מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "פאַראַן" ב־"פארהאן"
ק (החלפת טקסט – "װ" ב־"וו") |
ק (החלפת טקסט – "פאַראַן" ב־"פארהאן") |
||
| שורה 8: | שורה 8: | ||
די אידישע נומיזמאַטיק איז אַ זייער וויכטיקער טייל פון דער אידישער געשיכטע־פאָרשונג. פון [[תנ"ך]]־צייט האָבן מיר היינט ניט קיינע אידישע מטבעות, הגם אין תנ"ך ווערן דערמאָנט די [[וואג|וואָגן]] "[[שקל]]", "[[בקע]]", "[[קשיטה]]" און אַנדערע. מיר האָבן היינט נאָר געפינען אידישע מטבעות פון [[יהוד מדינתא]], פון די [[חשמונאים]]־הערשער און אַנדערע פון דער צווייטער העלפט פון [[בית שני]], און ווארשיינליך אויך מטבעות פון [[בר כוכבא]]. | די אידישע נומיזמאַטיק איז אַ זייער וויכטיקער טייל פון דער אידישער געשיכטע־פאָרשונג. פון [[תנ"ך]]־צייט האָבן מיר היינט ניט קיינע אידישע מטבעות, הגם אין תנ"ך ווערן דערמאָנט די [[וואג|וואָגן]] "[[שקל]]", "[[בקע]]", "[[קשיטה]]" און אַנדערע. מיר האָבן היינט נאָר געפינען אידישע מטבעות פון [[יהוד מדינתא]], פון די [[חשמונאים]]־הערשער און אַנדערע פון דער צווייטער העלפט פון [[בית שני]], און ווארשיינליך אויך מטבעות פון [[בר כוכבא]]. | ||
די געפונענע חשמונאים־מטבעות האָבן [[העברעאיש|העברעאישע]] [[אויסקריצונג|אויסקריצונגען]] (אין דער אַלטער העברעאישער שריפט), אבער אויף טייל מטבעות איז | די געפונענע חשמונאים־מטבעות האָבן [[העברעאיש|העברעאישע]] [[אויסקריצונג|אויסקריצונגען]] (אין דער אַלטער העברעאישער שריפט), אבער אויף טייל מטבעות איז פארהאן אויך דער [[גריכיש|גריכישער]] נאָמען פון די אידישע הערשער; למשל: "[[יוחנן הורקנוס דער ערשטער|יהוחנן]] [[כהן גדול|הכהן הגדול]] וחבר היהודים", "יהודה" (פון קעניג [[אריסטובולוס דער פערטער|אַריסטובלוס]]), "ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ" (דער קעניג [[ינאי המלך|יהונתן אלקסאנדער ינאי]]) און אַנדערע. | ||
[[הורדוס]] און זיין זין, און די רוימישע [[רעגירונג]] האבן געגאָסן בראָנדזע מטבעות מיט גרעכישע אויסקריצונגען. | [[הורדוס]] און זיין זין, און די רוימישע [[רעגירונג]] האבן געגאָסן בראָנדזע מטבעות מיט גרעכישע אויסקריצונגען. | ||
| שורה 14: | שורה 14: | ||
אויף מטבעות פונעם [[מרד הגדול]] געפינט מען די [[יאָר|יאָרן]] "א'" צו "ה'", די אויפשריפט "ירושלם הקדשה", "שקל ישראל", און לויט [[רמב"ן]],<ref>אין רמב"נס [https://www.mgketer.org/mikra/2/30/1/mg/38 פירוש אויף שמות] ווערט געשריבן: "ברכני ה' עד כה, שזכיתי ובאתי [[עכו|לעכו]], ומצאתי שם ביד זקני הארץ מטבע כסף מפותח פתוחי חותם, מצדו האחד כעין מקל שקד ומצדו השני כעין צלוחית, ובשני הצדדין סביב כתב מפותח באר היטב. והראו הכתב לכותיים וקראוהו מיד, כי הוא כתב עברי אשר נשאר לכותיים, כמו שמוזכר במסכת סנהדרין (כא ע"ב). וקראו מן הצד האחד "שקל השקלים", ומן הצד השני "ירושלם הקדושה". ואומרים כי הצורות מקלו של אהרן, שקדיה ופרחיה, והצורה השנית צנצנת המן."