אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:געאגראפיע"

קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
ק
קאטעגאריע, אינערליכע פארבינדונגען
ק (בילד אוועקגענומען)
ק (קאטעגאריע, אינערליכע פארבינדונגען)
צייכן: באקוקט
שורה 19: שורה 19:
| [[אקעאנאגראפיע]] || [[בארטן געאגראפיע]] || [[ביאגעגאגראפיע]] || [[געאדעזיע]]
| [[אקעאנאגראפיע]] || [[בארטן געאגראפיע]] || [[ביאגעגאגראפיע]] || [[געאדעזיע]]
|-
|-
| [[טעקע:Delicate Arch LaSalle.jpg|96px]] || [[טעקע:Meander-en.svg|96px]] || [[טעקע:Khajuraho-landscape.jpg|96px]] || [[טעקע:Gavin Plant.JPG|96px]]
| [[טעקע:Delicate Arch LaSalle.jpg|96px]] || [[טעקע:Meander-en.svg|96px]] || [[טעקע:Khajuraho-landscape.jpg|96px]] || [[טעקע:Gavin Plant.JPG|96px]]
|-
|-
| [[געאמארפאלאגיע]] || [[הידראלאגיע]] און [[הידראגראפיע]] || [[לאנדשאפט עקאלאגיע]]|| [[סביבה-פארוואלטונג]]
| [[געאמארפאלאגיע]] || [[הידראלאגיע]] און [[הידראגראפיע]] || [[לאנדשאפט עקאלאגיע]]|| [[סביבה-פארוואלטונג]]
|-
|-
|  || [[טעקע:Soil profile.jpg|96px]] || [[טעקע:Cyclone Catarina from the ISS on March 26 2004.JPG|96px]]
|  || [[טעקע:Soil profile.jpg|96px]] || [[טעקע:Cyclone Catarina from the ISS on March 26 2004.JPG|96px]]
|-
|-
|  || [[פעדאלאגיע]] || [[קלימאטאלאגיע]] און [[מעטעאראלאגיע]]
|  || [[פעדאלאגיע]] || [[קלימאטאלאגיע]] און [[מעטעאראלאגיע]]
|}
|}
</center>
</center>
שורה 31: שורה 31:
=== מענטשליכע געאגראפיע ===
=== מענטשליכע געאגראפיע ===
מענטשליכע געאגראפיע איז א צווייג פון געאגראפיע וואס פאקוסירט אויף דער שטודיע פון פראצעסן און פורעמס וואס טוען אויספורעמען די מענטשליכע געזעלשאפט. זי נעמט איין [[מענטש]]ליכע, [[פאליטיק|פאליטישע]], [[קולטור]]עלע און [[עקאנאמיק|עקאנאמישע]] אספעקטן, און שטודירט [[באפעלקערונג]], [[לאנדווירטשאפט]], [[אינדוסטריע]], [[ענערגיע]], [[לופט פארפעסטיגונג]] און [[רשימה:לענדער פון דער וועלט|לענדער פון דער וועלט]].
מענטשליכע געאגראפיע איז א צווייג פון געאגראפיע וואס פאקוסירט אויף דער שטודיע פון פראצעסן און פורעמס וואס טוען אויספורעמען די מענטשליכע געזעלשאפט. זי נעמט איין [[מענטש]]ליכע, [[פאליטיק|פאליטישע]], [[קולטור]]עלע און [[עקאנאמיק|עקאנאמישע]] אספעקטן, און שטודירט [[באפעלקערונג]], [[לאנדווירטשאפט]], [[אינדוסטריע]], [[ענערגיע]], [[לופט פארפעסטיגונג]] און [[רשימה:לענדער פון דער וועלט|לענדער פון דער וועלט]].


