35,369
רעדאגירונגען
אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:דרום אמעריקע"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
ק
טשעקטי און אנדערע רייניגונג, typos fixed: בֿ ← ב, , ← ,
(קרדיט + קטגוריות) |
ק (טשעקטי און אנדערע רייניגונג, typos fixed: בֿ ← ב, , ← ,) |
||
| שורה 7: | שורה 7: | ||
| צייט זאנע = [[UTC-2]] ביז [[UTC-5]] | | צייט זאנע = [[UTC-2]] ביז [[UTC-5]] | ||
}} | }} | ||
'''דרום אַמעריקע''' איז אַ [[קאָנטינענט]] אין דעם [[האלבקיילעך| | '''דרום אַמעריקע''' איז אַ [[קאָנטינענט]] אין דעם [[האלבקיילעך|מערב'דיגן האלבקיילעך]], דרום פון [[צפון אמעריקע]], אין דעם מערב האלבקיילעך; דער [[פאנאמא קאנאל]] צעשייד צווישן זיי. צו מזרח פון דרום אמעריקע געפינט זיך דער [[אטלאנטישער אקעאן]] און צו מערב דער [[פאציפישער אקעאן]]. דער [[עקוואטאר]] שניידט אדורך דעם צפון טייל פון דעם קאנטינענט, אזוי איז רוב פון זיין שטח אין דעם דרום האלבקיילעך פון דער ערד. | ||
זיין שטח איז 17,840,000 [[קוואדראט קילאמעטער]] און ער איז דער פערט־גרעסטער קאנטינענט, נאך [[אזיע]], [[אפריקע]] און [[צפון אמעריקע|צפון־אמעריקע]]. אין באפעלקערונג איז ער דער פינפט־גרעסטער קאנטינענט, נאך אזיע, אפריקע, [[אייראפע]] און צפון־אמעריקע. | זיין שטח איז 17,840,000 [[קוואדראט קילאמעטער]] און ער איז דער פערט־גרעסטער קאנטינענט, נאך [[אזיע]], [[אפריקע]] און [[צפון אמעריקע|צפון־אמעריקע]]. אין באפעלקערונג איז ער דער פינפט־גרעסטער קאנטינענט, נאך אזיע, אפריקע, [[אייראפע]] און צפון־אמעריקע. | ||
| שורה 19: | שורה 19: | ||
בראזיל איז דאס גרעסטע לאנד אין דרום־אמעריקע, סיי אין שטח סיי אין באפעלקערונג. | בראזיל איז דאס גרעסטע לאנד אין דרום־אמעריקע, סיי אין שטח סיי אין באפעלקערונג. | ||
די בעלי חיים פון דרום אמעריקע זענען פילפאכיק, און שליסן איין פיל זגאלן וואס זענען עקסלוסיוו צו דעם קאנטינענט, ווי למשל: [[יאגואר]], [[פומא]], [[יאגוארונדי]], זגאלן פון [[פארדעל|פארדעלן]], [[גריווע-וואלף]], [[וואלדהונט]], זגאלן פונעם [[דרום-אמעריקע פוקס]], [[קורץ-אויער פוקס]], [[ברילן-בער]], [[בארג-טאפיר]], [[בראזיליאנער טאפיר]], [[פאנאמא-טאפיר]], פארשידענע הערשן ווי די [[זומף-הערש]], [[פאמפאס-הערש]], [[אנדן-הערש]], [[שפינדל-הערש]] און [[פודו]], [[לאמא]], [[אלפאקא]], [[גואנאקא]], [[וויקוניע]], סארטן [[פעקאריען]], נאגערס אזוי ווי די [[קאפיבארא]], [[מארא]] און [[שינשילא]], [[נייוועלט מאלפע|נייוועלט מאלפעס]], [[אלינגיטא]], [[ראק-שאפ]], [[קינקאזשו]], [[מוראשקע-בער]], [[ | די בעלי חיים פון דרום אמעריקע זענען פילפאכיק, און שליסן איין פיל זגאלן וואס זענען עקסלוסיוו צו דעם קאנטינענט, ווי למשל: [[יאגואר]], [[פומא]], [[יאגוארונדי]], זגאלן פון [[פארדעל|פארדעלן]], [[גריווע-וואלף]], [[וואלדהונט]], זגאלן פונעם [[דרום-אמעריקע פוקס]], [[קורץ-אויער פוקס]], [[ברילן-בער]], [[בארג-טאפיר]], [[בראזיליאנער טאפיר]], [[פאנאמא-טאפיר]], פארשידענע הערשן ווי די [[זומף-הערש]], [[פאמפאס-הערש]], [[אנדן-הערש]], [[שפינדל-הערש]] און [[פודו]], [[לאמא]], [[אלפאקא]], [[גואנאקא]], [[וויקוניע]], סארטן [[פעקאריען]], נאגערס אזוי ווי די [[קאפיבארא]], [[מארא]] און [[שינשילא]], [[נייוועלט מאלפע|נייוועלט מאלפעס]], [[אלינגיטא]], [[ראק-שאפ]], [[קינקאזשו]], [[מוראשקע-בער]], [[פוילטיר]], דער גרעסטער טייל פון זגאלן פון [[כלאמיפארידן]], [[פלאטערל|פלאטערלן]], די [[פיראניא]] פיש, [[קיימאנער]], און פויגלען ווי [[גרינבאק פאראקיט]], [[קאריאמען]], [[קאנדאר|קאנדארן]] און [[נאנדו]]. | ||
