53
רעדאגירונגען
משנת (שמועס | ביישטייערונגען) אין תקציר עריכה |
משנת (שמועס | ביישטייערונגען) אין תקציר עריכה |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דרעפט}} | {{דרעפט}} | ||
<!-- הייבט אן רעדאגירן אונטער די שורה --> | <!-- הייבט אן רעדאגירן אונטער די שורה --> | ||
= דאנאלד טראמפ = | =דאנאלד טראמפ= | ||
דאנאלד דזשאן טראמפ ( אויף ענגליש : Donald John Trump ; געבוירן דעם 14טן יוני 1946 ) איז דער 45סטער פרעזידענט פון די פאראייניגטע שטאטן . | דאנאלד דזשאן טראמפ ( אויף ענגליש : Donald John Trump ; געבוירן דעם 14טן יוני 1946 ) איז דער 45סטער פרעזידענט פון די פאראייניגטע שטאטן . | ||
| שורה 70: | שורה 70: | ||
אין מערץ 2016 האט טראמפ גערעדט אויף דער אייפעק קאנפערענץ און מודיע געווען אז אין יעדן אפמאך בנוגע מדינת ישראל מוז זי אנערקענט ווערן אלס די לאנד פונעם אידישן פאלק, ער האט דאן צוגעזאגט צו אריבערפירן די אמעריקאנער אמבאסאדע פון תל אביב קיין ירושלים, וואס ער האט דעפינירט אלס די "אייביג הויפטשטאט פון אידישן פאלק", א הבטחה וואס איז מקוים געווארן דעם 14טן מאי 2018. אין זעלבן טאג האט ער אויך געזאגט אז מגינת ישראל דארף באצאלן פאר די זיכערהייט הילף[ וואס אמעריקע שטעלט זיי צו. אין יולי פון יענעם יאר האט טראמפ דערקלערט אז זיין פארטיי'ס פּלאַטפארמע איז "די מערסט פּרא מדינת ישראל וואס איז נאר אמאל געווען" אין דעצעמבער 2019, האט טראַמפּ געחתמעט אַ פרעזעדענטליכע אָרדער וואָס האָט אָנגענומען א ברייטערע משמעות פון אנטיסעמיטיזם, וואָס אנטהאלט אויך אומיושרדגע קריטיק אויף ישראל. די ארדער קען האבן א איינפלוס ווען פעדעראלע באאמטע באשליסן אויף אַ געוויסער אקט צי עס איז אַנטיסעמיטיש, ווי אויך אויף באשליסן וועגן רעגירונגס פאַנדן פאר אוניווערסיטעטן אויב עס ווערט באשלאסן אז א אוניווערסיטעט האט נישט גענוג געטון צו אויסמעקן אנטיסעמיטיזם. | אין מערץ 2016 האט טראמפ גערעדט אויף דער אייפעק קאנפערענץ און מודיע געווען אז אין יעדן אפמאך בנוגע מדינת ישראל מוז זי אנערקענט ווערן אלס די לאנד פונעם אידישן פאלק, ער האט דאן צוגעזאגט צו אריבערפירן די אמעריקאנער אמבאסאדע פון תל אביב קיין ירושלים, וואס ער האט דעפינירט אלס די "אייביג הויפטשטאט פון אידישן פאלק", א הבטחה וואס איז מקוים געווארן דעם 14טן מאי 2018. אין זעלבן טאג האט ער אויך געזאגט אז מגינת ישראל דארף באצאלן פאר די זיכערהייט הילף[ וואס אמעריקע שטעלט זיי צו. אין יולי פון יענעם יאר האט טראמפ דערקלערט אז זיין פארטיי'ס פּלאַטפארמע איז "די מערסט פּרא מדינת ישראל וואס איז נאר אמאל געווען" אין דעצעמבער 2019, האט טראַמפּ געחתמעט אַ פרעזעדענטליכע אָרדער וואָס האָט אָנגענומען א ברייטערע משמעות פון אנטיסעמיטיזם, וואָס אנטהאלט אויך אומיושרדגע קריטיק אויף ישראל. די ארדער קען האבן א איינפלוס ווען פעדעראלע באאמטע באשליסן אויף אַ געוויסער אקט צי עס איז אַנטיסעמיטיש, ווי אויך אויף באשליסן וועגן רעגירונגס פאַנדן פאר אוניווערסיטעטן אויב עס ווערט באשלאסן אז א אוניווערסיטעט האט נישט גענוג געטון צו אויסמעקן אנטיסעמיטיזם. | ||
