אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:בעל שם טוב"

רוי:בעל שם טוב (זעט מקור)

רעוויזיע פון 10:51, 5 מאי 2023

27 בייטן צוגעלייגט , פֿאַר 2 יאָר

ק

החלפת טקסט – "ר' [[" ב־"[[רבי "

מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן

102,362

רעדאגירונגען

@@ שורה 36: / שורה 36: @@
 נאך דער חתונה האט זיין שוואגער רבי גרשון געבעטן זיין שוועסטער זי זאל אים אפלאזן, און אויב נישט בעט ער זי זאל אוועק פארן וואוינען ערגעץ אנדערש, וויבאלד ער קען נישט פארליידן די שאנדע. זיי זענען אוועק געפארן אין דעם געבירג דארט האט דער בעש"ט זיך אויסבאהאלטן זיבן יאר.
-שפעטער האט ר' גרשון איינגעזען די גרויסקייט פון זיין שוואגער און איז געווארן א תלמיד פון זיין שוואגער דעם בעש"ט. עס איז אינטערסאנט אז אין ספר [[עבודת ישראל]]<ref>פרשת מצורע</ref> שטייט אז ר' גרשון קיטעווער האט אויסגעלערנט א געוויסן אופן פון עבודת השם פאר זיין שוואגער דעם בעל שם טוב, עס איז דא וואס ווילן מאכן א גרייז אין עבודת ישראל אז נישט ר' גרשון האט עס געזאגט פארן בעל שם טוב נאר פארקערט דער בעל שם טוב האט עס געזאגט פאר ר' גרשון.<ref> ר' [[מנחם מענדל גווארטשוב]] אין ספר בעל שם טוב על התורה עמוד התפלה</ref> ר' גרשון ווערט אויך דערמאנט אין ספר [[פרי מגדים]] הל' תשעה באב.
+שפעטער האט ר' גרשון איינגעזען די גרויסקייט פון זיין שוואגער און איז געווארן א תלמיד פון זיין שוואגער דעם בעש"ט. עס איז אינטערסאנט אז אין ספר [[עבודת ישראל]]<ref>פרשת מצורע</ref> שטייט אז ר' גרשון קיטעווער האט אויסגעלערנט א געוויסן אופן פון עבודת השם פאר זיין שוואגער דעם בעל שם טוב, עס איז דא וואס ווילן מאכן א גרייז אין עבודת ישראל אז נישט ר' גרשון האט עס געזאגט פארן בעל שם טוב נאר פארקערט דער בעל שם טוב האט עס געזאגט פאר ר' גרשון.<ref> [[רבי מנחם מענדל גווארטשוב]] אין ספר בעל שם טוב על התורה עמוד התפלה</ref> ר' גרשון ווערט אויך דערמאנט אין ספר [[פרי מגדים]] הל' תשעה באב.
 == דרך הבעל שם ==
@@ שורה 65: / שורה 65: @@
 פארשידענע חסיד'ישע הויפן האבן אנגענומען צו לייגן א דגש אויף אנדערע עלעמענטן פון דרך החסידות. אין די חסיד'ישע הויפן פון וויזניץ איז עס דאס פראווען די הייליגקייט פון [[שבת]]. אין סקווירא (טשערנאבעל) מתקן זיין די זיבן מידות חג"ת נהי"ם [ח'סד ג'בורה ת'פארת נ'צח ה'וד י'סוד מ'לכות], איינער פון זיי איז זיך באהעפטן צום צדיק. ליובאוויטש איז געווען מחולק מיט דעם און האבן געהאלטן אז מ'דארף רעדן פון חסידות אסאך, פון חב"ד [ח'כמה ב'ינה ד'עת]. דערפאר לערנען זיי דאס פונעם תורת החסידות, וואס דער בעל התניא [[ספר התניא]] האט ספעציעל געמאכט. אין תולדות אהרן איז עס דאס [[דאווענען]]. אין די אונגערישע קהלות ווי סאטמאר און פאפא איז עס מערסטנס די ענינים פון אידישן לבוש און שפראך און זיך דערווייטערן פון מאדערנקייט, וואס האט אויך א שטארקן באזיס אין דעם דרך פון חתם סופר.
