מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
להשלים, מכלוליזאציע, מוסטער, קאטעגאריעס, בילד, פארברייטערט
(פון דער ייִדישער פאָלקס־ענציקלאָפּעדיע. החלפות (יי, וואו, וו, אידן, דרייסיג), צוגעלייגט אינטערשפראך לינק, צוגעלייגט דעסקריפציע, אינערליכע לינקס, פארברייטערט, הגהה, אויסשטעל) צייכן: רויע רעדאגירונג |
(להשלים, מכלוליזאציע, מוסטער, קאטעגאריעס, בילד, פארברייטערט) צייכן: רויע רעדאגירונג |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע|טרויער נאך א קרוב וואס איז געשטארבן}} | {{דעסקריפציע|טרויער נאך א קרוב וואס איז געשטארבן}} | ||
{{מצוה אינפאקעסטל | |||
| עשה/לאו = עשה | |||
| מצווים = אלע אידן | |||
| תקופה = אלעמאל | |||
| מקום = איבעראל | |||
| ספר המצוות = לז | |||
| ספר החינוך = רסד | |||
| סמ"ק = צז | |||
| מקרא = {{תנ"ך|ויקרא|י|יט}}; {{תנ"ך|ויקרא|כא|ב|ג}} | |||
| משנה תורה = {{רמב"ם|אבל|א}} | |||
| שולחן ערוך = {{שולחן ערוך|יורה דעה|שמ|אן=נאמען}} | |||
| ספרות הלכתית נוספת = ספר "גשר החיים" (טוקצינסקי), ספר פני ברוך (גאלדבערג) | |||
}} | |||
[[טעקע:Kaddisch in Jerusalem zum Totengedenken am Grabe (jitkale harba).jpg|ממוזער|אבלים זאגן [[קדיש]] אין [[אידישע בית עולם פון הר הזיתים]]]] | |||
'''אֲבֵלוּת''' איז דער חיוב צו טרויערן נאך א נאנטן קרוב וואס איז [[טויט|געשטארבן]]. דער וואס טרויערט נאך א נאנטן נפטר ווערט אנגערופן אן '''אבל'''. | '''אֲבֵלוּת''' איז דער חיוב צו טרויערן נאך א נאנטן קרוב וואס איז [[טויט|געשטארבן]]. דער וואס טרויערט נאך א נאנטן נפטר ווערט אנגערופן אן '''אבל'''. | ||
דער חיוב איז צו טרויערן נאך איינער פון די "שבעה קרובים": טאטע, מאמע, מאן/פרוי, ברודער, שוועסטער, זון, טאכטער. די אבילות גייט אן פון די [[קבורה]] ביז [[שבעה|זיבן טעג]] דערויף, נאכפאלגנדיג די [[אנינות]] וואס גייט אן איידער דער מת ווערט באערדיגט. | דער חיוב איז צו טרויערן נאך איינער פון די "שבעה קרובים": טאטע, מאמע, מאן/פרוי, ברודער, שוועסטער, זון, טאכטער. די אבילות גייט אן פון די [[קבורה]] ביז [[שבעה|זיבן טעג]] דערויף, נאכפאלגנדיג די [[אנינות]] וואס גייט אן איידער דער מת ווערט באערדיגט. | ||
מן התורה איז דער חיוב - לויט פיל פוסקים - נאר איין טאג; [[משה רבינו]] האט מתקן געווען אז מען זאל אנהאלטן די אבילות זיבן טעג, אין פאראלעל צו די [[שבע ברכות|שבעת ימי המשתה]]{{הערה|{{רמב"ם|אבל|א|א}}}}. פארשידענע מנהגים זענען איינגעפירט, וואס טייל פון זיי זענען הלכות וואס חז"ל האבן באשטימט. | |||
==אבילות אין תנ"ך== | ==אבילות אין תנ"ך== | ||
| שורה 12: | שורה 28: | ||
==מנהגים און הלכות== | ==מנהגים און הלכות== | ||
{{להשלים|מיט דגש אויף הלכות בעפאר מנהגים}} | |||
היינט איז דער מנהג אבילות, אז אן אבל זיצט אויף א נידריג בענקל, טראגט נישט די שיך און גייט נישט ארויס פון שטוב די זיבן טעג, וואס ווערט אנגערופן "זיצן שבעה". אין דער צייט פון שבעה [[לערנט]] דער אבל נאר טרויעריגע [[ספרים]], ווי [[ספר איוב]], מדרש איכה וכדומה. אין די שלושים איז דער טרויער קלענער, און די איבעריגע עלף חדשים פון יאר איז עס נאך קלענער, דער הויפט-צייכן פון אבילות אין משך פון לערך א יאר, און אויך אין די ווייטערדיגע