אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "פרשת תזריע"

פון המכלול
קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
ק (הגהה)
שורה 10: שורה 10:
| אינהאלט = [[טומאת יולדת]]; [[נגעי אדם|נגעים]] אויף די הויט, קאפ־האר, בארד; דינים פון א מצורע; נגעים אויף קליידער
| אינהאלט = [[טומאת יולדת]]; [[נגעי אדם|נגעים]] אויף די הויט, קאפ־האר, בארד; דינים פון א מצורע; נגעים אויף קליידער
| עשה חינוך = [[טומאת יולדת]], [[קרבן יולדת]], [[טומאת נגעים]], מצורע זאל לאזן זיינע קליידער אפגעניצט ווערן און האר באוואקסן, נגעי בגדים
| עשה חינוך = [[טומאת יולדת]], [[קרבן יולדת]], [[טומאת נגעים]], מצורע זאל לאזן זיינע קליידער אפגעניצט ווערן און האר באוואקסן, נגעי בגדים
| לא תעשה חינוך = טמא זאל נישט עסן קדשים, אפשערן די האר פון א נגע נתק
| לא תעשה חינוך = טמא זאל נישט עסן קדשים, אפשערן די האר פון א "נתק" נגע
| מספר עשה חינוך = 5
| מספר עשה חינוך = 5
| מספר לא תעשה חינוך = 2
| מספר לא תעשה חינוך = 2
שורה 23: שורה 23:
== פרשה אינהאלט ==
== פרשה אינהאלט ==
אין די פרשה ווערן אויסגערעכנט די פאלגנדע דינים:
אין די פרשה ווערן אויסגערעכנט די פאלגנדע דינים:
*דינים פון א יולדת: די [[טומאה]] פאר א וואך נאך א זכר, און צוויי וואכן נאך א נקבה. די [[ימי טוהר]] - ריינע טעג נאך די טמא'נע טעג, 33 טעג פאר א זכר (ביז די 40'ציגסטע טאג), און 66 טעג פאר א נקבה (ביז די 80'ציגסטע טאג). די [[קרבן יולדת|קרבנות]] וואס מען ברענגט נאך די ימי טוהר{{הערה|{{תנ"ך|ויקרא|יב|לאנג=יא|אן=ספר}}.}}.
*דינים פון א יולדת: די [[טומאה]] פאר א וואך נאך א זכר, און צוויי וואכן נאך א נקבה. די [[ימי טוהר]] - ריינע טעג נאך די טמא'נע טעג, 33 טעג פאר א זכר (ביז די פערציגסטע טאג), און 66 טעג פאר א נקבה (ביז די אכציגסטע טאג). די [[קרבן יולדת|קרבנות]] וואס מען ברענגט נאך די ימי טוהר{{הערה|{{תנ"ך|ויקרא|יב|לאנג=יא|אן=ספר}}.}}.
*די דינים פון נגעים אויף די הויט: די פאלגנדע סארטן; שאת, בהרת, מחיה (א פארהיילטע נגע), שחין (אן אנטצינדונג), און מכוה (א ברי){{הערה|{{תנ"ך|ויקרא|יג|א|כח|אן=ספר}}.}}.
*די דינים פון נגעים אויף די הויט: די פאלגנדע סארטן; שאת, בהרת, מחיה (א פארהיילטע נגע), שחין (אן אנטצינדונג), און מכוה (א ברי){{הערה|{{תנ"ך|ויקרא|יג|א|כח|אן=ספר}}.}}.
*דינים פון נגע נתק: א נגע אויף די האר פון קאפ אדער בארד{{הערה|{{תנ"ך|ויקרא|יג|כט|מד|אן=ספר}}.}}.
*דינים פון "נתק" נגע: א נגע אויף די האר פון קאפ אדער בארד{{הערה|{{תנ"ך|ויקרא|יג|כט|מד|אן=ספר}}.}}.
*דינים וואס דער מצורע דארף טוהן: ער זאל זיצן אליין חוץ למחנה, גיין צעריסענע קליידער און באוואקסענע האר, זיך ארומוויקלען דעם קאפ ווי אן [[אבל]], און אויסשרייען "טמא טמא!" אז קיינער זאל זיך נישט צו אים דערנענטערן{{הערה|{{תנ"ך|ויקרא|יג|מה|מו|אן=ספר}}.}}.
*דינים וואס דער מצורע דארף טון: ער זאל זיצן אליין חוץ למחנה, גיין צעריסענע קליידער און באוואקסענע האר, זיך ארומוויקלען דעם קאפ ווי אן [[אבל]], און אויסשרייען "טמא טמא!" אז קיינער זאל זיך נישט צו אים דערנענטערן{{הערה|{{תנ"ך|ויקרא|יג|מה|מו|אן=ספר}}.}}.
*דינים פון נגעי בגדים - נגעים אויף קליידער{{הערה|{{תנ"ך|ויקרא|יג|מז|נט|אן=ספר}}.}}.
*דינים פון נגעי בגדים - נגעים אויף קליידער{{הערה|{{תנ"ך|ויקרא|יג|מז|נט|אן=ספר}}.}}.
אין די קומענדיגע פרשה - [[פרשת מצורע|מצורע]], ווערן פארגעזעצט די דינים פון נגעים און די פראצעדור ביים זיך רייניגן דערפון.
אין די קומענדיגע פרשה - [[פרשת מצורע|מצורע]], ווערן פארגעזעצט די דינים פון נגעים און דער פראצעדור ביים זיך רייניגן דערפון.


