רוי:רבן גמליאל פון יבנה
- "רבן גמליאל" באוועגט אהער. פאַר זיין זיידע, דעם ערשטן רבן גמליאל, זעט רבן גמליאל הזקן.
רבן גמליאל פון יבנה איז געווען דער נשיא פון די סנהדרין, און איז געווען א תנא, וואס ווערט דערמאנט הונדערט און צען מאל אין משניות.
מען האט אים גערופן רבן גמליאל פון יבנה כדי נישט זיך פארטומלען מיט זיין זיידן וואס האט געהייסן רבן גמליאל הזקן. אין אלגעמיין וואו עס שטייט אין משניות נאר "רבן גמליאל" מיינט דאס רבן גמליאל פון יבנה, דאך איז פארהאן אויסנאמען.
אפשטאם
רבן גמליאל פון יבנה איז געווען א זון פון רבן שמעון בן גמליאל הזקן, א זון פון רבן גמליאל הזקן, א זון פון שמעון בן הלל, א זון פון הלל הזקן, ער האט געשטאמט פון מלכות בית דוד.
זיין צייט
רבן גמליאל פון יבנה איז געווען פון צווייטן - דריטן דור תנאים, און פון אכטן דור נאך די אנשי כנסת הגדולה, דער דור וואס האט צוגעזען דעם חורבן פון צווייטן בית המקדש.[1]
מעלות רבן גמליאל במישור האישי והפרטי
- א. רבן גמליאל היה אסטניס-עדין נפש[2] והעיד על עצמו שהוא איסטניס[3], ועל פי הגדרה הלכתית זו, מותר היה לו, לצד נימוקים אחרים, לחרוג בכמה עניינים מההלכה המקובלת בזמנו, כגון:
- להתרחץ כשאשתו נפטרה בתוך ימי ה"שבעה".
- לשבת על ספסל של גויים בשבת.
- לשתות יין ישראלי מתוך כלי של גוי.
כמו כן קיבל תנחומים על טבי עבדו, אף שפסק שאין לקבל תנחומים על עבד נוכרי שמת, מאחר ש"טבי עבד כשר היה".
- ב. טבע רחמן, כפי שבגמרא מסופר על שכנתו שמת בנה והיית בוכה בלילה ורבן גמליאל בכה כנגדה עד שנשרו ריסי עיניו[4].
- ג. ועניו[5].
- ד. כשלא ידע היה אומר "לא שמעתי"[6].
- ה. בביתו היה מקבל חכמים בסבר פנים יפות, ובחתונת בנו עמד והשקה את אורחיו[7].
- ו. החמיר על עצמו בדברים שהיקל לאחרים[8].
- ז. היווה דוגמה אישית לחסכון בממון ושמירה על ממון זולתו: בימיו נהגו לתפור למת תכריכים יקרים, דבר שהכביד על המשפחה עד כדי כך שהיו מניחים אותו ובורחים. רבן גמליאל ציווה לקוברו בבגדי פשתן פשוטים, ובעקבותיו התקבל נוהג של קבורה בכלי פשתן[9][10].
- ח. מיוחס, דרך אביו רבן שמעון בן גמליאל עד דוד המלך.
- ט. עשיר[מקור פארלאנגט].
- י. תקיף בדעתו להעמיד ההלכה כדעת הרוב המתון[11].
אין משניות
סדר זרעים (דריי און צוואנציג מאל)
- מסכת ברכות פרק א' משנה א', מאימתי קורין את שמע בערבית, וכו', עד סוף האשמורה ראשונה - דברי רבי אליעזר, וחכמים אומרים - עד חצות, רבן גמליאל אומר - עד שיעלה עמוד השחר, מעשה ובאו בניו וכו' אמר להם וכו'
- מסכת ברכות פרק ב' משנה ה', מעשה ברבן גמליאל שקרא בלילה הראשון שנשא, וכו', אמר להם, איני שומע לכם לבטל ממני מלכות שמים אפילו שעה אחת
- מסכת ברכות פרק ד' משנה ג', רבן גמליאל אומר, בכל יום מתפלל אדם שמונה עשרה
- מסכת ברכות פרק ד' משנה ג', אכל תאנים ענבים ורמונים מברך אחריהן שלש ברכות, דברי רבן גמליאל
- מסכת פאה - פינף מאל - פרק ב' משנה ד', ו' .. פרק ד' משנה ה' .. פרק ו' משנה ו' (2 מאל).
- מסכת דמאי - איין מאל - פרק ג' משנה א'.
- מסכת שביעית - צוויי מאל - פרק א' משנה ה' .. פרק ט' משנה ה'.
- מסכת תרומות - איין מאל - פרק ח' משנה ח'.