יארן יעדן [[יארצייט]], איז דאס זאגן [[קדיש]]. | היינט איז דער מנהג אבילות, אז אן אבל זיצט אויף א נידריג בענקל, טראגט נישט די שיך און גייט נישט ארויס פון שטוב די זיבן טעג, וואס ווערט אנגערופן "זיצן שבעה". אין דער צייט פון שבעה [[לערנט]] דער אבל נאר טרויעריגע [[ספרים]], ווי [[ספר איוב]], מדרש איכה וכדומה. אין די שלושים איז דער טרויער קלענער, און די איבעריגע עלף חדשים פון יאר איז עס נאך קלענער, דער הויפט-צייכן פון אבילות אין משך פון לערך א יאר, און אויך אין די ווייטערדיגע יארן יעדן [[יארצייט]], איז דאס זאגן [[קדיש]]. | ||
| שורה 20: | שורה 37: | ||
===ניחום אבלים=== | ===ניחום אבלים=== | ||
{{הויפט ארטיקל|ניחום אבלים}} | {{הויפט ארטיקל|ניחום אבלים}} | ||
איינער פון די מנהגים וואס איז אנגענומען פון די אלטע צייטן, איז "[[ניחום אבלים|מנחם אבל-זיין]]", טרייסטן דעם אבל. אין דער גמרא{{הערה|{{בבלי|כתובות|ח|ב}}}} ווערט געזאגט, אז ביים מנחם-אבל זיין פלעגט מען איינארדענען פאר די אבלים א [[סעודה]] (וואס האט געהייסן די "סעודת הבראה") און מען פלעגט טרינקען [[וויין]]. עס איז אנגענומען, אז אין די ערשטע דריי טעג זאל מען נישט גיין מנחם-אבל-זיין, ווייל דעמאלט איז דער אבל אין א צו שטארקן טרויער, און מען קען אים נאך נישט זאגן קיין טרייסט-ווערטער{{מקור}}. | איינער פון די מנהגים וואס איז אנגענומען פון די אלטע צייטן און ווערט פאררעכנט אלס א מצוה, איז "[[ניחום אבלים|מנחם אבל-זיין]]", טרייסטן דעם אבל. אין דער גמרא{{הערה|{{בבלי|כתובות|ח|ב}}}} ווערט געזאגט, אז ביים מנחם-אבל זיין פלעגט מען איינארדענען פאר די אבלים א [[סעודה]] (וואס האט געהייסן די "סעודת הבראה") און מען פלעגט טרינקען [[וויין]]. עס איז אנגענומען, אז אין די ערשטע דריי טעג זאל מען נישט גיין מנחם-אבל-זיין, ווייל דעמאלט איז דער אבל אין א צו שטארקן טרויער, און מען קען אים נאך נישט זאגן קיין טרייסט-ווערטער{{מקור}}. | ||
==טעם פון אבילות== | |||
{{להשלים}} | |||
==זעט אויך== | ==זעט אויך== | ||
| שורה 29: | שורה 49: | ||
* [[קדיש]] | * [[קדיש]] | ||
* [[יארצייט]] | * [[יארצייט]] | ||
==צו ליינען מער== | |||
* '''[[קיצור שלחן ערוך]]''', סימן קצה-רכא | |||
* [[יקותיאל יהודה גרינוואלד]], '''כל בו על אבלות''' | |||
* {{היברובוקס|רבי חיים בנימין גאלדבערג|פני ברוך|47632|ירושלים תשמ"ו|סופיקס=יא}} | |||
* רבי יחיאל מיכל טוקצינסקי, '''גשר החיים''', [https://www.hebrewbooks.org/31174 חלק א], [https://www.hebrewbooks.org/31172 חלק ב], [https://www.hebrewbooks.org/31173 חלק ג]. | |||
==דרויסנדע לינקס== | |||
* {{מיקרופדיה|אבלות}} | |||
* {{ויקישיבה|אבלות ואנינות}} (באזירט אויף אנציקלופדיה הלכתית רפואית) | |||
* מאמרים איבער [http://asif.co.il/?page_id=5614 אבלות], אויף "אסיף" וועבזייטל | |||
==רעפערענצן== | ==רעפערענצן== | ||
{{רעפערענצן}} | {{רעפערענצן}} | ||
{{הבהרה הלכתית}} | |||
{{קרד/פאלקס-ענצ}} | {{קרד/פאלקס-ענצ}} | ||
[[קאַטעגאָריע:מצוות און מנהגים]] | [[קאַטעגאָריע:מצוות און מנהגים]] | ||
[[קאַטעגאָריע:טויט]] | |||
[[קאַטעגאָריע:אנטראפאלאגיע]] | |||
[[קאַטעגאָריע:פרשת שמיני]] | |||
[[קאַטעגאָריע:פרשת אמור]] | |||
[[he:אבלות]] | [[he:אבלות]] | ||