== מצוות אין דער פרשה ==
== מצוות אין דער פרשה ==
שורה 44: שורה 44:
|[[טומאת יולדת]]
|[[טומאת יולדת]]
|אִשָּׁה כִּי תַזְרִיעַ וְיָלְדָה זָכָר וְטָמְאָה שִׁבְעַת יָמִים וגו' ({{תנ"ך|ויקרא|יב|ב|אן=ספר}})
|אִשָּׁה כִּי תַזְרִיעַ וְיָלְדָה זָכָר וְטָמְאָה שִׁבְעַת יָמִים וגו' ({{תנ"ך|ויקרא|יב|ב|אן=ספר}})
|יא{{הערה|אויסער די חלק פון [[ימי טוהר]]. ספר החינוך; {{טור|יורה דעה|קצד|מפרש=טור}}.}}
|יא{{הערה|דער חלק פון [[ימי טוהר]] איז היינט נישט איינגעפירט. ספר החינוך; {{טור|יורה דעה|קצד|מפרש=טור}}.}}
|יעדער
|יעדער
|עשה
|עשה
|-
|-
!2
!2
|א טמא'נע מענטש זאל נישט עסן קדשים
|א טמא'נער מענטש זאל נישט עסן קדשים
|בְּכָל קֹדֶשׁ לֹא תִגָּע ({{תנ"ך|ויקרא|יב|ד|אן=ספר}})
|בְּכָל קֹדֶשׁ לֹא תִגָּע ({{תנ"ך|ויקרא|יב|ד|אן=ספר}})
|ניין
|ניין
שורה 70: שורה 70:
|-
|-
!5
!5
|נישט שערן די האר פון א נגע נתק (די האר אדער בארד)
|נישט שערן די האר פון א נתק נגע (די האר אדער בארד)
|וְאֶת הַנֶּתֶק לֹא יְגַלֵּחַ ({{תנ"ך|ויקרא|יג|לג|אן=ספר}})
|וְאֶת הַנֶּתֶק לֹא יְגַלֵּחַ ({{תנ"ך|ויקרא|יג|לג|אן=ספר}})
|יא
|יא
שורה 77: שורה 77:
|-
|-
!6
!6
|א מצורע זאל לאזן זיינע קליידער אפגעניצט און זיין האר באוואקסן
|א מצורע זאל לאזן זיינע קליידער צעריסן און זיין האר באוואקסן
|בְּגָדָיו יִהְיוּ פְרֻמִים וְרֹאשׁוֹ יִהְיֶה פָרוּעַ ({{תנ"ך|ויקרא|יג|מה|אן=ספר}})
|בְּגָדָיו יִהְיוּ פְרֻמִים וְרֹאשׁוֹ יִהְיֶה פָרוּעַ ({{תנ"ך|ויקרא|יג|מה|אן=ספר}})
|יא
|יא
שורה 109: שורה 109:
די [[הפטורה]] פון פרשת תזריע איז אין [[ספר מלכים]] ב', פון {{תנ"ך|מלכים ב|ד|מב|לאנג=יא|אן=ספר}}, ביז {{תנ"ך|מלכים ב|ה|יט|לאנג=יא|אן=ספר}}{{הערה|[[משנה תורה]] לה[[רמב"ם]] {{שיתופתא|1=Mishneh_Torah,_The_Order_of_Prayer/5?selectedunittext=3|2=סדר התפילה ה׳, ד'}}.}}, וואו עס ווערט דערציילט איבער די ערהוילונג פון [[נעמן]] פון זיין נגע דורך [[אלישע]]. ביי די [[ראמאניאטן|ראָמאַניאטן]] ליינט מען {{תנ"ך|ישעיהו|סו|ז|כד|לאנג=יא}}, און מען ליינט איבער {{תנ"ך|ישעיהו|סו|כג|לאנג=יא|אן=פרק}}.
די [[הפטורה]] פון פרשת תזריע איז אין [[ספר מלכים]] ב', פון {{תנ"ך|מלכים ב|ד|מב|לאנג=יא|אן=ספר}}, ביז {{תנ"ך|מלכים ב|ה|יט|לאנג=יא|אן=ספר}}{{הערה|[[משנה תורה]] לה[[רמב"ם]] {{שיתופתא|1=Mishneh_Torah,_The_Order_of_Prayer/5?selectedunittext=3|2=סדר התפילה ה׳, ד'}}.}}, וואו עס ווערט דערציילט איבער די ערהוילונג פון [[נעמן]] פון זיין נגע דורך [[אלישע]]. ביי די [[ראמאניאטן|ראָמאַניאטן]] ליינט מען {{תנ"ך|ישעיהו|סו|ז|כד|לאנג=יא}}, און מען ליינט איבער {{תנ"ך|ישעיהו|סו|כג|לאנג=יא|אן=פרק}}.


