אין [[דרום-מזרח אזיע]] און איז א מיטגליד אין דער G-20 גרופע. איר [[ברוטא אינלענדישער פראדוקט]] (לויט קויפן קראפט פאריטעט) איז געווען $2.685 טריליאן אין 2014. די עקאנאמיע פון אינדאנעזיע איז די [[ליסטע פון לענדער לויט פראדוקט ווערדע|אכט גרעסטע אין דער וועלט (לויט קויפן קראפט פאריטעט)]]. אין 2010 איז אינדאנעזיע געווען דאס 27סטטע גרעסטע עקספארט לאנד אין דער וועלט; איר הויפט עקספארט מארקן זענען [[יאפאן]] (17.28%), [[סינגאפור]] (11.29%), די [[פאראייניגטע שטאטן]] (10.81%) און [[כינע]] (7.62%). די גרעסטע פארזארגער פון אימפארט קיין אינדאנעזיע זענען סינגאפור (24.96%), כינע (12.52%) און יאפאן (8.92%).


אינדאנעזיע איז דער צענטראלער פראדוצירער פון [[נאפט]] אין מזרח אזיע. דערצו זענען די אינזלען רייך אין [[נאטירלעכע גאז|נאטירליכער גאז]], [[צין]], [[קופער]] און [[גאלד]]. [[לאנדווירטשאפט]] איז א צענטראלע אקטיוויטעט מיט [[רייז]] דער וויכטיקסטער געוויקס. אנדערע געוויקסן זענען [[טיי]], [[קאווע]], [[געווירץ|געווירצן]] און [[גומע]].
אינדאנעזיע איז דער צענטראלער פראדוצירער פון [[נאפט]] אין מזרח אזיע. דערצו זענען די אינזלען רייך אין [[נאטירליכע גאז|נאטירליכער גאז]], [[צין]], [[קופער]] און [[גאלד]]. [[לאנדווירטשאפט]] איז א צענטראלע אקטיוויטעט מיט [[רייז]] דער וויכטיקסטער געוויקס. אנדערע געוויקסן זענען [[טיי]], [[קאווע]], [[געווירץ|געווירצן]] און [[גומע]].


אינדאנעזיע האט א גאנץ שיינע אויטאמאביל אינדוסטריע וואס האט פראדוצירט 1.4 מיליאן מאטאר פארמיטלען אין 2014, דער 15טער גרעסטער פראדוצירער אין דער וועלט.
אינדאנעזיע האט א גאנץ שיינע אויטאמאביל אינדוסטריע וואס האט פראדוצירט 1.4 מיליאן מאטאר פארמיטלען אין 2014, דער 15טער גרעסטער פראדוצירער אין דער וועלט.
שורה 82: שורה 82:
==טוריזם==
==טוריזם==
[[File:Borobudur-Nothwest-view.jpg|קליין|360px|[[באראבודור]] איז די מערסט באזוכטע טוריסטן אטראקציע אין אינדאנעזיע.<ref>{{cite book | title =אינדאנעזיע | publisher =Lonely Planet Publications Pty Ltd |date=נאוועמבער 2003 | location =מעלבורן | pages =211–215 | url = | doi = | isbn = 1-74059-154-2 | author = Mark Elliott ...}}</ref>]]
[[File:Borobudur-Nothwest-view.jpg|קליין|360px|[[באראבודור]] איז די מערסט באזוכטע טוריסטן אטראקציע אין אינדאנעזיע.<ref>{{cite book | title =אינדאנעזיע | publisher =Lonely Planet Publications Pty Ltd |date=נאוועמבער 2003 | location =מעלבורן | pages =211–215 | url = | doi = | isbn = 1-74059-154-2 | author = Mark Elliott ...}}</ref>]]
סיי נאטור סיי קולטור זענען הויפט קאמפאנענטן פון אינדאנעזישן טוריזם. די נאטירלעכע ירושה האט אן איינציקע קאמבינאציע פון א טראפישן קלימאט, גאר גרויסן ארכיפעלאג און א לאנגע שטרעקע פון פלאזשעס. די נאטירלעכע אטראקציעס זענען דערגאנצט מיט א רייכער קולטורעלער ירושה וואס שפיגלט אפ אינדאנעזיע'ס דינאמישע היסטאריע און עטנישע פארשיידנקייט. די אוראלטע [[פראמבאנאן]] און  [[באראבודור]] טעמפלען, [[טאראזשע]] און [[באלי]], מיט זיינע הינדואישע חגאות, זענען טייל פון די פאפולערע צילן פאר קולטורעלן טוריזם.
סיי נאטור סיי קולטור זענען הויפט קאמפאנענטן פון אינדאנעזישן טוריזם. די נאטירליכע ירושה האט אן איינציקע קאמבינאציע פון א טראפישן קלימאט, גאר גרויסן ארכיפעלאג און א לאנגע שטרעקע פון פלאזשעס. די נאטירליכע אטראקציעס זענען דערגאנצט מיט א רייכער קולטורעלער ירושה וואס שפיגלט אפ אינדאנעזיע'ס דינאמישע היסטאריע און עטנישע פארשיידנקייט. די אוראלטע [[פראמבאנאן]] און  [[באראבודור]] טעמפלען, [[טאראזשע]] און [[באלי]], מיט זיינע הינדואישע חגאות, זענען טייל פון די פאפולערע צילן פאר קולטורעלן טוריזם.