-דער גרויסער רבי פון [[צאנז]], ר' [[חיים האלבערשטאם]] האט אין זיינער צייט, מיט 130 יאר צוריק זיך, אויסגעדרוקט אז דער '''דרך הבעל שם''' איז מער נישטא. דער סאטמארער רב, [[רבי יואל טייטלבוים]] האט מיט 80 יאר שפעטער אויך געזאגט ענליכע ווערטער, אז דער דרך הבעש"ט איז פארגעסן געווארן. דער צדיק רבי ר' יעקב יוסף מסקווירא, האט זייער געקאכט אקעגן די רייד, און האט געזאגט חלילה אזוי צוזאגן, דעם בעל שם'ס כח און דרך איז נצחיות.
+דער גרויסער רבי פון [[צאנז]], [[רבי חיים האלבערשטאם]] האט אין זיינער צייט, מיט 130 יאר צוריק זיך, אויסגעדרוקט אז דער '''דרך הבעל שם''' איז מער נישטא. דער סאטמארער רב, [[רבי יואל טייטלבוים]] האט מיט 80 יאר שפעטער אויך געזאגט ענליכע ווערטער, אז דער דרך הבעש"ט איז פארגעסן געווארן. דער צדיק רבי ר' יעקב יוסף מסקווירא, האט זייער געקאכט אקעגן די רייד, און האט געזאגט חלילה אזוי צוזאגן, דעם בעל שם'ס כח און דרך איז נצחיות.
 איינער פון די גרעסטע גדולים און גרויסע לייט אין דעם ערשטן דור פון דעם מגיד פון מעזריטש און פון זיינע תלמידים, וואס האבן זייער חשוב געהאלטן דעם בעל שם טוב, איז געווען דער [[חיד"א]]. און אין שו"ת [[דברי חיים]] ברענגט ער דערפון א ראיה, אז גדולי ישראל האבן יא אנגענומען דעם וועג פון בעל שם טוב עיי"ש. וואס כאטש ער איז געווען א ספרדי, און אין זיין געגנט אין [[איטאליע]] האט מען דאך כמעט נישט געוואוסט פון חסידות, דאך שרייבט ער זייער שיין אויף רבי ישראל בעל שם און אויף זיינע תלמידים. ער שרייבט אויף אים: "הרב החסיד קדוש מהר"י בעל שם טוב הגיד גדולת נשמת מהרבינו חיים (בן עטר)." ([[שם הגדולים]] ערך אור החיים וערך צפנת פענח). אויך דעם צפנת פענת פון רבי יעקב יוסף פון פולנאה ברענגט דער חיד"א אין זיינע ספרים (שם הגדולים ערך צפנת פענח, און [[רוח חיים]], און אין זיין ספר [[כסא דוד]] דרוש י"ד). אויך שרייבט ער אויף אים אין שם הגדולים: "הקדמות רבו הרב המפורסם קדוש יאמר לו מהר"ר ישראל בעל שם טוב". אויך ווערט דערמאנט די חבורה פון בעל שם טוב אין זיין ספר [[ברכי יוסף]] (יורה דעה סי' רצ"ט סעי' א') אז ער האט געזען חסידים וואס גייען מיט קליידער פון זיידן און זענען מקפיד נישט צו גיין מיט וואל ער האט זיי געפרעגט דעם טעם און זיי האבן אים געענטפערט, ער שרייבט אזוי: "זה שנים כן באו סיעת ספריא מקרית חוצות לשכון כבוד בארץ, ותרי מינייהו רבנן המתקדשם והמטהרים בהדרי הדרים, ועין רואה הני מאני דרבנן מכף רגל ועד ראש לבושי משי ואיבעיא להו לרבנן מה מצוה זו ומצאה הקפידה באמור רבנן בטעמא", עיי"ש. אויך דערמאנט ער אסאך מאל אין זיינע ספרים רבי גרשון קיטאווער, א שוואגער און א תלמיד פון בעל שם טוב. אויך ברענגט ער נאך תלמידים פון בעל שם טוב ווי רבי יוסף דער טאטע פון רבי ישראל נחמן מדראהביטש (חומת אנ"ך שה"ש א').