== דאס לויפן פאר פרעזעדענט אין 2016 == | |||
=== די 2016 פּרעזאַדענטליכע וואַלן קאמפיין === | |||
==== רעפובליקאנער פארטיי נאמינאציע ==== | |||
טראמפ איז געווען א מיטגליד אין דער דעמאקראטישער פארטיי ביז 1987. דערנאך איז ער געווארן א מיטגליד אין דער רעפובליקאנער פארטיי ביז 1999. פון דעמאלט ביז 2001 האט ער געשטיצט די אמעריקען רעפארם פארטיי. אין 2001 האט ער זיך אומגעקערט צו דער דעמאקראטישער פארטיי ביז 2009. אין 2008 האט ער אפילו אויסגעדריקט שטיצע פאר די אימפיטשמענט פון פרעזידענט דזשארזש וואקער בוש. דערנאָך האָט ער זיך צוריק געווארן א אָנהענגער פון דער רעפובליקאנער פארטיי, אויסער אַ קורצע צייט אין 2011-2012 ווען ער איז געווען אומאפהענגיג פון קיין שום פארטיי. ער האָט געווארן אינטרעסירט אין דער רעפובליקאנער פרעזעדענטלכע נאמינעישאן פון 2012, און מען האט געזאגט אויף איס אז ער איז איינער פון די מערסט פאפולערע קאנדידאטן צו לויפן אין די 2012 פריימעריס פון דער רעפובלוקאנער פּאַרטיי. מיט אלעם האט ער געלאזט וויסן מאי 2011 אז ער האט נישט אין פלאן צו לויפן פאר די קומענדיגע פרעזידענטלכע וואלן, וועלכע זענען פארגעקומען מיט א האלב יאר שפעטער. | |||
דעם 16טן יוני, 2015, האָט ער געמאָלדן זײַן קאַנדידאַטאר פֿאַר די 2016 פּרעזידענטלכע וואלן אין ער פלאנט זיך צו פארמעסטן אויף די נאמינאציע פון דער רעפובליקאנער פארטיי אונטערן שלאג ווארט "מאַך אַמעריקע ווידער גרויס" (Make America Great Again) .ער האט געלאזט פאלן א סטעיטמענט ביי די דער אוונט ווי ער האט גמאלדן פרעזידענט לכע קאנדידאטור אין דער טראמפ טאַוער, אז ער וועט בויען א וואנט צווישן מעקסיקא און די פאַרייניגטע שטאטן, און אז עס איז דא פון די אומלעגאלע אימיגראנטן וואס כאפן זיך אריין צו די פארייניגטע שטאַטן פון מעקסיקא וואס ברענגען אריין דראגס און פארברעכנס, דאס האט געפירט די מידיע און די אמעריקאנער פּאליטישע סיסטעם אין כאאס, און איז געווארן קריטיקירט פון מיטגלידער פון זיין אייגענע פּאַרטיי, אַריינגערעכנט דזשעב בוש, ריק פּערי, מיט ראמני און מארקא רוביא. ער איז שפעטער קריטיקירט געווארן פאר'ן אטאקירן סענאטאר דזשאן מעקעין, וועלכער האט געטענהט אז די 15,000 מענטשן וועלכע זענען געקומען צו טראמפ'ס ראלי זענען משוגעים, זאגנדיג אז אין זיינע אויגן איז מעקעין, וועלכער איז געכאפט געווארן אלס סאלדאט אין די וויעטנאם קריג, נישט קיין מלחמה העלד, ווי אויך איז ער קריטקירט געוארן פאר זיין רוף אין דעצעמבער 2015 צו פארבאטן מוסולמענער אריינצוגיין אין די פאראייניגטע שטאטן ביז אז די אדמיניסטראציע וועט אנאליזירן פובליק מיינונגס