<center>
<center>
שורה 52: שורה 51:


=== היסטארישע געאגראפיע ===
=== היסטארישע געאגראפיע ===
היסטארישע געאגראפיע איז דער צווייג פון געאגראפיע וואס פארשט פארשידענע געביטן ווי דער מענטש האט געווירקט אויף דער סביבה אין דער פארגאנגענהייט, אדער אנדערש ארויסגערעדט: אלץ וואס מענטשליכע געאגראפיע שטודירט היינט אבער אין די פארגאנגענע יארן.  
היסטארישע געאגראפיע איז דער צווייג פון געאגראפיע וואס פארשט פארשידענע געביטן ווי דער מענטש האט געווירקט אויף דער סביבה אין דער פארגאנגענהייט, אדער אנדערש ארויסגערעדט: אלץ וואס מענטשליכע געאגראפיע שטודירט היינט אבער אין די פארגאנגענע יארן.
למשל, איינער פון די קלאסישע געביטן אין געאגראפישער היסטאריע פארשט ווי די קולטורן און געזעלשאפטן האבן זיך אנטוויקלט אריבער דער וועלט און וויאזוי זיי זענען ארויסגעוואקסן אין זייער היינטיגער פארעם.
למשל, איינער פון די קלאסישע געביטן אין געאגראפישער היסטאריע פארשט ווי די קולטורן און געזעלשאפטן האבן זיך אנטוויקלט אריבער דער וועלט און וויאזוי זיי זענען ארויסגעוואקסן אין זייער היינטיגער פארעם.


שורה 69: שורה 68:
* באשרייבנדיג
* באשרייבנדיג
* אנאליטיש
* אנאליטיש


=== קארטאגראפיע ===
=== קארטאגראפיע ===
=== געאגראפישע אינפארמאציע סיסטעמען ===
=== געאגראפישע אינפארמאציע סיסטעמען ===
=== דערווייטערטע דערשפירן ===
=== דערווייטערטע דערשפירן ===
=== קוואנטיטאטיווע מעטאדן ===
=== קוואנטיטאטיווע מעטאדן ===
=== קוואליטאטיווע מעטאדן ===
=== קוואליטאטיווע מעטאדן ===
== היסטאריע ==
== היסטאריע ==
די ערשטע מאפעס פון דער וועלט גייען צוריק צו אוראלטן [[בבל]] אין דעם 9טן יארהונדערט פאר דער ציווילער רעכענונג. די גריכן האלטן [[אנאקסימאנדראס]] ווי דער גרינדער פון געאגראפיע. ער האט געברענגט פון די בבליים דעם [[גנאמאן]], אן אינסטרומענט מיט וואס מען קען מעסטן אויף וועלכער [[גארטל ליניע (געאגראפיע)|גארטל ליניע]] מען געפינט זיך. טייל האלטן אז [[פיטאגאראס]] איז געווען דער ערשטער וואס האט געזאגט אז דער ערד־פלאנעט איז א קיילעך. [[עראטאסטענעס]] האט גערעכנט דעם [[ראדיוס]] פון דער ערד.  
די ערשטע מאפעס פון דער וועלט גייען צוריק צו אוראלטן [[בבל]] אין דעם 9טן יארהונדערט פאר דער ציווילער רעכענונג. די גריכן האלטן [[אנאקסימאנדראס]] ווי דער גרינדער פון געאגראפיע. ער האט געברענגט פון די בבליים דעם [[גנאמאן]], אן אינסטרומענט מיט וואס מען קען מעסטן אויף וועלכער [[גארטל ליניע (געאגראפיע)|גארטל ליניע]] מען געפינט זיך. טייל האלטן אז [[פיטאגאראס]] איז געווען דער ערשטער וואס האט געזאגט אז דער ערד־פלאנעט איז א קיילעך. [[עראטאסטענעס]] האט גערעכנט דעם [[ראדיוס]] פון דער ערד.