אינדאנעזיע האט א גוט-פרעזערווירטע נאטירלעכע עקא־סיסטעם מיט רעגנוועלדער וואס שפרייטן איבער בערך 57% פון אינדאנעזיע'ס לאנד שטח (225 מיליאן אקער). וועלדער אויף סומאטרא און קאלימאנטאן זענען ביישפילן פון פאפולערע טוריסטן־צילן, ווי למשל [[אראנג אוטאן]] נאטור־רעזערוואט. נאכמער, האט אינדאנעזיע איינע פון די לענגסטע בארטן־ליניעס אין דער וועלט, לאנג 54,716 קילאמעטער.
אינדאנעזיע האט א גוט-פרעזערווירטע נאטירליכע עקא־סיסטעם מיט רעגנוועלדער וואס שפרייטן איבער בערך 57% פון אינדאנעזיע'ס לאנד שטח (225 מיליאן אקער). וועלדער אויף סומאטרא און קאלימאנטאן זענען ביישפילן פון פאפולערע טוריסטן־צילן, ווי למשל [[אראנג אוטאן]] נאטור־רעזערוואט. נאכמער, האט אינדאנעזיע איינע פון די לענגסטע בארטן־ליניעס אין דער וועלט, לאנג 54,716 קילאמעטער.


אונטערטויכן אין אינדאנעזיע איז סיי אויסגעצייכנט סיי ביליג, מיט 20% פון דער וועלט'ס [[קאראל ריף|קאראל ריפן]], מער ווי 3,000 פארשידענע זגאלן פון פיש און 600 קאראל זגאלן, טיף־וואסער שאנצן און ווראקן פון דער צווייטער וועלט־מלחמה.
אונטערטויכן אין אינדאנעזיע איז סיי אויסגעצייכנט סיי ביליג, מיט 20% פון דער וועלט'ס [[קאראל ריף|קאראל ריפן]], מער ווי 3,000 פארשידענע זגאלן פון פיש און 600 קאראל זגאלן, טיף־וואסער שאנצן און ווראקן פון דער צווייטער וועלט־מלחמה.


== קולטור ==
== קולטור ==
אינדאנעזיע האט עטלעכע 300 עטנישע גרופעס, יעדע איינע מיט א קולטורעלער אידענטיטעט אנטוויקלט דורך יארהונדערטער און באאיינפלוסט פון אינדישע, אראבישע, כינעזישע און אייראפעאישע קוואלן. למשל, טראדיציאנעלע דזשאוואנעזע און באלינעזע טאנצן שליסן איין אספעקטן פון הינדואישער קולטור און מיטאלאגיע.
אינדאנעזיע האט עטליכע 300 עטנישע גרופעס, יעדע איינע מיט א קולטורעלער אידענטיטעט אנטוויקלט דורך יארהונדערטער און באאיינפלוסט פון אינדישע, אראבישע, כינעזישע און אייראפעאישע קוואלן. למשל, טראדיציאנעלע דזשאוואנעזע און באלינעזע טאנצן שליסן איין אספעקטן פון הינדואישער קולטור און מיטאלאגיע.


טעקסטילן ווי [[באטיק]], [[אולאס]] און [[סאנגקעט]] ווערן געשאפן דורכאויס אינדאנעזיע אין פארשידענע סטילן לויט די געגנטן.
טעקסטילן ווי [[באטיק]], [[אולאס]] און [[סאנגקעט]] ווערן געשאפן דורכאויס אינדאנעזיע אין פארשידענע סטילן לויט די געגנטן.