@@ שורה 100: / שורה 100: @@
 דערנאך האבן פארשידענע מלקטים פרובירט צאמנעמען די רייד פון בעל שם טוב לפונדק אחד ווי דער ספר [[דרש טוב]].
-ביז עס האבן זיך צאמגעשטעלט צוויי מחברי ספרים, איינער ר' [[נתן נפתלי קאלביעל]] און דער צווייטער [[רבי מנחם מענדל גאווראטשוב]] א גערער חסיד און האבן אין יאר תרמ"ו ? צאמגענומען אלע מאמרים וואס זיי האבן געטראפן און עס מסדר געווען אויף דער תורה און חמש מגילות און ארויס געגעבן דעם ספר [[בעל שם טוב על התורה]]. עס איז א וואונדערבארער ליקוט, און רוב מחברי ספרים אויף דעם אופן האבן זיך געלערנט פון די צוויי מחברים ווי אזוי מען זאל מחבר זיין א ספר א פנים מיט א פי' פון אונטען [ביז זיינע צייטן זעט מען דאס זעלטן], זייט דעמאטלס זענען ארויס פארשידענע ספרים וואס פרובירן אויך צאמנעמען די מאמרים און משלים זיין דאס וואס גאווראטשוב האט פארפעלט, אבער קיינער האט נאך נישט עס אזוי גוט געמאכט ווי ער.
+ביז עס האבן זיך צאמגעשטעלט צוויי מחברי ספרים, איינער [[רבי נתן נפתלי קאלביעל]] און דער צווייטער [[רבי מנחם מענדל גאווראטשוב]] א גערער חסיד און האבן אין יאר תרמ"ו ? צאמגענומען אלע מאמרים וואס זיי האבן געטראפן און עס מסדר געווען אויף דער תורה און חמש מגילות און ארויס געגעבן דעם ספר [[בעל שם טוב על התורה]]. עס איז א וואונדערבארער ליקוט, און רוב מחברי ספרים אויף דעם אופן האבן זיך געלערנט פון די צוויי מחברים ווי אזוי מען זאל מחבר זיין א ספר א פנים מיט א פי' פון אונטען [ביז זיינע צייטן זעט מען דאס זעלטן], זייט דעמאטלס זענען ארויס פארשידענע ספרים וואס פרובירן אויך צאמנעמען די מאמרים און משלים זיין דאס וואס גאווראטשוב האט פארפעלט, אבער קיינער האט נאך נישט עס אזוי גוט געמאכט ווי ער.
 == זיינע תלמידים ==
 {{הויפט ארטיקל|תלמידי בעש"ט}}
-צווישן די תלמידים פונעם בעל שם טוב. ווערן גערעכנט זיין יורש רבי ר' [[דוב בער פון מעזריטש|דוב בער]] באקאנט מיטן נאמען דער "מעזריטשער מגיד", [[רבי יעקב יוסף פון פאלאנע]] (דער "תולדות"), [[רבי יחיאל מיכל פון זלאטשאוו]], [[רבי וואלף קיצעס]], [[רבי חיים קראסנער]], [[רבי נחמן האראדענקער]], [[רבי אריה לייב פון שפאלע]], [[רבי מנחם מענדל פון וויטעבסק]], [[רבי מנחם נחום טווערסקי|נחום טשערנאבלער]], [[רבי פנחס קאריצער]] און [[רבי שמואל פון קאמינקא]].
