רוי:פעלקעררעכט

דער אַרטיקל איז א יתום, קיין אַרטיקל לינקט צו עס. איר זענט געלאדנט צו ביישטייערן צו המכלול און פארבינדן צו עס פון ארטיקלען וואס אנטהאלטן "פעלקעררעכט".

 

דאָס פֿעלקעררעכט (פֿון לאַטײַניש ius gentium, „רעכט פֿון פֿעלקער”) איז אַ איבערמלוכישע רעכט־סדר אױס פּרינציפּן און כּללים, דורך װאָס די שײַכות צװישן די פֿעלקעררעכטלעכע נושאי זכויות (ראשית מלוכות) װערן רעגולירט אויף דער באַזיס פֿון גלײַכרעכטיקײט.

דער הויפּט־מקור פֿונעם הײַנטװעלטיקן פֿעלקעררעכט איז מגילת (די טשאַרטער) פֿון די פֿאַראײניקטע פֿעלקער. זי אַנטהעלט אַן אַלגעמײנעם פאַרװער פֿון גװאַלד, װאָס גילט פֿאַר אינטערנאַציאָנאַלן געװױנהײט־רעכט אומאָפּהענגיק פֿון אַ מיטגלידערשאַפט אין די פֿאַראײניקטע פֿעלקער און װאָס פֿאַרװערט די מלוכות צו האַלטן אָנפאַל־מלחמות, און באַשטעטיקט דאָס רעכט פֿון די אינדיװידועלע אָדער קאָלעקטיװע זיך-פאַרטײדיקונג.

מקורים פֿונעם פֿעלקעררעכט זײנען צװײ־ און עטלעך־זײַטיקע טראַקטאַטן, אינטערנאַציאָנאַל געװױנהײט־רעכט און אַלגעמײנע רעכט־פּרינציפּן (38סטער אַרטיקל, ערשטער אָפּסאַץ, אותיות א‛, ב‛ און ג‛ פֿון חוקת פֿונעם אינטערנאַציאָנאַלן געריכט פֿון יוסטיץ).

השפּעהדיקע ייִדישע פֿעלקעררעכט-יוריסטן זײנען לאַסאַ אָפּענהײַם, אײאַל בענבֿענישׂתי (העברעיש׃ איל בנבנשתי), יאָראַם דינשטײַן (העברעיש׃ יורם דינשטיין), הערש לאַוּטערפּאַכט, רות לאַפּידעס (העברעיש׃ רות לפידות), ראָבי סאַבעל (העברעיש׃ רובי סיבל), יעקבֿ ראָבינזאָן, שמשון ראָזנבױם, שבתי ראָזען, נתן פֿײַנבערג און יובַֿל שאַני (העברעיש׃ יובל שני).

ליטעראַטור

1. יורם דינשטיין: המשפט הבינלאומי. בוך א‛: המשפט הבינלאומי והמדינה (תל אביב 1971); בוך ב‛: סמכויות המדינה כלפי פנים (תל אביב 1972); בוך ג‛: אמנות בינלאומיות (תל אביב 1974); בוך ד‛: תביעות בינלאומיות (תל אביב 1977); בוך ה‛: המשפט הבינלאומי האל־מדינתי (תל אביב 1979, מסת"ב ISBN 978-965-19-0024-2); בוך ו‛: דיני מלחמה (תל אביב 1983, מסת"ב 978-965-19-0108-9 ISBN)
2. רובי סיבעל׃ משפט בינלאומי. שריגים־ליאון 2010, מסת"ב ISBN 978-965-442-074-7
3. שבתאי רוזן׃ בנבכי המשפט הבינלאומי. ירושלים 2013, מסת"ב 978-965-536-018-9 ISBN
4. נתן פיינברג׃ ארץ־ישראל בתקופה המאנדאט ומדינה ישראל. בעיות במספט הבינלאומי. ירושלים 1963
5. L. Oppenheim; H. Lauterpacht: Oppenheim’s International Law: Volume I: Peace (London 1962); Volume II: Disputes, War and Neutrality (London 1969)
6. Nathan Feinberg: Studies in International Law. Jerusalem 1979, ISBN 978-965-22-3324-0