אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "שופר בלאזן"

9 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 2 יאָר
ק
הגהה
ק (הגהה)
שורה 34: שורה 34:


די דרייסיג קולות איז צוטיילט אין דריי אפטיילונגען:
די דרייסיג קולות איז צוטיילט אין דריי אפטיילונגען:
* '''סדר תשר"ת''' (ביי די קדמוניים 'קשר"ק') - א תקיעה, און שפעטער א שברים, שפעטער א תרועה און נאך א תקיעה.
* '''סדר תשר"ת''' (ביי די קדמונים 'קשר"ק') - א תקיעה, און שפעטער א שברים, שפעטער א תרועה און נאך א תקיעה.
* '''סדר תש"ת''' (ביי די קדמוניים 'קש"ק') - א תקיעה, און שפעטער א שברים, און נאך א תקיעה.
* '''סדר תש"ת''' (ביי די קדמונים 'קש"ק') - א תקיעה, און שפעטער א שברים, און נאך א תקיעה.
* '''סדר תר"ת''' (ביי די קדמוניים 'קר"ק') - א תקיעה, און שפעטער א תרועה, און נאך א תקיעה.
* '''סדר תר"ת''' (ביי די קדמונים 'קר"ק') - א תקיעה, און שפעטער א תרועה, און נאך א תקיעה.


== דיני התוקע והשומע ==
== דיני התוקע והשומע ==


סיי דער וואס הערט און סיי דער וואס בלאזט דארפן מכוון זיין צו יוצא זיין די [[מצווה]]{{הערה|{{משנה|ראש השנה|ג|ז}}}}. דערפאר, אויב איינער האט זיך געשפילט מיט א שופר און עס האט ארויס א תקיעה, אדער דער וואס הערט האט נישט געווסט אז עס איז א קול פון א שופר, אדער אויב האט ער געבלאזן כדי צו זיך אויסלערנען אדער צו זינגען איז מען נישט יוצא{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|כח|ב}} וכן נפסק ב{{שוע|אורח חיים|תקפט|ח}}}}. א [[חרש]] אדער א [[שוטה]] אדער א [[קטן]] ווס זענען נישט חייב במצוות קענען נישט מוציא זיין אנדערע{{הערה|{{משנה|ראש השנה|ג|ח}}}}. מען דעארף בלאזן שטיייענדיג{{הערה|{{טור|אורח חיים|תקפה}}}} און דערפאר טאר מען נישט זיך אנשפארן אויף א זאך וואס אויב מען וועט דאס אוועק נעמען וועט ער פאלן{{הערה|[[מהרי"ל]] הלכות שופר סימן ג'}}. מען פירט זיך צו בלאזן לעבן [[בימה]]{{הערה| כלבו סימן סד}} וייל דארטן ליינט מען אין [[קריאת התורה|תורה]] כדי זאל די זכות פון תורה זיך מצרף זיין צו די זכות פון שופר{{הערה|{{משנה ברורה|תקפה|ג}}}}. מען דארף בלאזן אין די רעכטע זייט פון מויל און ארוף נעמען די מויל פון די שופר אויף הויבן{{הערה|רמ"א ב{{שוע|אורח חיים|תקפה|ב}}}}.
סיי דער וואס הערט און סיי דער וואס בלאזט דארפן מכוון זיין צו יוצא זיין די [[מצווה]]{{הערה|{{משנה|ראש השנה|ג|ז}}}}. דערפאר, אויב איינער האט זיך געשפילט מיט א שופר און עס איז ארויס א תקיעה, אדער דער וואס הערט האט נישט געוואוסט אז עס איז א קול פון א שופר, אדער אויב האט ער געבלאזן כדי צו זיך אויסלערנען אדער צו זינגען איז מען נישט יוצא{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|כח|ב}} וכן נפסק ב{{שוע|אורח חיים|תקפט|ח}}}}. א [[חרש]] אדער א [[שוטה]] אדער א [[קטן]] וואס זענען נישט חייב במצוות קענען נישט מוציא זיין אנדערע{{הערה|{{משנה|ראש השנה|ג|ח}}}}. מען דארף בלאזן שטיייענדיג{{הערה|{{טור|אורח חיים|תקפה}}}} און דערפאר טאר מען נישט זיך אנשפארן אויף א זאך וואס אויב מען וועט דאס אוועק נעמען וועט ער פאלן{{הערה|[[מהרי"ל]] הלכות שופר סימן ג'}}. מען פירט זיך צו בלאזן נעבן [[בימה]]{{הערה| כלבו סימן סד}} וייל דארטן ליינט מען אין [[קריאת התורה|תורה]] כדי די זכות פון תורה זאל זיך מצרף זיין צו די זכות פון שופר{{הערה|{{משנה ברורה|תקפה|ג}}}}. מען דארף בלאזן אין די רעכטע זייט פון מויל, און דער עפענונג פון שופר זאל זיין אויף ארויף{{הערה|רמ"א ב{{שוע|אורח חיים|תקפה|ב}}}}.


