אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "קביעות פון יאר"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
(אנהייב) |
(פארברייטערט) |
||
| שורה 2: | שורה 2: | ||
עס זענען פארהאן פערצן סארט יארן אין דער באשטימטער לוח: זיבן פון זיי זענען געווענליכע יארן, און זיבן זענען [[עיבור יאר]]ן. | עס זענען פארהאן פערצן סארט יארן אין דער באשטימטער לוח: זיבן פון זיי זענען געווענליכע יארן, און זיבן זענען [[עיבור יאר]]ן. | ||
== הונטערגרונט און באדייט == | |||
דער אויסשטעל פון א יאר ווענדט זיך אין וועלכן טאג אין וואך עס הייבט זיך אן, און וויפיל טעג עס פארמאגט. | |||
דער לענג פון א ספעציפישער אידישער יאר איז געוואנדן אין דריי באזונדערע פונקטן: | |||
# צי דער יאר איז אן [[עיבור יאר]], וואס אין דעם פאל קומט צו דרייסיג טעג פון חודש [[אדר א']]{{הערה|דאס קומט פאר אין זיבן פון יעדע ניינצן יאר}} | |||
# צי עס עקזיסטירט דער טאג [[ל' כסלו]]{{הערה|דאס קומט פאר אין ארום 74.5% פון אלע יארן}} | |||
# צי עס עקזיסטירט דער טאג [[ל' חשוון]], עפעס וואס קען נאר זיין אין א יאר וואס פארמאגט ל' כסלו{{הערה|דאס קומט פאר אין ארום 44.9% פון אלע יארן}} | |||
עס זענען אלזא פארהאן זעקס מעגליכקייטן ווי לאנג א יאר זאל זיין: | |||
* '''חסרה''' – ווען [[חשוון]] און [[כסלו]] פארמאגן ביידע בלויז 29 טעג, איז דער יאר לאנג 353 טעג{{הערה|ארום 10% פון אלע יארן}} אין א געווענליך יאר, און 383 טעג{{הערה|ארום 15.5% פון אלע יארן}} אין אן עיבור יאר | |||
* '''כסדרה''' – ווען חשוון פארמאגט 29 טעג און כסלו דרייסיג, איז דער יאר לאנג 354 טעג{{הערה|ארום 24.3% פון אלע יארן}} אין א געווענליך יאר, און 384 טעג{{הערה|ארום 5.3% פון אלע יארן}} אין אן עיבור יאר | |||
* '''שלימה''' – ווען חשוון און כסלו פארמאגן ביידע דרייסיג טעג, איז דער יאר לאנג 355 טעג{{הערה|ארום 28.8% פון אלע יארן}} אין א געווענליך יאר, און 385 טעג{{הערה|ארום 16.1% פון אלע יארן}} אין אן עיבור יאר | |||
דער יאר קען זיך [[ראש השנה|אנהייבן]] אין פיר טעג פון דער וואך, לויטן כלל פון [[לא אד"ו ראש]]. לויט דעם וואלט געווען 24 סארט יארן, די פיר מעגליכע טאג פון אנהייב פארדאפלט מיט די זעקס מעגליכע לענג פון יאר; אין פאקט, אבער, זענען די פיר ערלויבטע טעג נישט אלע פאסיג פאר יעדע מעגליכע לענג פון יאר, ווייל דער כלל פון לא אד"ו ראש גייט אן אויך אויפן קומענדיגן יאר{{ביאור|צום ביישפיל, אויב ראש השנה פון דעם יאר געפאלט אין דינסטאג, קען עס נישט זיין קיין שנה חסרה, ווייל אין דעם פאל וועט דער קומענדיגער ראש השנה אויסקומען פרייטאג (אויב איז דער יעצטיגער יאר א געווענליכער) אדער זונטאג (אויב איז דער יעצטיגער יאר אן עיבור יאר). {{ש}}דער חשבון גייט אז 350 טעג צוטיילן זיך אויף גלאטע פופציג וואכן, און די זעלבע מיט 378 טעג אויף 54 וואכן. דאס באדייט אז א שנה חסרה לאזט איבער רעשט דריי טעג אין א געווענליך יאר (און דער קומענדיגער ראש השנה געפאלט דריי טעג שפעטער אין וואך) און פינף טעג אין אן עיבור יאר; א שנה כסדרה לאזט איבער רעשט פיר טעג אין א געווענליך יאר און זעקס טעג אין אן עיבור יאר; א שנה שלימה לאזט איבער רעשט פינף טעג אין א געווענליך יאר און גארנישט אין אן עיבור יאר. {{ש}}פון דעם קומט ארויס אז ווען ראש השנה געפאלט אין דינסטאג, קען דער יאר נאר זיין כסדרה; ווען ראש השנה געפאלט אין מאנטאג אדער שבת, אדער ווען עס געפאלט אין דאנערשטאג אין אן עיבור יאר, קען דער יאר נאר זיין חסרה אדער שלימה; ווען ראש השנה געפאלט אין דאנערשטאג אין א געווענליך יאר, קען דער יאר נאר זיין כסדרה אדער שלימה.}}. די באגרעניצונגען לאזן איבער בלויז פערצן סארטן יארן, וועלכע ווערן אויך גערופן קביעות'ער. | |||
== נאטיצן == | |||
{{ביאורים}} | |||
==רעפערענצן== | |||
{{רעפערענצן}} | |||
רעוויזיע פון 12:49, 8 אויגוסט 2023
דאס קביעות פון א אידישן יאר איז וויאזוי דער יאר איז אויסגעשטעלט אויפן לוח. דאס נעמט אריין ווי לאנג דער יאר איז, ווען עס פאלן אויס די ימים טובים און אנדערע דאטומען, און דער סדר פון די פרשיות. דאס ווערט באצייכנט דורך א סימן פון דריי אותיות.