== געאגראפיע == | == געאגראפיע == | ||
| שורה 34: | שורה 34: | ||
איינע פון די ערשטע דרום־אמעריקאנישע ציוויליזאציעס איז געווען ביי נארטע טשיקא, אויפן בארטן פון צענטראלן [[פערו]]. דער ארכיטעקטור פון נארטע טשיקא איז גלייכצייטיק מיט די פיראמידן פון [[אוראלט עגיפטן|אוראלטן עגיפטן]]. דער הערשנדיקער קלאס פון נארטע טשיקא האט געגרינדעט א האנדל נעצווערק און האט אנטוויקלט לאנדווירטשאפט. נאך דעם אין יאר 900 פאר דער ציווילער רעכענונג האט נאכגעפאלגט די שאווין ציוויליזאציע, וואס האט געהאלטן ביז 300 פאר דער ציווילער רעכענונג. | איינע פון די ערשטע דרום־אמעריקאנישע ציוויליזאציעס איז געווען ביי נארטע טשיקא, אויפן בארטן פון צענטראלן [[פערו]]. דער ארכיטעקטור פון נארטע טשיקא איז גלייכצייטיק מיט די פיראמידן פון [[אוראלט עגיפטן|אוראלטן עגיפטן]]. דער הערשנדיקער קלאס פון נארטע טשיקא האט געגרינדעט א האנדל נעצווערק און האט אנטוויקלט לאנדווירטשאפט. נאך דעם אין יאר 900 פאר דער ציווילער רעכענונג האט נאכגעפאלגט די שאווין ציוויליזאציע, וואס האט געהאלטן ביז 300 פאר דער ציווילער רעכענונג. | ||
אין דעם צענטראלן בארטן פון פערו, בערך ביים אנהייב פון דעם 1טן יארטויזנט, האבן אויפגעבליעט די מאטשע (100- ביז 700), פאראקאס און נאזקא (400- ביז 800 ) קולטורן, וואס האבן געהאט צענטראליזירטע שטאטן מיט בלייביקע מיליטערן, האבן פארבעסערט לאנדווירטשאפט דורך באוואסערונג און נייע סטילן פון קעראמיק קונסט. ביי אלטיפלאנא (100- ביז 1200 , באליוויע) האט מען געפירט א גרויסע קאמערציאלע נעצווערק. | אין דעם צענטראלן בארטן פון פערו, בערך ביים אנהייב פון דעם 1טן יארטויזנט, האבן אויפגעבליעט די מאטשע (100- ביז 700), פאראקאס און נאזקא (400- ביז 800 ) קולטורן, וואס האבן געהאט צענטראליזירטע שטאטן מיט בלייביקע מיליטערן, האבן פארבעסערט לאנדווירטשאפט דורך באוואסערונג און נייע סטילן פון קעראמיק קונסט. ביי אלטיפלאנא (100- ביז 1200, באליוויע) האט מען געפירט א גרויסע קאמערציאלע נעצווערק. | ||
ארום דעם 7טן יארהונדערט האבן סיי די טיאהואנאקא סיי די ווארי אימפעריע (600–1200, צענטראל און צפון פערו) פארשפרייטעט זייער השפעה צו דעם גאנצן אנדעס ראיאן. | ארום דעם 7טן יארהונדערט האבן סיי די טיאהואנאקא סיי די ווארי אימפעריע (600–1200, צענטראל און צפון פערו) פארשפרייטעט זייער השפעה צו דעם גאנצן אנדעס ראיאן. | ||
| שורה 86: | שורה 86: | ||
[[קאַטעגאָריע:דרום אמעריקע|*]] | [[קאַטעגאָריע:דרום אמעריקע|*]] | ||
[[קאַטעגאָריע:קאנטינענטן]] | [[קאַטעגאָריע:קאנטינענטן]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:אומבאקוקט]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||