למעשה ליינט מען גאר זעלטן די הפטורה פון תזריע, וויבאלד אין פשוט'ע יארן גייט עס איינאיינעם מיט מצורע, און מען ליינט די הפטורה פון מצורע{{הערה|ווי דער כלל צו ליינען די צווייטע ביי פאראייניגטע פרשיות. {{שלחן ערוך|אורח חיים|תכח|ח|מפרש=רמ"א}}, בשם דער [[רבי מרדכי בן הלל|מרדכי]], מגילה כט. ד"ה ר"ח ר"ח טבת שחל להיות בשבת כו'.}}; אין [[גכה יאר|גכה]] און [[בשה יאר]]ן געפאלט עס אום [[שבת ראש חודש]] אייר, און מען ליינט די הפטורה "השמים כסאי", און [[הכז יאר]]ן אין ארץ ישראל געפאלט עס א טאג פאר ראש חודש, און מען ליינט "[[מחר חודש]]". אין רוב עיבור יארן געפאלט די פרשה אום [[שבת החודש]], און מען ליינט דעם דעזיגנירטן הפטורה. אין בלויז 16.3% יארן ליינט מען די הפטורה פון תזריע, ווען עס ווערט געליינט באזונדער, און געפאלט נישט אין א ספעציעלן שבת (אין [[זחג יאר|זחג]], [[זשה יאר|זשה]] און [[בחה יאר]]ן).
למעשה ליינט מען גאר זעלטן די הפטורה פון תזריע, וויבאלד אין פשוט'ע יארן גייט עס אינאיינעם מיט מצורע, און מען ליינט די הפטורה פון מצורע{{הערה|ווי דער כלל צו ליינען די צווייטע ביי פאראייניגטע פרשיות. {{שלחן ערוך|אורח חיים|תכח|ח|מפרש=רמ"א}}, בשם דער [[רבי מרדכי בן הלל|מרדכי]], מגילה כט. ד"ה ר"ח ר"ח טבת שחל להיות בשבת כו'.}}; אין [[גכה יאר|גכה]] און [[בשה יאר]]ן געפאלט עס אום [[שבת ראש חודש]] אייר, און מען ליינט די הפטורה "השמים כסאי", און [[הכז יאר]]ן אין ארץ ישראל געפאלט עס א טאג פאר ראש חודש, און מען ליינט "[[מחר חודש]]". אין רוב עיבור יארן געפאלט די פרשה אום [[שבת החודש]], און מען ליינט דעם דעזיגנירטן הפטורה. בלויז אין 16.3% יארן ליינט מען די הפטורה פון תזריע, ווען עס ווערט געליינט באזונדער, און געפאלט נישט אין א ספעציעלן שבת (אין [[זחג יאר|זחג]], [[זשה יאר|זשה]] און [[בחה יאר]]ן).