עס זענען פארהאן פערצן סארט יארן אין דער באשטימטער לוח: זיבן פון זיי זענען געווענליכע יארן, און זיבן זענען עיבור יארן.
הונטערגרונט און באדייט
דער אויסשטעל פון א יאר ווענדט זיך אין וועלכן טאג אין וואך עס הייבט זיך אן, און וויפיל טעג עס פארמאגט.
דער לענג פון א ספעציפישער אידישער יאר איז געוואנדן אין דריי באזונדערע פונקטן:
- צי דער יאר איז אן עיבור יאר, וואס אין דעם פאל קומט צו דרייסיג טעג פון חודש אדר א'[1]
- צי עס עקזיסטירט דער טאג ל' כסלו[2]
- צי עס עקזיסטירט דער טאג ל' חשוון, עפעס וואס קען נאר זיין אין א יאר וואס פארמאגט ל' כסלו[3]
עס זענען אלזא פארהאן זעקס מעגליכקייטן ווי לאנג א יאר זאל זיין:
- חסרה – ווען חשוון און כסלו פארמאגן ביידע בלויז 29 טעג, איז דער יאר לאנג 353 טעג[4] אין א געווענליך יאר, און 383 טעג[5] אין אן עיבור יאר
- כסדרה – ווען חשוון פארמאגט 29 טעג און כסלו דרייסיג, איז דער יאר לאנג 354 טעג[6] אין א געווענליך יאר, און 384 טעג[7] אין אן עיבור יאר
- שלימה – ווען חשוון און כסלו פארמאגן ביידע דרייסיג טעג, איז דער יאר לאנג 355 טעג[8] אין א געווענליך יאר, און 385 טעג[9] אין אן עיבור יאר
דער יאר קען זיך אנהייבן אין פיר טעג פון דער וואך, לויטן כלל פון לא אד"ו ראש. לויט דעם וואלט געווען 24 סארט יארן, די פיר מעגליכע טאג פון אנהייב פארדאפלט מיט די זעקס מעגליכע לענג פון יאר; אין פאקט, אבער, זענען די פיר ערלויבטע טעג נישט אלע פאסיג פאר יעדע מעגליכע לענג פון יאר, ווייל דער כלל פון לא אד"ו ראש גייט אן אויך אויפן קומענדיגן יאר[א]. די באגרעניצונגען לאזן איבער בלויז פערצן סארטן יארן, וועלכע ווערן אויך גערופן קביעות'ער.
נאטיצן
- ↑ צום ביישפיל, אויב ראש השנה פון דעם יאר געפאלט אין דינסטאג, קען עס נישט זיין קיין שנה חסרה, ווייל אין דעם פאל וועט דער קומענדיגער ראש השנה אויסקומען פרייטאג (אויב איז דער יעצטיגער יאר א געווענליכער) אדער זונטאג (אויב איז דער יעצטיגער יאר אן עיבור יאר).
דער חשבון גייט אז 350 טעג צוטיילן זיך אויף גלאטע פופציג וואכן, און די זעלבע מיט 378 טעג אויף 54 וואכן. דאס באדייט אז א שנה חסרה לאזט איבער רעשט דריי טעג אין א געווענליך יאר (און דער קומענדיגער ראש השנה געפאלט דריי טעג שפעטער אין וואך) און פינף טעג אין אן עיבור יאר; א שנה כסדרה לאזט איבער רעשט פיר טעג אין א געווענליך יאר און זעקס טעג אין אן עיבור יאר; א שנה שלימה לאזט איבער רעשט פינף טעג אין א געווענליך יאר און גארנישט אין אן עיבור יאר.
פון דעם קומט ארויס אז ווען ראש השנה געפאלט אין דינסטאג, קען דער יאר נאר זיין כסדרה; ווען ראש השנה געפאלט אין מאנטאג אדער שבת, אדער ווען עס געפאלט אין דאנערשטאג אין אן עיבור יאר, קען דער יאר נאר זיין חסרה אדער שלימה; ווען ראש השנה געפאלט אין דאנערשטאג אין א געווענליך יאר, קען דער יאר נאר זיין כסדרה אדער שלימה.