אנקעטעס אין דער מוסולמענער וועלט לויט וועלכע רוב מוסולמענער דערקלערן האַס צו אמעריקאנער און באשליסן ווי אזוי צו באהאנדלען מיט דעם. די פויפסט פראַנסיס האט געזאגט אַז ווער עס האלט אז מען דארף בויען ווענט און נישט בריקן איז נישט קריסטלעך. טראמפ האט געענטפערט אז די סטעיטמענט פון די פויפ איז שענדלעך און אז קיין פירער, ספעציעל א רעליגיעזער פירער, האט נישט די רעכט צו פרעדיגן אנטקעגן די גלויבונג פון אן אנדערן. | |||
טראמפ געניסט פון א שטענדיגע אויבערהאנט אין אנקעטעס צווישן די רעפובליקאנער פארטיי קאנדידאטן און אינעם געביט פון מידיע דעקונג דורכאויס די פרעזידענטליכע קאמפיין. אין די פריימעריס וועלכע האבן זיך אנגעהויבן אין פעברואר 2016 איז ער אריינגעקומען דער צווייטער אין די אייאווע קאוקוסעס (נאך טעד קרוז) און איז איירנגעקומען די ערשטע אין די ניו העמפשיר פריימעריס, די דרום קאראליינע פריימעריס און די נעוואדע קאוקסעס. אויך אין די וואלן אין 13 שטאטן ,וואס קומט פאר דעם 1טן מערץ, אום "גרויסע דינסטאג", האט טראמפ געוואונען די גרעסטע צאל שטימען צווישן די קאנדידאטן. בשעת דער קאמפיין האט ער באקומען די שטיצע פון עלטערע רעפובליקאנער ווי סערע פאלין, קריס קריסטי, רודי דשוליאני און דזשעף סעשאנס, הגם רוב פון די רעפובליקאנער עסטעבלישמענט זענען נישט געווען צופרידן פון זיין קאנדידאטור, סיי צוליב זיינע פאליסי און סטיל, און אויך פון די מוראהאבן זיי זיך געזארגט אז זיין כאראקטער וועט מאכן שווער פאַר די פּאַרטיי צו געווינען די אלגעמיינע עלעקשאנס. | |||
==== די אַלגעמיינע וואַלן ==== | |||
אין מאי 2016 ער די פריימעריס אין אינדיאַנאַ. נאכדעם האבן טעד קרוז און דזשאן קאסיק זיך צוריקגעצויגן פון די געיעג און טראמפ איז געבליבן דער איינציקער קאנדידאט אין דער רעפובליקאנער פארטיי . דעם 26סטן מיי 2016 האט טראמפ מצליח געווען דורכצוגיין די סומע פון דעלעגאטן וואס איז וואס מען דארף האב צו זיין פארזיכערט מיט די נאמינאציע, און ביי דער קאנווענשאן פון די רעפובליקאנער פארטיי אין יולי 2016 איז ער געווארן דער אפיציעלער קאנדידאט פארן פרעזידענטשאפט. עטלעכע טעג פריער, האט ער גנומען דער גאווערנאר פון אינדיאנא, מייק פּענס, אלס זיין מיטלויפער פאר וויצע פּרעזידענט. | |||
טראמפ'ס קאמף איז געווען אויסערגעוויינליך צוליב די פילע אטאקעס וואס ער האט באקומען פון די מידיע און זיינע קעגנער און צוליב זיינע שארפע רעאקציעס אויף די אטאקעס. בשעת אַן אינטערוויו מיט די סי.בי.עס מדיע נעטווארק, האָט ער געזאגט וועגן די שאלה פון מוסולמענער, אַז הגם ער האָט ניט ליב ראסיזם, איז צייט צו אָנצוהויבן צו קלערן וועגן דעם, ווײל עס ווערט סוקסעספול דורכגעפירט אין מדינת ישראל און אין אנדערע לענדער. ביים דעמאָקראַטיעש קאנווענשאן האבן גערעדט די עלטערן פון אן אמעריקאנער מוסלימענער זעלנער וואס איז געהרגעט געווארן בשעת'ן דינען אין איראַק, און אטאקירט טראמפּ פאַר זיינע ווערטער. טראמפ האט גערעדט שארף קעגן דער דעמאקראטישער קאנדידאט, הילארי קלינטאן, און זי גערופן דורכאויס דעם קאמפיין "קרומע הילארי". ער האָט אויך גענוצט פארשעמענדע טערמינען קעגן זיינע קעגנער אין דער רעפובליקאנער ראסע, ווי "קליינע מארקא" (סענאטאר מאַרקאָ רוביאָ) און "טעד דער ליגנער" (סענאטאר טעד קרוז). | |||