דער וואס הערט די תקיעות דארף הערן די גאנצע תקיעה. און אויב האט ער געהערט נאר א טייל פון תקיעה אפילו עס איז געווען כשיעור תקיעה איז ער נישט יוצא{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|כח|א}} לויט דער [[רמב"ן]] און דער [[ר"ן]] און די ערשטע שיטה אין {{שוע|אורח חיים|תקפז}}. און לויט דער [[תוספות הרא"ש]] און די צוויטע דעה אין [[שלחן ערוך]] איז ער יא יוצא אויב עס איז געווען כשיעור תקיעה}}.
דער וואס הערט די תקיעות דארף הערן די גאנצע תקיעה. און אויב האט ער געהערט נאר א טייל פון תקיעה אפילו עס איז געווען כשיעור תקיעה איז ער נישט יוצא{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|כח|א}} לויט דער [[רמב"ן]] און דער [[ר"ן]] און די ערשטע שיטה אין {{שוע|אורח חיים|תקפז}}. און לויט דער [[תוספות הרא"ש]] און די צווייטע דעה אין [[שלחן ערוך]] איז ער יא יוצא אויב עס איז געווען כשיעור תקיעה}}.
איינער וואס האט געהערט נאר א ווידער קול פון שופר איז נישט יוצא. און דערפאר איינער וואס בלאזט אין א בור (אזוי ווי עס איז געווען מצוי אין [[שעת השמד]]){{הערה|ר"ן על הרי"ף דף ז עמוד א אין נאמען פון [[רב האי גאון]]}} איז די וואס שטייען אינדרויסן זענען נישט יוצא וויל זיי הערן נאר א ווידער קול{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|כז|ב}}}}. להלכה איז מען אויך יוצא ביי א שופר וואס איז [[אסור בהנאה]] למשל ביי א [[נדר]] וויל א מצווה הייסט נישט קיין הנאה{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|כח|א}}}}.
איינער וואס האט געהערט נאר א ווידערקול פון שופר איז נישט יוצא. און דערפאר ווען איינער בלאזט אין א גרוב (אזוי ווי עס איז געווען מצוי אין [[שעת השמד]]){{הערה|ר"ן על הרי"ף דף ז עמוד א אין נאמען פון [[רב האי גאון]]}} זענען די וואס שטייען אינדרויסן נישט יוצא ווייל זיי הערן נאר א ווידערקול{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|כז|ב}}}}. להלכה איז מען אויך יוצא ביי א שופר וואס איז [[אסור בהנאה]] למשל צוליב א [[נדר]] ווייל א מצווה הייסט נישט קיין הנאה{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|כח|א}}}}.


== די שיעור פון די קולות ==
== דער שיעור פון די קולות ==
 
אלע סארטן קולות וואס גייען ארויס פון דער שופר זענען כשר, סיי דין און סיי דיק און סיי הייזעריג{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|כז|ב}}; {{שוע|אורח חיים|תקפו|ו}}}}. אויך אויב עס איז געווארן אנדערש דער קול צוליב א לאך, איז עס כשר מעיקר הדין{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|כז|ב|מפרש=תוספות|ד"ה=ניקב}} {{שוע|אורח חיים|תקפו|ז}}}}. די קורצסטע שיעור פון תקיעה איז אזוי ווי א שיעור תרועה פון 'שלש יבבות', דאס מיינט די דריי קורצסטע קולות{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|לג|ב|מפרש=רש"י|ד"ה=שלש יבבות}}}} און עס איז דא אזעלכע וואס זאגן אז מען דארף כשיעור ניין אזעלכע קולות{{הערה|תוספות שם ד"ה שיעור תרועה. פאר א נארמאלער [[בעל תוקע]] נעמט דאס א סעקונדע מיט א האלבן{{הערה|הרב דוד קולדצקי, '''שונה הלכות תורת המועדים''' עמוד רצה, הרב שמעון בוקסר, '''שופרא דשופר''' פרק טו.}}. ווייניגער פון דער שיעור רופט זיך אן א 'שבר'{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|לג|ב|מפרש=תוספות|ד"ה=שיעור}}}}.
אלע סארטן קולות וואס גייען ארויס פון דער שופר זענען כשר סיי דין און סיי גראב און סיי הייזעריק{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|כז|ב}} {{שוע|אורח חיים|תקפו|ו}}}}. אויך אויב עס איז געווארן אנדערש דער קול צוליב א לאך מעיקר הדין איז דאס כשר{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|כז|ב|מפרש=תוספות|ד"ה=ניקב}} {{שוע|אורח חיים|תקפו|ז}}}}. די קורצסטע שיעור פון תקיעה איז אזוי ווי א שיעור תרועה פון 'שלש יבבות', דאס מיינט די דריי קורצסטע קולות{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|לג|ב|מפרש=רש"י|ד"ה=שלש יבבות}}}} און עס איז דא אזעלכע וואס זאגן אז מען דארף כשיעור ניין אזעלכע קולות{{הערה|תוספות שם ד"ה שיעור תרועה. פאר א נארמאלער [[בעל תוקע]] נעמט דאס א סקונדע מיט א האלבן (הרב דוד קולדצקי, '''שונה הלכות תורת המועדים''' עמוד רצה, הרב שמעון בוקסר, '''שופרא דשופר''' פרק טו).}}. ווינציגער פון דער שיעור רופט זיך האן א 'שבר'{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|לג|ב|מפרש=תוספות|ד"ה=שיעור}}}}.


== זעט אויך ==
== זעט אויך ==