- מסכת מעשר שני - דריי מאל - פרק ב' משנה ז' .. פרק ה' משנה ט' (2 מאל).
- מסכת חלה - פינף מאל - פרק ד' משנה ז' (4 מאל), ח'.
- מסכת ערלה - איין מאל - פרק א' משנה ד'.
- מסכת ביכורים - איין מאל - פרק ב' משנה ו'.
סדר מועד (זיבן און דרייסיג מאל)
- מסכת שבת - דריי מאל - פרק י"ב משנה ו' .. פרק ט"ז משנה ח' (2 מאל).
- מסכת עירובין - זעקס מאל - פרק ד' משנה א' (2 מאל), ב .. פרק ו' משנה ב' .. פרק י' משנה א', י'.
- מסכת פסחים - פיר מאל - פרק א' משנה ה' .. פרק ג' משנה ד' .. פרק ז' משנה ב' .. פרק י' משנה ה'.
- מסכת שקלים - איין מאל - פרק ו' משנה א'.
- מסכת סוכה - פיר מאל - פרק ב' משנה א' (2 מאל), ה' .. פרק ג' משנה ט'.
- מסכת ביצה - פיר מאל - פרק א' משנה ח' .. פרק ב' משנה ו' (2 מאל) .. פרק ג' משנה ב'.
- מסכת ראש השנה - עלף מאל - פרק א' משנה ו' .. פרק ב' משנה ח' (4 מאל), ט' (5 מאל) .. פרק ד' משנה ט'.
- מסכת תענית - דריי מאל - פרק א' משנה ג' .. פרק ב' משנה י' (2 מאל).
- מסכת מועד קטן - איין מאל - פרק ג' משנה ו'.
סדר נשים (ניינצן מאל)
- מסכת יבמות - זעקס מאל - פרק ה' משנה א' .. פרק י"ג משנה ז' .. פרק ט"ז משנה ז' (פיר מאל).
- מסכת כתובות - צען מאל - פרק א' משנה ו', ז', ח', ט' .. פרק ח' משנה א' (3 מאל) .. פרק י"ג משנה ג', ד', ה'.
- מסכת סוטה - איין מאל - פרק ב' משנה א'.
- מסכת גיטין - צוויי מאל - פרק א' משנה א', ה'.
סדר נזיקין (עלף מאל)
- מסכת בבא מציעא - צוויי מאל - פרק ה' משנה ח', י'.
- מסכת בבא בתרא - איין מאל - פרק ט' משנה א'.
- מסכת שבועות - צוויי מאל - פרק ו' משנה ג' (2 מאל)..
- מסכת עבודה זרה - איין מאל - פרק ג' משנה ד'.
- מסכת עדיות - פינף מאל - פרק ג' משנה ט', י' (2 מאל) .. פרק ז' משנה ז' (2 מאל).
סדר קדשים (פינף מאל)
- מסכת זבחים דריי מאל - פרק ט' משנה א' (3 מאל).
- מסכת כריתות צוויי מאל - פרק ג' משנה ז' (2 מאל).
סדר טהרות (פופצן מאל)
- מסכת כלים זיבן מאל - פרק ה' משנה ד' .. פרק ח' משנה ט' .. פרק י"ב משנה ג', ו' (2 מאל) .. פרק י"ז משנה ב' .. פרק כ"ח משנה ד'.
- מסכת נגעים צוויי מאל - פרק ו' משנה ה' .. פרק ז' משנה ד'.
- מסכת פרה צוויי מאל - פרק ט' משנה ג' .. פרק י"א משנה א'.
- מסכת טהרות איין מאל - פרק ט' משנה א'.
- מסכת ידים דריי מאל - פרק ד' משנה ד' (3 מאל).
| פריערדיגער: רבן יוחנן בן זכאי |
נשיא | נאָכפאלגער: רבן שמעון בן גמליאל |
רעפרענצען
- ↑ רמב"ם הקדמה אויף משניות סדר זרעים פ"ד
- ↑ משנה, ברכות ב, ו
- ↑ שם משנה, ברכות ב, ו.
- ↑ סנהדרין קד, ב, וראו גם תוספתא בבא קמא ט, ל ושבת קנא, ב.
- ↑ ברכות פרק תפילת השחר דגם לאחר הדחתו המשיך לבוא ולשמוע שיעור מרבי אלעזר בן עזריה
- ↑ משנה, כריתות ג, ז., ועוד
- ↑ (קידושין לב:ב)
- ↑ (משנה בבא מציעא פרק ה' ח')
- ↑ (כתובות ח:ב)
- ↑ אנציקלופדיה יהודית דעת ערך רבן גמליאל דיבנה
- ↑ בבא מציעא נט, א, בסוגיית תנורו של עכנאי
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!