רוי:יד אבשלום
יד אבשלום איז א מאנומענטאלער דענקמאָל וואס געפינט זיך אין דעם קדרון טאל, צווישן הר הזיתים און הר הבית. ער איז פלאצירט צופיסנס פון הר הזיתים, נאנט צו אנדערע גלענצנדיקע קברים ווי דער קבר פון די בני חזיר און דער קבר פון זכריה. דער נאָמען פון דער מצבה ווייזט אן א טראדיציע וואס פארבינדט זי מיט א מצבה געבויט דורך אבשלום, דער זון פון קעניג דוד, אָבער לויט ארכעאלאגישער פאָרשונג, איז ער א קבר פונעם 1טן יאָרהונדערט, אסאך נאָך דער צייט פון אבשלום. לויט דעם ארכעאלאג גבריאל בארקאי, איז דאס דער קבר פון קעניג אגריפס.
נאך נאפאלעאנ'ס באזוך אין ארץ ישראל, הגם ער און זיינע טרופן זענען נישט דורכגעגאנגען דורך ירושלים, איז פארשפרייט געווארן א לעגענדע וועגן דער מצבה, לויט וועלכער א שטיין האנט פארעם איז געשטאנען אין שפיץ פון דער מצבה. די דאָזיקע טראַדיציע מיינט, אַז זי האָט געשטאַמט פון דעם מיספארשטענדעניש פון דער פראַזע 'האנט' אין באדייט פון א דענקמאָל ('יד אבשלום'). די טראַדיציע איז ערשט געשריבן שריפטלעך אין די שריפטן פון מנחם מענדל פון קאמעניץ, וועלכער האָט אפילו געטענה'ט אז די האנט איז צעבראכן דורך הארמאטן. עס איז שווער צו וויסן ווי אזוי די לעגענדע איז אויפגענומען געוואָרן, וויבאַלד א בליק אין קאָפּ פון דער מצבה ווייזט אז עס איז גארנישט צובראכן אָבער די לעגענדע האט זיך ווייטער אנטוויקלט, ביז מען האט באשלאסן אז די האנט איז צובראכן געווארן אלס א "שטראף" פאַר אבשלום אויפן נאפאלעאנ'ס באפעל, וואס האָט געזאָגט אויף דעם חשבון - "א האנט וואָס האָט רעבעלירט קעגן זיין פאטער - וועט פארשניטן ווערן."
אין קאנטראַסט צו די אנדערע מצבות, און ספּעציעל דער קבר פון זכריה, וואָס די אידן האָבן געזען גרויס כּבוד צו זיין באערדיגט נעבן זיי איז דער אומגעבונג פון יד אַבשלום ריין פון קברים. טראָץ דעם, ווען יידן האָבן אָנגעצונדן ליכט אין אָנדענק פון די נשמות פון צדיקים נעבן די מצבות, האבן זיי ניט איבערגעהיפט דעם יד אבשלום.
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!