דעם 8טן אָקטאָבער 2016 ארויסגעליקט אַ ווידעא פון 2005, אין וועלכן מען האָט געהערט טראמפ רעדט מיט דער זשורנאליסט בילי בוש אין א פאסטע שפראך. נאכן ארויסגעבן די רעקארדירונג, טראמפ האט זיך אנטשולדיקט און געטענהט אז די ווערטער זענען "לאקער צימער רעדן". טראץ די קריטיק און פארלעגנהייט אינעם רעפובליקאנער לאגער, האט טראמפ געקלערט אז ער האט נישט קיין כוונה צו צוריקציען [68]. שפעטער אין אקטאבער, זענען פארגעקומען פרעסע קאנפערענצן פון ארום 15 פרויען וועלכע האבן געטענהט אז טראמפ האט זיי געטשעפעט אין די לעצטע דרייסיק יאר. ער האט געלייקנט די באשולדיגונגען קעגן אים און געטענהט אז הילארי קלינטאן'ס קאמפיין שטאב, מיטגלידער פון די מידיא און אנדערע האבן רעקרוטירט די פרויען אים צו שמירן [69], און דערמאנט אז ענליכע באשולדיגונגען זענען אויך געמאכט געווארן קעגן פרעזידענט ביל קלינטאן, דער מאן פון זיין דעמאקראטישער קאנקורענט הילארי. קלינטאן. | |||
אין די פרעזידענטליכע וואלן, פארגעקומען דעם 8טן נאוועמבער 2016, האט טראמפ באקומען 46.1% פון די שטימען, 2.9 מיליאן שטימען ווייניגער ווי זיין קעגנער, אבער ער האט געוואונען אין 30 סטעיטס וועלכע האבן אים געגעבן 306 פון 538 עלעקטארן (57%), און איז ערוויילט געווארן דער 45סטער פרעזידענט פון די פאראייניגטע שטאטן. דורכאויס דעם וואל קאמפיין האט קלינטאן געפירט אין רוב אנקעטעס[ב], און דערפאר איז טראמפ'ס נצחון אויפגענומען געווארן דורך אסאך אין די מידיא און פובליק אלס א חידוש[70][71]. טראַמפּ איז דער פינפטער פרעזידענט עלעקטעד אָן באקומען אַ מערהייט פון די פאָלקס שטימען (ער איז געווען פּריסידאַד דורך John Quincy Adams, Rutherford Hayes, Benjamin Harrison און George Walker Bush [72]), און דער ערשטער פּרעזידענט אָן פריערדיק פּאָליטיש אָדער מיליטעריש דערפאַרונג. ביי זיין אנשווערונג איז טראמפ געווען דער עלטסטער פרעזידענט אין דער צייט פון זיין וואל, אלט 70 און זיבן מאנאטן (די פריערדיקע רעקארד איז פארנומען געווארן דורך ראנאלד רעאגאן, וועלכער איז געווען 69 אין די אנהייב פון זיין טערמין, זיין נאכפאלגער און הויפט קעגנער אין די וואלן, דזשאָו בידען צעבראכן זיין רעקאָרד און איז געווען סוואָרן אין די עלטער פון 78). ער איז דער רייכסטער מענטש אויסגעוויילט צום פרעזידענטשאפט, מיט א פערזענליכע פארמעגן ווערט 4.5 ביליאן דאלאר (די פריערדיקע רעקארד איז פארהאלטן געווארן דורך דזשארזש וואשינגטאן). | |||
רעדאגירונגען