מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק
←זיין לעבן און שאפן אין די פסוקים און אין חז"ל: הגהה
ק (החלפת טקסט – "ש"ץ" ב־"ש"צ") |
|||
| שורה 3: | שורה 3: | ||
זיין היסטארישע אידענטיטעט איז שטארק אומקלאר. די וויסנשאפטליכע געמיינדע איז בעיקר גענויגט צו זען אין אים [[גאבריאס]] – א בבל'ישער [[גענעראל]] וואס האט דעזערטירט צו דער פרס'ישער זייט; ווידער רעליגיעזע פארשערס זענען גענויגט אים צו אידענטיפיצירן מיט [[קיאסערעס דער צווייטער]]. | זיין היסטארישע אידענטיטעט איז שטארק אומקלאר. די וויסנשאפטליכע געמיינדע איז בעיקר גענויגט צו זען אין אים [[גאבריאס]] – א בבל'ישער [[גענעראל]] וואס האט דעזערטירט צו דער פרס'ישער זייט; ווידער רעליגיעזע פארשערס זענען גענויגט אים צו אידענטיפיצירן מיט [[קיאסערעס דער צווייטער]]. | ||
==זיין לעבן און שאפן אין די פסוקים און | ==זיין לעבן און שאפן אין די פסוקים און חז"ל== | ||
דריווש איז געבוירן געווארן אין יאר [[ | דריווש איז געבוירן געווארן אין יאר {{לינק צו אידיש יאר|3327}} לאדם{{ביאור|שם=לאדם|דאס הייסט, לויט'ן ציילונג באניצט אין סדר הדורות און אין אנדערע ספרים אויף אידישע כראנאלאגיע, וועלכע הייבן אן פון טאג ווען [[אדם הראשון]] איז באשאפן געווארן, אין צווייטן יאר לבריאת העולם (דער ערשטער יאר לבריאת העולם, גערופן [[שנת תוהו]], האט אנטהאלטן בלויז פינף טעג). לויט די רעכענונג וואס איז היינט אנגענומען (אין וועלכע דער יעצטיגער יאר איז {{תאריך עברי נוכחי|xhxjY}}), וואס הייבט זיך אן פון ערשטן טאג צום [[בריאת העולם]], דארף מען צולייגן איין יאר צום חשבון.}}{{הערה|שם=סע|{{סדר עולם|רבה|כח}}}}, דאס זעלבע יאר וואס [[נבוכדנצר]] האט אוועקגעפירט [[יהויכין|יהויכין מלך יהודה]] אין גלות קיין בבל{{הערה|שם=סע}}. חז"ל האבן געזען דערין א סימבאלישער צייכן אויף נבוכדנצר'ס מפלה: | ||
{{ציטוט|יום שנכנס נבוכדנצר להיכל בימי יהויכין נולד שטנו – והוא דריוש| | {{ציטוט|יום שנכנס נבוכדנצר להיכל בימי יהויכין נולד שטנו – והוא דריוש|{{סדר עולם|רבה|כח}}}} | ||
זיין טאטע איז געווען אחשורוש המדי{{הערה|{{תנ"ך|דניאל|ט|א}}}}, וואס איבער אים ווייסט מען כמעט גארנישט. די מפרשים אויף [[ספר דניאל]]{{הערה|[[רש"י]], [[מצודות דוד]], [[אבן עזרא]] און נאך}} | זיין טאטע איז געווען אחשורוש המדי{{הערה|{{תנ"ך|דניאל|ט|א}}}}, וואס איבער אים ווייסט מען כמעט גארנישט. די מפרשים אויף [[ספר דניאל]]{{הערה|[[רש"י]], [[מצודות דוד]], [[אבן עזרא]] און נאך}} באטאנען אז דאס איז נישט דער [[אחשוורוש]] וועלכער איז באקאנט פון [[מגילת אסתר]]. אן אויסנאם איז א שיטת "יש אומרים" וואס ווערט געברענגט אינעם פירוש פון [[רבי תנחום הירושלמי]] אויף מגילת אסתר, אז אחשורוש פון דער מגילה איז יא דער פאטער פון דריווש המדי, און אז די מעשה פון [[פורים]] האט פאסירט איידער בבל איז איינגענומען געווארן דורך די פרסיים{{הערה|'''אוצר מפרשי המגילה''', ירושלים: מכון ירושלים, תש"פ. אסתר א, א}}. עס זענען דא וואס זאגן אז זיין מאמע איז געווען א פרס'ישע{{הערה|שם=ילקוש|{{ילקוט שמעוני|מגילת אסתר|תתרמט}}}}. דריווש'ס איידעם איז געווען כורש דער קעניג פון פרס{{הערה|שם=יוסי|[[ספר יוסיפון]] פרק ג}}. עס זענען דא וואס זאגן אז אחשורוש פון מגילת אסתר איז געווען דער זון פון דריווש המדי, און ער האט געהייראט [[ושתי]] ,די טאכטער פון בלשאצר, ווען דריווש האט איינגענומען בבל{{הערה|שם=ילקוש}}. | ||