== דרויסנדע לינקס ==
== דרויסנדע לינקס ==

רעוויזיע פון 08:38, 28 מערץ 2024

Arrow r.svg תזריע Arrow l.svg
פסוקים ויקרא יב, א - יג, נט
צאל פסוקים 67 (48'סטע)
צאל ווערטער 1010 (48'סטע)
צאל אותיות 3667 (48'סטע)
אינהאלט טומאת יולדת; נגעים אויף די הויט, קאפ־האר, בארד; דינים פון א מצורע; נגעים אויף קליידער
מצוות אין דער פרשה לויטן ספר החינוך
עשה (5)  לא תעשה (2)
טומאת יולדת, קרבן יולדת, טומאת נגעים, מצורע זאל לאזן זיינע קליידער אפגעניצט ווערן און האר באוואקסן, נגעי בגדים טמא זאל נישט עסן קדשים, אפשערן די האר פון א "נתק" נגע
הפטורה
מלכים ב' ד, מב - ה, יט

פרשת תַזְרִיעַ איז די פערטע סדרה פון ספר ויקרא, און די 27'סטע פון די תורה בכלל. די פרשה גייט פון קאַפּיטל י"ב, פסוק א', ביז קאַפּיטל י"ג, פסוק נ"ט, לויטן אנגענומענעם צעטיילונג פון קאפיטלען, פארמאגנדיג אינאיינעם 67 פסוקים און ניין פרשיות - פינף פתוחות און פיר סתומות.

אין די פרשה ווערן אויסגערעכנט די דינים פון טומאת יולדת און די קרבנות וואס זי ברענגט; די דינים פון טומאת נגעים אויף א מענטש'ס הויט, האר און בארד; די דינים וויאזוי דער מצורע זאל זיך פירן ווען ער איז טמא; דינים פון נגעים אויף קליידער.

פרשת תזריע ווערט געליינט צווישן די דאטומען כ"ז אדר ב' (אין עיבור יארן) און ו' אייר (אין חו"ל). אין טייל עיבור יארן געפאלט די סדרה אום שבת החודש (אין די קביעות השג, החא, בשז און גכז) וואס דאן ליינט מען דעם דעזיגנירטן מפטיר און הפטורה. אין פשוט'ע יארן ווערט תזריע געליינט אינאיינעם מיט פרשת מצורע[א], וואו עס ווערט פארגעזעצט די דינים פון א מצורע. ווען אינאיינעם באטרעפט די קריאה פון תזריע און מצורע 157 פסוקים.

פרשה אינהאלט

אין די פרשה ווערן אויסגערעכנט די פאלגנדע דינים:

  • דינים פון א יולדת: די טומאה פאר א וואך נאך א זכר, און צוויי וואכן נאך א נקבה. די ימי טוהר - ריינע טעג נאך די טמא'נע טעג, 33 טעג פאר א זכר (ביז די פערציגסטע טאג), און 66 טעג פאר א נקבה (ביז די אכציגסטע טאג). די קרבנות וואס מען ברענגט נאך די ימי טוהר[1].
  • די דינים פון נגעים אויף די הויט: די פאלגנדע סארטן; שאת, בהרת, מחיה (א פארהיילטע נגע), שחין (אן אנטצינדונג), און מכוה (א ברי)[2].
  • דינים פון "נתק" נגע: א נגע אויף די האר פון קאפ אדער בארד[3].
  • דינים וואס דער מצורע דארף טון: ער זאל זיצן אליין חוץ למחנה, גיין צעריסענע קליידער און באוואקסענע האר, זיך ארומוויקלען דעם קאפ ווי אן אבל, און אויסשרייען "טמא טמא!" אז קיינער זאל זיך נישט צו אים דערנענטערן[4].
  • דינים פון נגעי בגדים - נגעים אויף קליידער[5].

אין די קומענדיגע פרשה - מצורע, ווערן פארגעזעצט די דינים פון נגעים און דער פראצעדור ביים זיך רייניגן דערפון.

