רוי:קאסמאס שאטל קאלאמביע

קאָסמאָס שאַטל קאָלאָמביע (ענגליש: Space Shuttle Columbia; דעזיגנירט OV-102) איז געווען אַ קאָסמאָסשיף וואס NASA האט געבויט צו פליען צום קאָסמאָס. זי איז געווען די ערשטע קאָסמאָס שאַטל געשיקט צום קאָסמאָס דעם 12טן אַפּריל 1981. זי איז צעשטערט געוואָרן ביים צוריקקומען אין דער ערד'ס אַטמאָספער דעם 1טן פעברואַר 2003, און אַלע זיבן מענטשן וואָס זי האט געטראָגן זענען אומגעקומען. די שאַטל איז געשיקט געוואָרן צו 28 מיסיעס סך-הכל. די קאָלאָמביע איז געהייסן נאָך אַ שיף פונעם אַמעריקאַנישער פלאָט וואס האט אומגערינגלט די וועלט אין 1836.

צעשטערונג סיבה

קאסמאס שאטל קאלאמביע קאטאסטראפע

אַ טייל פון איזאָלירונג שוים פונעם דרויסנדיקער ברענשטאָף טאַנק האָט געשיילט זיך ביי די צעשיקונג 16 טעג איידער און האָט אָנגעקלאַפּט דער לינקער פליגל פון די שאַטל.

אַ לאָך איז געמאַכט געוואָרן אין דאָס פראָנט ווינקל פונעם פליגל. אין די שטאַרקע היץ פון צוריקקומען אין דער אַטמאָספער האָבן הייסע גאַזן געגאנגען אריין אין דער פליגל. דאָס האט צעשטערט די שטיצונג סטרוקטורן און די גאַנצע שאַטל איז זיך צעפאַלן.

מאַנשאַפט

• קאָמאַנדיר: ריק האַסבאַנד, אַמעריקאַנער לופטפלאָט קאָלאָנעל און מעכאַנישער אינזשעניר. ער איז געווען דער פּילאָט פון אַ פריערדיגע שאַטל בעת די ערשטע אַנקערונג מיט די אינטערנאַציאָנאַלע קאָסמאָס סטאַנציע (STS-96).
• פּילאָט: וויליאַם מאַקול, אַמעריקאַנישער פלאָט קאָלאָנעל.
• לאַסט קאָמאַנדיר: מייקל אַנדערסאָן, אַמעריקאַנער לופטפלאָט לייטענאַנט-קאָלאָנעל און פיזיקער וואָס האט געפירט די וויסנשאַפט מיסיע.
• לאַסט ספּעציעליסט: אילן רמון, ישראל לופטפלאָט קאָלאָנעל און ערשטער מדינת ישראל'דיגער אַסטראָנויט.
• מיסיע ספּעציעליסטין: קאַלפּאַנאַ טשאַולאַ, עראָנויטיק אינזשענירין געבוירן אין אינדיע. דאָס איז געווען איר צווייטע מיסיע אין קאָסמאָס.
• מיסיע ספּעציעליסט: דעיוויד בראַון, אַמעריקאַנישער פלאָט קאַפּיטאַן וואָס איז טרענירט געוואָרן אַלס אַ פּילאָט און אַ פלי-כירורג. בראַון האט געאַרבעט אויף אַ סאַך וויסנשאַפט עקספּערימענטן.
• מיסיע ספּעציעליסטין: לאָרעל קלאַרק, אַ פרוי קאַפּיטאַן אינעם אַמעריקאַנישער פלאָט און אַ פלי-כירורגין. קלאַרק האט געאַרבעט אויף אַ סאַך ביאָלאָגישע עקספּערימענטן.