דריווש און כורש זענען געווען אונטערטאנען פון [[בלשאצר מלך בבל]], זיי האבן רעוואלטירט קעגן אים, און א קריג האט אויסגעבראכן צווישן פרס און מדי און דאס בבלי'שע מיליטער{{הערה|שם=יוסי}}. ביי דער ענדע פונעם קריג, אין יאר | דריווש און כורש זענען געווען אונטערטאנען פון [[בלשאצר|בלשאצר מלך בבל]], זיי האבן רעוואלטירט קעגן אים, און א קריג האט אויסגעבראכן צווישן פרס און [[מדי]] און דאס בבלי'שע מיליטער{{הערה|שם=יוסי}}. ביי דער ענדע פונעם קריג, אין יאר {{לינק צו אידיש יאר|3389}} לאדם{{ביאור|שם=לאדם}}, ווען דריווש איז געווען צוויי און זעכציג יאר אלט{{הערה|שם=דניאו|{{תנ"ך|דניאל|ו|א}}}}, האבן זיי איינגענומען בבל און גע'הרג'עט בלשאצר{{הערה|שם=דניה|{{תנ"ך|דניאל|ה}}}}{{הערה|שם=יוסי}}. דריווש האט געקעניגט אין בבל יענע גאנצע יאר, ביז אריין אין יאר {{לינק צו אידיש יאר|3390}}, ווען ער איז גע'הרג'ט געווארן אין שלאכט{{הערה|[[רש"י]] דניאל ו,כט}}, אדער פון א קרענק{{הערה|שם=יוסי}}, און זיין איידעם כורש האט גע'ירש'נט זיין בענקל{{הערה|{{בבלי|מגילה|יא|ב}}}}{{הערה|שם=סע}}. | ||
דריווש אינאיינעם מיט כורש האבן אויפגעשטעלט דעם [[מלכות פרס ומדי]], איבער וואס די ביידע פעלקער אינאיינעם האבן רעגירט. זייער הסכם האט געלויטעט אז ווען דער קעניג איז א מדי'ער, זענען די מיניסטארן פרס'ישע, און דאס זעלבע פארקערט<ref>{{בבלי|מגילה|יב|א}}</ref>. עס זענען דא וואס זאגן אז מען האט זיך אויך אויסגענומען אז דאס קעניגרייך זאל אריבערגיין פון די מדיים צו די פרסיים אין א רוטאציע, ד.ה. נאך יעדער מדי'שער קעניג, זאל קעניגן א פרסי; אבער דער הסכם איז געבראכן געווארן אין די צייטן פון [[אחשוורוש]]{{הערה|צבי הירש ווייס, '''פרסומי ניסא''', ברוקלין, תשע"ב. עמוד כג}}. | דריווש אינאיינעם מיט כורש האבן אויפגעשטעלט דעם [[מלכות פרס ומדי]], איבער וואס די ביידע פעלקער אינאיינעם האבן רעגירט. זייער הסכם האט געלויטעט אז ווען דער קעניג איז א מדי'ער, זענען די מיניסטארן פרס'ישע, און דאס זעלבע פארקערט<ref>{{בבלי|מגילה|יב|א}}</ref>. עס זענען דא וואס זאגן אז מען האט זיך אויך אויסגענומען אז דאס קעניגרייך זאל אריבערגיין פון די מדיים צו די פרסיים אין א רוטאציע, ד.ה. נאך יעדער מדי'שער קעניג, זאל קעניגן א פרסי; אבער דער הסכם איז געבראכן געווארן אין די צייטן פון [[אחשוורוש]]{{הערה|צבי הירש ווייס, '''פרסומי ניסא''', ברוקלין, תשע"ב. עמוד כג}}. | ||
| שורה 14: | שורה 14: | ||
דריווש האט געשטעלט אויף זיין קעניגרייך 120 [[אחשדרפנים]] (לאקאלע הערשער), און איבער זיי געשטעלט דריי "סרכים", וואס [[דניאל]] איז געווען איינער פון זיי{{הערה|שם=דניו|{{תנ"ך|דניאל|ו}}}}. | דריווש האט געשטעלט אויף זיין קעניגרייך 120 [[אחשדרפנים]] (לאקאלע הערשער), און איבער זיי געשטעלט דריי "סרכים", וואס [[דניאל]] איז געווען איינער פון זיי{{הערה|שם=דניו|{{תנ"ך|דניאל|ו}}}}. | ||
לויט טייל דעות האט כורש נישט איבערגענומען דריווש נאך זיין טויט, נאר דריווש איז געווארן אן אחשדרפן אונטער זיין איידעם כורש{{הערה|שם=אבעז| | לויט טייל דעות האט כורש נישט איבערגענומען דריווש נאך זיין טויט, נאר דריווש איז געווארן אן אחשדרפן אונטער זיין איידעם כורש{{הערה|שם=אבעז|{{תנ"ך|דניאל|ו|א|מפרש=אבן עזרא}}}}, אדער איז דריווש אריבער קעניגן בלויז אויף מדי{{הערה|דעת סופרים אויף דניאל ו, א}}. | ||
==אין תנ"ך== | ==אין תנ"ך== | ||