אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:ליטווישער יידיש"

== פאַרשפּרייטונג און סובדיאַלעקטן ==

דעם [[כלל יידיש]] מעג מען באַשרייבן ווי אַ צונויפגאָס פון ליטווישער פאָנעטיק און דרומדיקער גראַמאַטיק. די סיסטעם כלל־יידישע וואָקאַלן (ד.ה. דער אַזוי גערופענער ליטעראַרישער אַרויסרייד) איז כמעט אידענטיש צו [[ווילנע]]ר יידישער וואָקאַליזם מיטן אויסנאַם פון דעם וואָקאַל אין ווערטער תורה, מורא, אויג, בוים א.א.וו., וואָס האָבן eɪ אין ווילנע און אַרום און וואָס ווערן כסדר אַרויסגערעדט אין דער סטאַנדאַרדער שפּראַך אויפן דרומדיקן שטייגער: ɔɪ. צי צופעליג, צי ניט פּאַסט די [[יידישע אויסלייגן|אָרטאָגראַפיע]] פון יידיש, די יסודות פון וועלכער זענען אַנטוויקלט געוואָרן במשך פון 19טן יאָרהונדערט, דווקא צו דער אָטאָ סיסטעם וואָקאַלן<ref name=Katz1993/><ref name=Katz1994/>. דער אַנדער ליטווישער [[שיבולת]], דהיינו: די פּלאָנטערניש פון סיבילאַנטן, איז אין כלל יידיש בדרך כלל ניט אַריין, הגם ווי אַן אָפּהילך פון דער שיטה האָבן מחברים פון ליטווישן אָפּשטאַם פריער געטענהט, אַז די ''־ניש'' ענדונג זאָל בכתב געשריבן ווערן ''־נעס/־ניס''.<ref name=Shekhter1994/>

די כלל שפּראַך טאָלערירט אויך אַ ריי לעקסישע שטריכן, וואָס קומען פון פאַרשידענע דיאַלעקטן, ווי למשל: ''זענען'' און ''זענען'', ''נישט'' און ''ניט'', ''צוואָנציק'' און ''צוואַנציק'' און אַ סך אַנדערע. די דאָזיקע אָפּאָזיציעס און אויך די דערמאָנטע פרייהייט, וואָס שייך דעם גראַמאַטישן מין, שאַפן אַ רייכן מקור פאַר דער ליטעראַרישער סטיליזאַציע<ref name=Katz1993/>.