</ref> דאָס בילד פון דעם "[[גלעזל]] [[מן]]" און פון דעם בליענדן שטעקן פון [[אהרן הכהן]].<ref>אזוי מיינט [https://brill.com/view/book/edcoll/9789004216693/B9789004216693_015.xml?lang=יק ר, דויטש] אויכעט. משורר האלט אז דאס גלעזל איז דער גביע העומר און דער שטעקן איז פאקטיש א גרופע [[מילגרוים|מילגרוימען]].</ref>. | אויף מטבעות פונעם [[מרד הגדול]] געפינט מען די [[יאָר|יאָרן]] "א'" צו "ה'", די אויפשריפט "ירושלם הקדשה", "שקל ישראל", און לויט [[רמב"ן]],<ref>אין רמב"נס [https://www.mgketer.org/mikra/2/30/1/mg/38 פירוש אויף שמות] ווערט געשריבן: "ברכני ה' עד כה, שזכיתי ובאתי [[עכו|לעכו]], ומצאתי שם ביד זקני הארץ מטבע כסף מפותח פתוחי חותם, מצדו האחד כעין מקל שקד ומצדו השני כעין צלוחית, ובשני הצדדין סביב כתב מפותח באר היטב. והראו הכתב לכותיים וקראוהו מיד, כי הוא כתב עברי אשר נשאר לכותיים, כמו שמוזכר במסכת סנהדרין (כא ע"ב). וקראו מן הצד האחד "שקל השקלים", ומן הצד השני "ירושלם הקדושה". ואומרים כי הצורות מקלו של אהרן, שקדיה ופרחיה, והצורה השנית צנצנת המן."</ref> דאָס בילד פון דעם "[[גלעזל]] [[מן]]" און פון דעם בליענדן שטעקן פון [[אהרן הכהן]].<ref>אזוי מיינט [https://brill.com/view/book/edcoll/9789004216693/B9789004216693_015.xml?lang=יק ר, דויטש] אויכעט. משורר האלט אז דאס גלעזל איז דער גביע העומר און דער שטעקן איז פאקטיש א גרופע [[מילגרוים|מילגרוימען]].</ref>. | ||
לעצטנס האָט מען אין [[ביתר]] (לעבן [[ירושלים]]), וואָס איז געווען די הויפּט־פעסטונג פון [[בר כוכבא]] געפונען די איעריכטונגען צו גיסן מטבעות וואָס שטאַמען וואַרשיינליך פון בר כוכבא. אויף בר כוכבאס מטבעות איז | לעצטנס האָט מען אין [[ביתר]] (לעבן [[ירושלים]]), וואָס איז געווען די הויפּט־פעסטונג פון [[בר כוכבא]] געפונען די איעריכטונגען צו גיסן מטבעות וואָס שטאַמען וואַרשיינליך פון בר כוכבא. אויף בר כוכבאס מטבעות איז פארהאן דער אויפשריפט "שמעון" (בר כוכבאס אייגן נאָמען) און "ש"ב" (וואָס מאַכט "שנה ב'", דאָס 2טע יאָר "לחרות ישראל" [צו דער יידישער באַפרייאונג]). אויף טייל אויך "לחרות ירושלם". אויף איינער איז פארהאן "אלעזר הכהן." די דאָזיקע בר־כוכבא־מטבעות ווערן דערמאָנט מעגלעך אין [[תוספתא]] און [[גמרא]] ([[בבא קמא]] צ"ז) מיטן נאָמען "כוזביות" (צוליב בר כוכבאס נאָמען "בר כוזיבא"). | ||
מען האָט אויך אין פּוילן געפונען אַלטע פּוילישע מטבעות מיט העברעאישע אויפשריפטן "אברהם דוכס". זינט אייר תש"ח האָט די [[מדינת ישראל]] ארויסגעגעבן אייגן געלט. | מען האָט אויך אין פּוילן געפונען אַלטע פּוילישע מטבעות מיט העברעאישע אויפשריפטן "אברהם דוכס". זינט אייר תש"ח האָט די [[מדינת ישראל]] ארויסגעגעבן אייגן געלט. | ||