רוי:רבי ישראל פון רוזשין

דער רוזשינער
רבי ישראל פון רוזשין

געבורט	פראהבישט

רבי ישראל פרידמאן זצ"ל (ג' תשרי ה'תקנ"ז - ג' חשוון ה'תרי"א) פון רוזשין, באקאנט אלס דער הייליגער רוזשינער.

אפשטאם

רבי ישראל איז געבוירן אין דעם קליינעם אוקראינישן שטעטל פראהבישט , לעבן קיעוו, ג' תשרי ה'תקנ"ז, צו זיין פאטער הרב שלום שכנא פון פראהבישט, א זון פון הרב אברהם המלאך, דער חסד לאברהם, א זון פון הרב דוב בער, דער מעזריטשער מגיד, און צו זיין מוטער מרת חוה א טאכטער פון הרב אברהם פון קראסטשאוו, אן איידעם פון הרב מנחם נחום טווערסקי, פון טשערנאבל.

זיין געשיכטע

אין עלטער פון זעקס יאר י"ד תשרי ה'תקכ"ט, איז רבי ישראל געווארן א יתום פון זיין פאטער, און ער איז אויפגעצויגן געווארן ביי זיין עלצטן ברודער רבי אברהם פון פראהבישט.

אין יאר ה'תקע"ג אין עלטער פון זעכצען יאר, נאך דער פטירה פון זיין ברודער, האט מען אויפגענומען רבי ישראל אלס ממלא מקום. ער האט אנגעהויבן פראווען זיין רביסטעווע אין פראהבישט, נאכהער אין סקווירא שפעטער האט ער זיך אריבערגעצויגן קיין רוזשין. דארט האט ער אנגעהויבן צופירן זיין רבישן הויף, מיט א וועג פון פראכט און שיינקייט, מיט קעניגלעכע און אדעלע אויפפירונגען, פון דרויסן באפוצט פון גאלד און זילבער, גאלדענע בעקישע קנעפ פארפאסט מיט דיאמאנט, רײַטוועגנס געשפאנט מיט פיר ווייסע אויסשטאפירטע פערד, און פון אינווייניג א צעבראכן הארץ מיט אן אויסגעפײַניגטן קערפער, וועלכער האט נישט הנאה געהאט פון דער וועלט מיטאמאל ווי א דינער פאדים.

אין יאר ה'תקצ"ח איז רבי ישראל אנטקלאגן גיװארן װי א אױפריהרער קעגן דעם צאר, און איז ארעסטיטרט גיװארן אין קיעװ און שפעטער אין קאַמענעץ־פּאָדאָלסקי ער איז געפייניגט געווארן אין געפענגעניש קערפערליך און גייסטיש נאנט צו צוויי יאר, ביז זיין באפרייאונג ט"ו אדר א' ה'ת"ר. אין יאר ה'ת"ר נאך זיין באפרייאונג איז אים געלונגען צו אנטלױפן פון רוסלאנד קיין עסטרייך. פֿריער האט ער זיך באזעצט אין קישינעוו, דערנאך אין יאס און צום סוף האט ער זיך אַריבערגיצױגן קיין סאדיגורא.

רבי ישראל, אדער ווי מען רופֿט עם „דער הייליגער רוזשינער", האט גיהאט זעקס זין, יעדער פון זיי האט גיגרונדעט א חסידישן הויף. פון זיי זענען ארויסגעקומען די חסיד'ישע הויפֿן סאדיגורא, טשארטקאוו, הוסיאטין, באיאן, באהוש, שטעפאנעשט, און פון זיין איידעם דעם וואסלויער הויף.

הסתלקות

רבי ישראל איז נפאר געווארן ג' חשוון ה'תרי"א, און ער ליגט אין סאדיגורא.

פאמיליע

אין עלטער פון דרייצן יאר האט רבי ישראל געהייראט אין באטושאן, ראמעניע מרת שרה א טאכטער פון הרב משה הלוי אפרתי פון בארדיטשוב. זייערע קינדער:

• הרב שלום יוסף פרידמאן (ה'תקע"ג - י"א אלול ה'תרי"א), פון סאדיגורא.

• מרת חיה מלכה, בזיווג ראשון די ווייב פון הרב מנחם מנדל העשל, פון זשינקאוו, א זון פון הרב יצחק מאיר העשל פון זשינקאוו. בזיווג שני די ווייב פון הרב יצחק טווערסקי (ה'תקע"ב - י"ז ניסן ה'תרמ"ה), פון סקווירא (ר' איציקל סקווערער). זי האט נישט איבערגעלאזט קיין קינדער.

• הרב אברהם יעקב פרידמאן (כ' חשוון ה'תק"ף - י"א אלול ה'תרמ"ג), פון סאדיגורא.

• הרב דוב בער פרידמאן (ה'תקפ"א (אומגעפער) - י"ג כסלו ה'תרל"ו), פון ליעווא.

• מרת גיטל טויבא, די ווייב פון הרב יוסף מאנזאהן ( - י"ח שבט).

• הרב מנחם נחום פרידמאן (ה'תקפ"ג - י"ד כסלו ה'תרכ"ט), פון שטעפאנעשט.

• מרת מרים מאניא, די ווייב פון הרב מנחם מענדיל האגער פון וויזשניץ.

• הרב דוד משה פרידמאן (שבועות ז' סיון ה'תקפ"ח - הושענא רבה ה'תרס"ד), פון טשארטקאוו

• מרת לאה ( - י"ד שבט ה'תרמ"ב) די ווייב פון הרב דוד היילפרין (ה'תקפ"א - י"ח שבט ה'תרנ"ד) פון בארדיטשוב.

• הרב מרדכי שרגא פרידמאן (כ' אייר ה'תקצ"ד - כ"ב אייר ה'תרנ"ד), פון הוסיאטין.

בזיווג שני האט רבי ישראל חתונה געהאט מיט דער טאכטער פון ר' דוד לייב לייבנער פון דוקלא, די אלמנה פון רבי צבי הירש פון רימאנאוו.

זעט אויך

• רוזשין (הויף)
• די גאלדענע דינאסטיע, דורך הר"ר ישראל פֿרידמאן פון מאנטשעסטער The Golden Dynasty By Rabbi Yisroel Friedman

רעפערענצן

• אנציקלופדיה לחכמי גליציה, מאיר וונדר
• נר ישראל בערכו (32)