מיסיעס

#	דאטע	דעזיגנאציע	צעשיקונג באזע	לאנדונג ארט	באמערקונגען
1	12טן אפריל 1981	STS-1	39A	עדווארדס לופטפלאט באזע	ערשטער פלוג פונעם שאטל סיסטעם (אויסנעמלעך טעסט-פלוגן פונעם שאטל ענטערפרייז).
2	12טן נאוועמבער 1981	STS-2	39A	עדווארדס לופטפלאט באזע	ערשטער פילמאליקער באנוץ פון א מענטשישע קאסמאסשיף
3	22סטן מערץ 1982	STS-3	39A	ווייט סענדס לאנדונג ארט	ערשטע צעשיקונג מיט אַ נישט-געפאַרבטער דרויסנדיקער טאנק. איינציקע לאנדונג פונעם שאטל ביי ווייט סענדס.
4	27סטן יוני 1982	STS-4	39A	עדווארדס לופטפלאט באזע	לעצטער שטודיום און אנטוויקלונג פלוג.
5	11טן נאוועמבער 1982	STS-5	39A	עדווארדס לופטפלאט באזע	ערשטער מאנשאפט מיט פיר מיטגלידער. ערשטע צעשיקונג פון א קאמערציעלע סאטעליט פונעם שאטל.
6	28סטן נאוועמבער 1983	STS-9	39A	עדווארדס לופטפלאט באזע	ערשטע ספייסלאב מיסיע און ערשטער מאנשאפט מיט זעקס מיטגלידער.
7	12סטן יאנואר 1986	STS-61-C	39A	עדווארדס לופטפלאט באזע	לעצטער פלוג איידער די טשאלענדזשער קאטאסטראפע.
8	8טן אויגוסט 1989	STS-28	39B	עדווארדס לופטפלאט באזע	צעשיקונג פון א שפיאנאזש סאטעליט.
9	9טן יאנואר 1990	STS-32	39A	עדווארדס לופטפלאט באזע	צוריקגעגעבן דער לאנגדויערדיקע אפדעקונג אפראט .
10	2טן דעצעמבער 1990	STS-35	39B	עדווארדס לופטפלאט באזע	געטראגט רענטגען און אולטראוויאלעט טעלעסקאפן
11	5טן יוני 1991	STS-40	39B	עדווארדס לופטפלאט באזע	פינפטער ספייסלאב פלוג - לעבן וויסנשאפט נומער 1.
12	25סטן יוני 1992	STS-50	39A	קענעדי קאסמאס צענטער	ערשטע מיקרא-גראוויטאציע לאבאראטאריע.
13	22סטן אקטאבער 1992	STS-52	39B	קענעדי קאסמאס צענטער	סאטעליט צעשיקונג.
14	26סטן אפריל 1993	STS-55	39A	עדווארדס לופטפלאט באזע	מיקרא-גראוויטאציע פארשונג.
15	18טן אקטאבער 1993	STS-58	39B	עדווארדס לופטפלאט באזע	ספייסלאב פלוג - לעבן וויסנשאפט נומער 2.
16	4טן מערץ 1994	STS-62	39B	קענעדי קאסמאס צענטער	מיקרא-גראוויטאציע פארשונג.
17	8טן יולי 1994	STS-65	39A	קענעדי קאסמאס צענטער	מיקרא-גראוויטאציע פארשונג.
18	20סטן אקטאבער 1995	STS-73	39B	קענעדי קאסמאס צענטער	מיקרא-גראוויטאציע פארשונג.
19	22סטן פעברואר 1996	STS-75	39B	קענעדי קאסמאס צענטער	געשלעפטע סאטעליט עקספערימענט.
20	20סטן יוני 1996	STS-78	39B	קענעדי קאסמאס צענטער	מיקרא-גראוויטאציע פארשונג.
21	19טן נאוועמבער 1996	STS-80	39B	קענעדי קאסמאס צענטער	לענגסטער שאטל פלוג.
22	4טן אפריל 1997	STS-83	39A	קענעדי קאסמאס צענטער	מיקרא-גראוויטאציע פארשונג, געלאנדט נאך דריי טעג צוליב א פראבלעם מיטן ברענשטאף טאנק.
23	1טן יולי 1997	STS-94	39A	קענעדי קאסמאס צענטער	מיקרא-גראוויטאציע פארשונג, מיסיע אריגינאל פלאנירט פאר STS-83.
24	19טן נאוועמבער 1997	STS-87	39B	קענעדי קאסמאס צענטער	מיקרא-גראוויטאציע פארשונג.
25	13טן אפריל 1998	STS-90	39B	קענעדי קאסמאס צענטער	ספייסלאב פלוג.
26	23סטן יולי 1999	STS-93	39B	קענעדי קאסמאס צענטער	צעשיקונג פון א רענטגען טעלעסקאפ.
27	1טן מערץ 2002	STS-109	39A	קענעדי קאסמאס צענטער	פערטע סערוויס מיסיע פארן האבל קאסמאס טעלעסקאפ.
28	16טן יאנואר 2003	STS-107	39A	נישט געלאנדט (פלאנירט געווען צו לאנדן ביים קענעדי קאסמאס צענטער)	מיקרא-גראוויטאציע און ערד וויסנשאפט פארשונג מיסיע. שאטל צעשטערט ביים צוריקקומען אין דער אטמאספער דעם 1טן פעברואר 2003, אלע זיבן אסטראנאטן אומגעקומען.

דער בלאט קומט פון יידיש-וויקיפעדיע.
אריגינעלער בלאט • ערלויבעניש cc-by-sa 3.0.

דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!