+צווישן די תלמידים פונעם בעל שם טוב. ווערן גערעכנט זיין יורש רבי [[רבי דוב בער פון מעזריטש|דוב בער]] באקאנט מיטן נאמען דער "מעזריטשער מגיד", [[רבי יעקב יוסף פון פאלאנע]] (דער "תולדות"), [[רבי יחיאל מיכל פון זלאטשאוו]], [[רבי וואלף קיצעס]], [[רבי חיים קראסנער]], [[רבי נחמן האראדענקער]], [[רבי אריה לייב פון שפאלע]], [[רבי מנחם מענדל פון וויטעבסק]], [[רבי מנחם נחום טווערסקי|נחום טשערנאבלער]], [[רבי פנחס קאריצער]] און [[רבי שמואל פון קאמינקא]].
 == זיין קבר ==
@@ שורה 113: / שורה 113: @@
 די תלמידים און נאכפאלגער פונעם בעל שם טוב פלעגן זיך צאמקומען אין [[מעזשביזש]] אפילו נאכן הסתלקות פון בעל שם טוב און פלעגן חזר'ן און לערנען וואס ער האט געלערנט.
-אין די לעצטע יארן זענען פוקד זיין קבר אסאך אידן פון דער גארער וועלט, אידן קומען זיך צוזאמען צום ציון הקדוש און גיסן זיך אויס דאס הארץ, דאס פלאץ איז ספעציעל מעורר. דער בית החיים אין מעזשביזש איז אן אריגינאלער בית החיים, עס איז נישט גערירט, אלע מצבות שטייען דארט שוין זייט מען האט עס געשטעלט, ארום דעם בעל שם טוב ליגן אסאך פון זיינע אייניקלעך, ווי [[רבי ברוך פון מעזשביזש]], דער [[דגל מחנה אפרים]], ר' [[ישראל דער טויטער]] א ברודער פון ר' [[נחמן מברסלב]], און נאך. אויך ליגן דארט אסאך רבנים פון מעזשביזש, און גרויסע תלמידים פונעם בעל שם טוב ווי ר' [[וואלף קיצעס]], ר' [[ישראל פאליצקער]] ר' [[צבי סופר]], אויך דער [[אברהם יהושע העשיל (אפטא)|אפטער רב]] וואס איז שפעטער געווען רב אין מעזשביזש ליגט דארט.
+אין די לעצטע יארן זענען פוקד זיין קבר אסאך אידן פון דער גארער וועלט, אידן קומען זיך צוזאמען צום ציון הקדוש און גיסן זיך אויס דאס הארץ, דאס פלאץ איז ספעציעל מעורר. דער בית החיים אין מעזשביזש איז אן אריגינאלער בית החיים, עס איז נישט גערירט, אלע מצבות שטייען דארט שוין זייט מען האט עס געשטעלט, ארום דעם בעל שם טוב ליגן אסאך פון זיינע אייניקלעך, ווי [[רבי ברוך פון מעזשביזש]], דער [[דגל מחנה אפרים]], [[רבי ישראל דער טויטער]] א ברודער פון [[רבי נחמן מברסלב]], און נאך. אויך ליגן דארט אסאך רבנים פון מעזשביזש, און גרויסע תלמידים פונעם בעל שם טוב ווי [[רבי וואלף קיצעס]], [[רבי ישראל פאליצקער]] [[רבי צבי סופר]], אויך דער [[אברהם יהושע העשיל (אפטא)|אפטער רב]] וואס איז שפעטער געווען רב אין מעזשביזש ליגט דארט.
 דער ציון פון בעל שם טוב איז איבערגעבויט מיט א הערליכער געבוי, אויך דער גאנצער בית החיים איז ארום גענומען מיט א מויער, לעצטנס האט מען דארט געבויט א שיינע שול און א מקוה, ווי אויך אן עס זאל און א כשר'ע קיך, דער גריסער אידישער קברים בויער [[ישראל מאיר גבאי]] האט דארט געבויט גאנצע נייע הייזער און שטיבער ארום דעם ציון ווי פאר א פאר פיאסטער קען מען דארט איינשטיין, אויך האט ער געטראפען דעם בית המדרש המיוחד ווי דער בעל שם טוב האט געדאווענט און עס איבערגעבויט ממש ארגינאל ווי עס האט אויסגעזען אין דער צייט פון בעל שם טוב.