מצוות אין דער פרשה

לויט ווי אויסגערעכנט אינעם ספר החינוך[6] זענען פארהאן זיבן מצוות אין דער פרשה:

מצוה מקור אקטועל היינט באפוילענע עשה / לאו
1 טומאת יולדת אִשָּׁה כִּי תַזְרִיעַ וְיָלְדָה זָכָר וְטָמְאָה שִׁבְעַת יָמִים וגו' (יב, ב) יא[7] יעדער עשה
2 א טמא'נער מענטש זאל נישט עסן קדשים בְּכָל קֹדֶשׁ לֹא תִגָּע (יב, ד) ניין יעדער לאו
3 קרבן יולדת וּבִמְלֹאת יְמֵי טָהֳרָהּ לְבֵן אוֹ לְבַת תָּבִיא וגו' (יב, ו) ניין פרויען עשה
4 טומאת מצורע אָדָם כִּי יִהְיֶה בְעוֹר בְּשָׂרוֹ ... וְהוּבָא אֶל אַהֲרֹן הַכֹּהֵן אוֹ אֶל אַחַד מִבָּנָיו הַכֹּהֲנִים (יג, ב) יא[8] יעדער עשה
5 נישט שערן די האר פון א נתק נגע (די האר אדער בארד) וְאֶת הַנֶּתֶק לֹא יְגַלֵּחַ (יג, לג) יא יעדער לאו
6 א מצורע זאל לאזן זיינע קליידער צעריסן און זיין האר באוואקסן בְּגָדָיו יִהְיוּ פְרֻמִים וְרֹאשׁוֹ יִהְיֶה פָרוּעַ (יג, מה) יא יעדער עשה
7 נגעי בגדים וְהַבֶּגֶד כִּי יִהְיֶה בוֹ נֶגַע וגו' (יג, מז) יא יעדער עשה

דאטומען

דער שבת ווען מ'ליינט די פרשה, קען געפאלן אין ניין אנדערע דאטומען:

אינאיינעם מיט פרשת מצורע:

באזונדער:

הפטורה

די הפטורה פון פרשת תזריע איז אין ספר מלכים ב', פון קאַפּיטל ד', פסוק מ"ב, ביז קאַפּיטל ה', פסוק י"ט[9], וואו עס ווערט דערציילט איבער די ערהוילונג פון נעמן פון זיין נגע דורך אלישע. ביי די ראָמאַניאטן ליינט מען ספר ישעיהו, קאַפּיטל ס"ו, פסוקים ז'–כ"ד, און מען ליינט איבער פסוק כ"ג.

למעשה ליינט מען גאר זעלטן די הפטורה פון תזריע, וויבאלד אין פשוט'ע יארן גייט עס אינאיינעם מיט מצורע, און מען ליינט די הפטורה פון מצורע[10]; אין גכה און בשה יארן געפאלט עס אום שבת ראש חודש אייר, און מען ליינט די הפטורה "השמים כסאי", און הכז יארן אין ארץ ישראל געפאלט עס א טאג פאר ראש חודש, און מען ליינט "מחר חודש". אין רוב עיבור יארן געפאלט די פרשה אום שבת החודש, און מען ליינט דעם דעזיגנירטן הפטורה. בלויז אין 16.3% יארן ליינט מען די הפטורה פון תזריע, ווען עס ווערט געליינט באזונדער, און געפאלט נישט אין א ספעציעלן שבת (אין זחג, זשה און בחה יארן).

דרויסנדע לינקס

טעקסט:

טייטש

  • מאיר הלוי לעטעריס, "פרשת תזריע", חמשה חומשי תורה אין אידיש, ניו יארק, תרע"ד

פארברייטערונג:

נאטיצן

  1. כדי צו צופאסן די 54 פרשיות צו די מערסטנס 48 שבתים אין א שנה פשוטה אין וועלכע מען ליינט א פרשה, ימים טובים אויסגעשלאסן.

רעפערענצן

  1. קאַפּיטל י"ב.
  2. יג, א–כח.
  3. יג, כט–מד.
  4. יג, מה–מו.
  5. יג, מז–נט.
  6. ספר החינוך, מצוות קסוקעב.
  7. דער חלק פון ימי טוהר איז היינט נישט איינגעפירט. ספר החינוך; טור, יורה דעה, סימן קצ"ד.
  8. ווען עס איז פארהאן א כהן וואס פארשטייט צו נגעים, און אזוי ביי אלע מצוות אנבאלאנגט נגעים.
  9. משנה תורה להרמב"ם סדר התפילה ה׳, ד'.
  10. ווי דער כלל צו ליינען די צווייטע ביי פאראייניגטע פרשיות. רמ"א, אורח חיים, סימן תכ"ח, סעיף ח', בשם דער מרדכי, מגילה כט. ד"ה ר"ח ר"ח טבת שחל להיות בשבת כו'.


תזריע קאַטעגאָריע:אדר קאטעגאריע:ניסן קאטעגאריע:אייר קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען