אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:יהושע פערלע"

1,479 בייטן אראפגענומען ,  פֿאַר 2 יאָר
ק
ק (הוספת קישור בינוויקי he:יהושע פרלה)
שורה 11: שורה 11:
פּערלע איז געווען אַ פּראָדוקטיווער שרייבער; ער האָט אַרויסגעגעבן דערציילונגען, ראָמאַנען, קריטישע עסייען און אַרטיקלען כּמעט אין אַלע ייִדיש־שפּראַכיגע צייטשריפטן אין פּוילן.
פּערלע איז געווען אַ פּראָדוקטיווער שרייבער; ער האָט אַרויסגעגעבן דערציילונגען, ראָמאַנען, קריטישע עסייען און אַרטיקלען כּמעט אין אַלע ייִדיש־שפּראַכיגע צייטשריפטן אין פּוילן.


אין אָנהייב האָט פּערלע געשריבן סענטימענטאַל אויפן שטייגער פון [[שלום אַש]]. אין יענער תּקופה האָט ער געשריבן די דערציילונג "שבת", וואָס איז אַרויס אין נח פּרילוצקיס אַנטאָלאָגיע "דער יונגער גייסט" (1908). שפּעטער האָט ער פאַרעפנטליכט דעם ראָמאַן "מירל" (1920), געווידמעט זיין פרוי שׂרהן. די פּאָעמע אין פּראָזע "אין לאַנד פון דער ווייסל" (1921) און די דערציילונגען־זאַמלונג "זינד" (1923) געהערן צו פּערלעס ליריש־ראָמאַנטישן פּעריאָד<ref>Perle 2007: p. X</ref>.
אין אָנהייב האָט פּערלע געשריבן סענטימענטאַל אויפן שטייגער פון [[שלום אַש]]. אין יענער תּקופה האָט ער געשריבן די דערציילונג "שבת", וואָס איז אַרויס אין נח פּרילוצקיס אַנטאָלאָגיע "דער יונגער גייסט" (1908).


אונטער דער השפּעה פון דער נאַטוראַליסטישער שטרעמונג פון יצחק מאיר ווייסענבערג האָט פּערלע ביסלעכווייז אַנטוויקלט אַ מער פּאַרזענליכן רעאַליסטישן סטיל. אין די נאַטוראַליסטישע ווערק האָט ער באַשריבן דאָס טאָגטעגליכע לעבן פונעם פּויליש־ייִדישן פּראָלעטאַריאַט, פון וועלכן ער אַליין געשטאַמט. היות ער האָט געאַרבעט ווי אַ באַנק־אָנגעשטעלטער, האָט ער געשילדערט געשטאַלטן פון דער ספערע פונעם באַנקוועזן, אַ נאָווענע אין דער ייִדישער ליטעראַטור, למשל, אין דער נאָוועלע "ניין אַ זייגער אין דער פרי" (1923), שפּעטער אַרויסגעגעבן אינעם באַנד אונטער דעם זעלבן נאָמען (1930)<ref>Perle 2007: footnote 9</ref>.
אונטער דער השפּעה פון דער נאַטוראַליסטישער שטרעמונג פון יצחק מאיר ווייסענבערג האָט פּערלע ביסלעכווייז אַנטוויקלט אַ מער פּאַרזענליכן רעאַליסטישן סטיל. אין די נאַטוראַליסטישע ווערק האָט ער באַשריבן דאָס טאָגטעגליכע לעבן פונעם פּויליש־ייִדישן פּראָלעטאַריאַט, פון וועלכן ער אַליין געשטאַמט. היות ער האָט געאַרבעט ווי אַ באַנק־אָנגעשטעלטער, האָט ער געשילדערט געשטאַלטן פון דער ספערע פונעם באַנקוועזן, אַ נאָווענע אין דער ייִדישער ליטעראַטור, למשל, אין דער נאָוועלע "ניין אַ זייגער אין דער פרי" (1923), שפּעטער אַרויסגעגעבן אינעם באַנד אונטער דעם זעלבן נאָמען (1930)<ref>Perle 2007: footnote 9</ref>.


אין 1926 האָט זיין פרוי זיך גענומען דאָס לעבן און פּערלע האָט אָנגעהויבן שרייבן אַ  סך סענסאַציאָנעלע דערציילונגען (שונד־ראָמאַנען)<ref>שמערוק, חנה: לתולדות הספרות השונד ביידיש. אין: תרביץ נב, ב (תשמג). זז' 325-354</ref> פאַר "דער מאָמענט", וואָס ער פלעגט אונטערחתמענען ניט מיט דעם אייגענעם נאָמען נאָר מיט דריי שטערנדלעך (***).
אין 1926 האָט פּערלע אָנגעהויבן שרייבן אַ  סך סענסאַציאָנעלע דערציילונגען <ref>שמערוק, חנה: לתולדות הספרות השונד ביידיש. אין: תרביץ נב, ב (תשמג). זז' 325-354</ref> פאַר "דער מאָמענט", וואָס ער פלעגט אונטערחתמענען ניט מיט דעם אייגענעם נאָמען נאָר מיט דריי שטערנדלעך (***).
 
פּערלעס חשובסטע שאַפונג איז דער אויטאָביאָגראַפישער ראָמאַן "ייִדן פון אַ גאַנץ יאָר" (1935), פאַר וועלכן ער האָט באַקומען ליטעראַרישע פּרייזן. "ייִדן פון אַ גאַנץ יאָר" איז דער ערשטער טייל פון אַ טרילאָגיע. אינעם צווייטן טייל "די גילדענע פּאַווע: ראמאן אין צוויי טיילן" (1939-1937) האָט ער זיך אומדערוואַרטערהייט צוריקגעקערט צום סענסאַציאָנעלן סטיל פון שונד; פונעם דריטן טייל "גילגולים" (1939) געפינט זיך דער איינציגער עקזעמפּלאַר אין דער פּוילישער נאַציאָנאַל־ביבליאָטעק נאָר עס איז נעלם געוואָרן דער סוף<ref>Perle 2007: p. XIV & footnote 24</ref>.


=== די מלחמה־שריפטן<ref>דובר דפן, מאיה: יהושע פרלע: כתובים מתקופת המלחמה. אין: חוליות 11 (2008), זז' 93-114</ref><ref>צווישן לעבן און טויט. פּובליקירט דורך בער מאַרק. וואַרשע: ייִדיש בוך, 1955. זז'5-15 און 142-149</ref> ===
=== די מלחמה־שריפטן<ref>דובר דפן, מאיה: יהושע פרלע: כתובים מתקופת המלחמה. אין: חוליות 11 (2008), זז' 93-114</ref><ref>צווישן לעבן און טויט. פּובליקירט דורך בער מאַרק. וואַרשע: ייִדיש בוך, 1955. זז'5-15 און 142-149</ref> ===
אספקלריה רעדאקטארן
3,079

רעדאגירונגען