מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
(בילד, פארברייטערט, קאטעגאריעס) צייכן: רויע רעדאגירונג |
(מקורות איבער בהמ"ק בימיו (בעסער אזוי?), מכלוליזאציע) צייכן: רויע רעדאגירונג |
||
| שורה 63: | שורה 63: | ||
די היסטאריע אין דער פערסישע עפאכע איז אומקלאר, און עס זענען פארהאן סתירות צווישן וואס מען זעט אין חז"ל און אין די פסוקים און וואס די גריכישע היסטאריקער האבן רעקארדירט. דאס פארשווערט צו דערגיין אויף זיכער די היסטארישע אידענטיטעט פון די מלכי פרס וואס ערשיינען אין תנ"ך, צווישן זיי אחשוורוש. | די היסטאריע אין דער פערסישע עפאכע איז אומקלאר, און עס זענען פארהאן סתירות צווישן וואס מען זעט אין חז"ל און אין די פסוקים און וואס די גריכישע היסטאריקער האבן רעקארדירט. דאס פארשווערט צו דערגיין אויף זיכער די היסטארישע אידענטיטעט פון די מלכי פרס וואס ערשיינען אין תנ"ך, צווישן זיי אחשוורוש. | ||
פארשידענע פארשלאגן זענען געזאגט געווארן, דער מערסט אנגענומענע איז אז אחשוורוש איז געווען [[חשיארש דער ערשטער|חְשׁיארשׁ דער ערשטער]] (485-465 פאר די ציילונג), וואס איז באקאנט אין דער געשיכטע אלס קזערקסיס (Xerxes). א הויפט סיבה אזוי צו זאגן איז ווייל פון אן עטימאלאגישע שטאנדפונקט ענדלט די פערסישע נאמען "חשיארש" צו "אחשורוש". [[חשיארש דער צווייטער]] האט געקעניגט בלויז 45 טעג, און אלע אנדערע קעניגן האבן געהייסן "דריווש" אדער "ארתחששתא". אזוי אויך דער נאמען פון זיין קעניגין ווערט געברענגט דורך דער גריכישע [[העראדאטוס]] אלס "אמסתריס", וואס ענדלט צו "אסתר"; אויך דער נאמען פון א קעניגליכער באאמטער אין שושן, "מרדוכה", קלינגט ווי "[[מרדכי היהודי|מרדכי]]". אזוי אויך זענען דא א צאל דעטאלן אין דער מגילה וועלכע שטימען שטארק מיט חשיארש'ס קעניגרייך, ווי זיין העדאניסטישע לעבנסשטייגער{{הערה|{{דורות הראשונים|ז|262}}; גבריאל חיים כהן, '''דעת מקרא''' מגילת אסתר, ירושלים, תשס"ז, זייט 4; יהודה לנדי, '''ויהי בימי האימפריה הפרסית''', קרית יערים, תשע"א, זייט 40}}. | פארשידענע פארשלאגן זענען געזאגט געווארן, דער מערסט אנגענומענע איז אז אחשוורוש איז געווען [[חשיארש דער ערשטער|חְשׁיארשׁ דער ערשטער]] (485-465 פאר די ציילונג), וואס איז באקאנט אין דער געשיכטע אלס קזערקסיס (Xerxes). א הויפט סיבה אזוי צו זאגן איז ווייל פון אן עטימאלאגישע שטאנדפונקט ענדלט די פערסישע נאמען "חשיארש" צו "אחשורוש". [[חשיארש דער צווייטער]] האט געקעניגט בלויז 45 טעג, און אלע אנדערע קעניגן האבן געהייסן "דריווש" אדער "ארתחששתא". אזוי אויך דער נאמען פון זיין קעניגין ווערט געברענגט דורך דער גריכישע [[העראדאטוס]] אלס "אמסתריס", וואס ענדלט צו "אסתר"; אויך דער נאמען פון א קעניגליכער באאמטער אין שושן, "מרדוכה", קלינגט ווי "[[מרדכי היהודי|מרדכי]]"{{הערה|{{צ-בוך|נאמען=עולם התנ"ך - מגילות|עמ=215}}}}. אזוי אויך זענען דא א צאל דעטאלן אין דער מגילה וועלכע שטימען שטארק מיט חשיארש'ס קעניגרייך, ווי זיין העדאניסטישע לעבנסשטייגער{{הערה|{{דורות הראשונים|ז|262}}; גבריאל חיים כהן, '''דעת מקרא''' מגילת אסתר, ירושלים, תשס"ז, זייט 4; יהודה לנדי, '''ויהי בימי האימפריה הפרסית''', קרית יערים, תשע"א, זייט 40}}. | ||
אנדערע שלאגן אפ דער מיינונג, בעיקר ווייל ער האט געקעניגט צו לאנג נאך דער [[חורבן בית ראשון]], וואס וואלט באדייט אז [[מרדכי]] און [[אסתר]] זאלן האבן געווען גאר אלטע לייט, און אז צווישן [[כורש]] און אחשוורוש האט צעטיילט ארום 50 יאר – אנדערש ווי וואס [[חז"ל]] זאגן אז אחשוורוש האט געקעניגט באלד נאך כורש'ס צייטן. אזוי אויך גייט די מיינונג אינאיינעם מיט די הנחה אז [[נס פורים]] האט פאסירט נאכן [[בנין בית שני]] אין די צייטן פון [[דריווש]] דער פאטער פון חשיארש, וואס איז ווייטער אנדערש פון חז"ל{{הערה|שם=שכנזי|יעקב אשכנזי, '''דבר בעתו''', ירושלים, תרצ"ח, זייט 20}}. | אנדערע שלאגן אפ דער מיינונג, בעיקר ווייל ער האט געקעניגט צו לאנג נאך דער [[חורבן בית ראשון]], וואס וואלט באדייט אז [[מרדכי]] און [[אסתר]] זאלן האבן געווען גאר אלטע לייט, און אז צווישן [[כורש]] און אחשוורוש האט צעטיילט ארום 50 יאר – אנדערש ווי וואס [[חז"ל]] זאגן אז אחשוורוש האט געקעניגט באלד נאך כורש'ס צייטן. אזוי אויך גייט די מיינונג אינאיינעם מיט די הנחה אז [[נס פורים]] האט פאסירט נאכן [[בנין בית שני]] אין די צייטן פון [[דריווש]] דער פאטער פון חשיארש, וואס איז ווייטער אנדערש פון די צענטראלע דעה אין חז"ל{{הערה|שם=שכנזי|יעקב אשכנזי, '''דבר בעתו''', ירושלים, תרצ"ח, זייט 20}}{{ביאור|פון טייל מקורות ווייזט אבער אויס אז אחשוורוש איז טאקע געווען שפעטער. אזוי זעט מען פון [[פרקי דרבי אליעזר]], אז אחשוורוש איז געווען נאך [[דריווש הפרסי|דריווש]]{{הערה|{{פרקי דרבי אליעזר|מט}}, זעט רד"ל און מהרז"ו}}; און פון [[תרגום שני]], אז מרדכי האט געשיקט צו חגי זכריה און מלאכי וועלכע זענען געזעסן אין [[לשכת הגזית]] אז זיי זאלן אפשרייען די גזירה{{הערה|{{תנ"ך|אסתר|ד|א|מפרש=תרגום שני}}}}}}. | ||
[[יוסף בן מתתיהו]]{{הערה|[[קדמוניות היהודים]], יא, ו, יא}} דערקענט אחשוורוש אין [[ארתחששתא דער ערשטער]] (465-425 פאר דער ציילונג), וואס ווערט אנגערופן אין גריכיש "לאנגמאנוס" – דער מיט די לאנגע האנט. אויך דער [[תרגום השבעים]] טייטשט אחשוורוש "ארטעקזערקסיס" – די גריכישע ווערסיע פאר [[ארתחששתא]]. געוויסע טייטשן לויט דעם אז דאס וואס שטייט אין די מגילה{{הערה|{{תנ"ך|אסתר|א|ז}}}} "ויין מלכות רב כיד המלך" מיינט אז פונקט ווי דער "יד המלך" איז געווען לענגער פון דער צווייטער, אזוי אויך האט מען יעדן געגעבן וויין וואס איז עלטער ווי אים, ווי דער גמרא{{הערה|שם=מגילהיב}} דרש'נט אויף די דאזיגע פסוק{{הערה|רבי אברהם אבא הערצל, '''שפתי חכמים''', פרעשבורג, תרפ"א, פתיחה, פרק ז אות ד}}. | [[יוסף בן מתתיהו]]{{הערה|[[קדמוניות היהודים]], יא, ו, יא}} דערקענט אחשוורוש אין [[ארתחששתא דער ערשטער]] (465-425 פאר דער ציילונג), וואס ווערט אנגערופן אין גריכיש "לאנגמאנוס" – דער מיט די לאנגע האנט. אויך דער [[תרגום השבעים]] טייטשט אחשוורוש "ארטעקזערקסיס" – די גריכישע ווערסיע פאר [[ארתחששתא]]. געוויסע טייטשן לויט דעם אז דאס וואס שטייט אין די מגילה{{הערה|{{תנ"ך|אסתר|א|ז}}}} "ויין מלכות רב כיד המלך" מיינט אז פונקט ווי דער "יד המלך" איז געווען לענגער פון דער צווייטער, אזוי אויך האט מען יעדן געגעבן וויין וואס איז עלטער ווי אים, ווי דער גמרא{{הערה|שם=מגילהיב}} דרש'נט אויף די דאזיגע פסוק{{הערה|רבי אברהם אבא הערצל, '''שפתי חכמים''', פרעשבורג, תרפ"א, פתיחה, פרק ז אות ד}}. | ||
| שורה 72: | שורה 72: | ||
[[אלכסנדר הול]] האלט אז אחשוורוש איז [[כנבוזי דער צווייטער|כנבוזי דער זון פון כורש]] (530-522), און איינקלאנג מיט וואס חז"ל זאגן אז אחשוורוש האט געקעניגט גלייך נאך כורש און נאנט צו 70 יאר פון [[גלות יכניה]]{{הערה|נאכגעברענגט אין: יוסף יצחק ברינר, '''אוצר מפרשי התנ"ך – עזרא''', ירושלים, תשע"ה, זייט סח}}. אויך [[יעקב אשכנזי]] איז ביי דער מיינונג אז אחשוורוש איז פון די ערשטע פאר פערסישע קעניגן און נישט פון די שפעטערדיגע{{הערה|שם=שכנזי}}. נאך א מיינונג איז אז אחשוורוש איז [[דריווש דער גרויסער]] (522-485), און זיין זון חשיארש דער ערשטער איז [[דריווש הפרסי]] אין וועמענ'ס צייטן מען האט געפארטיגט בויען דעם [[צווייטער בית המקדש|צווייטן בית המקדש]]{{הערה|אליעזר גרינהוט, '''מבוא לפירוש עזרא ונחמיה''', ירושלים, תרנ"ט}}. | [[אלכסנדר הול]] האלט אז אחשוורוש איז [[כנבוזי דער צווייטער|כנבוזי דער זון פון כורש]] (530-522), און איינקלאנג מיט וואס חז"ל זאגן אז אחשוורוש האט געקעניגט גלייך נאך כורש און נאנט צו 70 יאר פון [[גלות יכניה]]{{הערה|נאכגעברענגט אין: יוסף יצחק ברינר, '''אוצר מפרשי התנ"ך – עזרא''', ירושלים, תשע"ה, זייט סח}}. אויך [[יעקב אשכנזי]] איז ביי דער מיינונג אז אחשוורוש איז פון די ערשטע פאר פערסישע קעניגן און נישט פון די שפעטערדיגע{{הערה|שם=שכנזי}}. נאך א מיינונג איז אז אחשוורוש איז [[דריווש דער גרויסער]] (522-485), און זיין זון חשיארש דער ערשטער איז [[דריווש הפרסי]] אין וועמענ'ס צייטן מען האט געפארטיגט בויען דעם [[צווייטער בית המקדש|צווייטן בית המקדש]]{{הערה|אליעזר גרינהוט, '''מבוא לפירוש עזרא ונחמיה''', ירושלים, תרנ"ט}}. | ||
== נאטיצן == | |||
{{ביאורים}} | |||
==רעפערענצן== | ==רעפערענצן== | ||
{{רעפערענצן}} | {{רעפערענצן}} | ||
{{פורים}} | |||
[[קאַטעגאָריע:מלכי פרס]] | [[קאַטעגאָריע:מלכי פרס]] | ||
[[קאַטעגאָריע:גוי'אישע קעניגן אין תנ"ך]] | [[קאַטעגאָריע:גוי'אישע קעניגן אין תנ"ך]] | ||
[[קאַטעגאָריע:פערזאנען אין מגילת אסתר]] | [[קאַטעגאָריע:פערזאנען אין מגילת אסתר]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אכמאנידישע אימפעריע]] | [[קאַטעגאָריע:אכמאנידישע אימפעריע]] | ||
[[קאַטעגאָריע:פערזאנען אין תנ"ך דערמאנט אין דרויסנדע קוועלער]] | |||
[[HE:אחשוורוש]] | [[HE:אחשוורוש]] | ||
רעדאגירונגען