אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:אידישע ארדענונגסדינסט"

ק
הגהה
(צוגעלייגט דעסקריפציע, פארברייטערט)
צייכן: רויע רעדאגירונג
ק (הגהה)
 
שורה 1: שורה 1:
{{דעסקריפציע|אידישע פאליציי אין די געטאס}}
{{דעסקריפציע|אידישע פאליציי אין די נאצי-געטאס}}
{{Orphan|date=דעצעמבער 2022}}
{{Orphan|date=דעצעמבער 2022}}
[[טעקע:Bundesarchiv Bild 101III-Wisniewski-025-08, Polen, Ghetto Litzmannstadt, Bewohner.jpg|קליין|אידישע פאליציאנטן אין [[לאדזשער געטא]], [[1940]]]]
[[טעקע:Bundesarchiv Bild 101III-Wisniewski-025-08, Polen, Ghetto Litzmannstadt, Bewohner.jpg|קליין|אידישע פאליציאנטן אין [[לאדזשער געטא]], [[1940]]]]
דאס '''אידישע ארדענונגסדינסט''' ({{שפראך-de|Jüdischer Ordnungsdienst}}) אדער '''אידישע געטא פאליציי''' ({{שפראך|de|Jüdische Ghetto-Polizei}}) איז דער נאמען פון די [[אידישע]] [[פאליציי]] אין די [[געטא]]ס וואס די [[נאציס]] האבן אויפגעשטעלט איבער'ן [[אייראפע]]ישן קאנטינענט, ארגאנעזירט דורך דעם לאקאלן [[יודענראט]].
דאס '''אידישע ארדענונגסדינסט''' ({{שפראך-de|Jüdischer Ordnungsdienst}}) אדער '''אידישע געטא פאליציי''' ({{שפראך|de|Jüdische Ghetto-Polizei}}) איז דער נאמען פון די [[אידישע]] [[פאליציי]] אין די [[געטא]]ס וואס די [[נאציס]] האבן אויפגעשטעלט איבער'ן [[אייראפע]]ישן קאנטינענט, ארגאניזירט דורך און אונטערגעווארפן אונטער דעם לאקאלן [[יודענראט]].


דער [[פוילישער]]-אידישער היסטאריקער [[עמנואל רינגלבלום]] האט מתאר געווען דאס אכזריות פון די אידישע געטא פאליציי אלס "צומאל ערגער פון די [[נאצי דייטשלאנד|דייטשן]], די [[אוקראינע]]ר און די [[לעטלאנד|לעטישער]]."
דער [[פוילישער]]-אידישער היסטאריקער [[עמנואל רינגלבלום]] האט געשילדערט דאס אכזריות פון די אידישע געטא פאליציי אלס "צומאל ערגער פון די [[נאצי דייטשלאנד|דייטשן]], די [[אוקראינע]]ר און די [[לעטלאנד|לעטישער]]."


צום סוף האט זיי פאסירט דאס זעלבע ווי עס האט פאסירט זייערע אידישע ברידער פון די געטאס. ווען די געטאס זענען ליקווידירט געווארן ([[1942]]–[[1943]]), זענען זיי אדער גע'הרג'ט געווארן אויפ'ן פלאץ, אדער פארשיקט געווארן צו די [[פארניכטונגס לאגער]]ן{{מקור}}.
צום סוף האט זיי פאסירט דאס זעלבע ווי עס האט פאסירט זייערע אידישע ברידער פון די געטאס. ווען די געטאס זענען ליקווידירט געווארן ([[1942]]–[[1943]]), זענען זיי אדער גע'הרג'עט געווארן אויפ'ן פלאץ, אדער פארשיקט געווארן צו די [[פארניכטונגס לאגער]]ן{{מקור}}.


מעמבערס פונעם ארדענונגסדינסט זענען נישט געווען ערלויבט צו טראגן [[פייער-געווער]]. אינעם [[ווארשעווער געטא]] זענען געווען בערך 2,500 מעמבערס. דער [[לאדזשער געטא]] האט געהאט ארום 1,200, און דער [[לעמבערגער געטא]] האט געהאט 500.
מיטגלידער פונעם ארדענונגסדינסט זענען נישט געווען ערלויבט צו טראגן [[פייער-געווער]]. אינעם [[ווארשעווער געטא]] זענען געווען בערך 2,500 מיטגלידער. דער [[לאדזשער געטא]] האט געהאט ארום 1,200, און דער [[לעמבערגער געטא]] האט געהאט 500.


==נאך דער מלחמה==
==נאך דער מלחמה==
נאך דער מלחמה זענען אין [[מינכען]] 40 אידישע פאליציאנטן געפונען געווארן שולדיג צוליב אומרעכטיגע אויפפירונג. אין [[ארץ ישראל]] זענען עטליכע פאליציאנטן אנגעקלאגט געווארן, אבער רוב פון זיי האט מען באפרייט צוליב דעם שוידערלעכן קאנטעקסט, אין וועלכן זיי האבן געמוזט פונקציאנירן בשעת דער מלחמה{{הערה|{{קישור כללי|כתובת=https://www.yadvashem.org/odot_pdf/Microsoft%20Word%20-%206386.pdf|כותרת=Jewish police|שפה=en}}}}.
נאך דער מלחמה זענען אין [[מינכן]] פערציג אידישע פאליציאנטן געפונען געווארן שולדיג צוליב נישט ריכטיגע אויפפירונג. אין [[מדינת ישראל]] זענען עטליכע פאליציאנטן אנגעקלאגט געווארן, אבער רוב פון זיי האט מען באפרייט צוליב דעם שוידערליכן קאנטעקסט, אין וועלכן זיי האבן געמוזט פונקציאנירן בשעת דער מלחמה{{הערה|{{קישור כללי|כתובת=https://www.yadvashem.org/odot_pdf/Microsoft%20Word%20-%206386.pdf|כותרת=Jewish police|שפה=en}}}}.


==רעפערענצן==
==רעפערענצן==
שורה 19: שורה 18:
{{שטומף}}
{{שטומף}}


{{קרד/ויקי/יידיש}}
{{דרעפט}}


[[קאַטעגאָריע:אידן]]
[[קאַטעגאָריע:אידן]]