[[היפארכוס]] האט אוועקגעשטעלט די סיסטעם פון געאגראפישע קאארדינאטן—גארטל ליניעס און [[מערידיאן|מערידיאנען]]. ער האט געניצט א סעקסאגעזימאלע סיסטעם (געבויט אויפן נומער 60) וואס ער האט געלערנט פון די בבליים, מיט די מערידיאנען צעטיילט אויף 360º ([[גראד (ווינקל)|גראד]], און יעדער גראד צעטיילט אויף '60 ([[מינוט (ווינקל)|מינוטן]]. אין [[כינע]] האט געאגראפיע זיך אנטוויקלט פונעם 3טן יארהונדערט אָן.
[[היפארכוס]] האט אוועקגעשטעלט די סיסטעם פון געאגראפישע קאארדינאטן—גארטל ליניעס און [[מערידיאן|מערידיאנען]]. ער האט געניצט א סעקסאגעזימאלע סיסטעם (געבויט אויפן נומער 60) וואס ער האט געלערנט פון די בבליים, מיט די מערידיאנען צעטיילט אויף 360º ([[גראד (ווינקל)|גראד]], און יעדער גראד צעטיילט אויף '60 ([[מינוט (ווינקל)|מינוטן]]. אין [[כינע]] האט געאגראפיע זיך אנטוויקלט פונעם 3טן יארהונדערט אָן.
שורה 97: שורה 87:
אין די 18טן און 19טן יארהונדערטער האט מען אנגעהויבן צו אנערקענען געאגראפיע ווי א באזונדערן אקאדעמישן דיסציפלין.
אין די 18טן און 19טן יארהונדערטער האט מען אנגעהויבן צו אנערקענען געאגראפיע ווי א באזונדערן אקאדעמישן דיסציפלין.


איבער די לעצטע צוויי יארהונדערטער האבן די אוואנסירונגען אין טעכנאלאגיע מיט קאמפיוטערס אנטוויקלט געפירט צו דער אנטוויקלונג פון [[געאמאטיק]]. די שטארקע פארבינדונגען צווישן געאגראפיע און די וויסנשאפטן פון [[געאלאגיע]] און [[באטאניק]], ווי אויך [[עקאנאמיק]], [[סאציאלאגיע]] און [[דעמאגראפיע]] האבן געוואקסן, ספעציעל דורך ערד סיסטעם וויסנשאפט.
איבער די לעצטע צוויי יארהונדערטער האבן די אוואנסירונגען אין טעכנאלאגיע מיט קאמפיוטערס אנטוויקלט געפירט צו דער אנטוויקלונג פון [[געאמאטיק]]. די שטארקע פארבינדונגען צווישן געאגראפיע און די וויסנשאפטן פון [[געאלאגיע]] און [[באטאניק]], ווי אויך [[עקאנאמיק]], [[סאציאלאגיע]] און [[דעמאגראפיע]] האבן געוואקסן, ספעציעל דורך ערד סיסטעם וויסנשאפט.


== בארימטע געאגראפן ==
== בארימטע געאגראפן ==
* [[עראטאסטענעס]] (276 פאר דער ציווילער רעכענונג - 194 פאר דער ציווילער רעכענונג) - האט גערעכנט די גרייס פון דער ערד.
* [[עראטאסטענעס]] (276 פאר דער ציווילער רעכענונג - 194 פאר דער ציווילער רעכענונג) - האט גערעכנט די גרייס פון דער ערד.
* [[סטראבאן]] (64 פאר דער ציווילער רעכענונג - 26) - פארפאסער פון [[געאגראפיקא]], איינע פון די ערשטע ביכער וועגן געאגראפיע.
* [[סטראבאן]] (64 פאר דער ציווילער רעכענונג - 26) - פארפאסער פון [[געאגראפיקא]], איינע פון די ערשטע ביכער וועגן געאגראפיע.
* [[תלמי]] (90 - 168) - האט צוזאמענגעשטעלט גריכישע און רוימישע וויסן פון געאגראפיע אין דעם בוך [[געאגראפיא]].
* [[תלמי]] (90 - 168) - האט צוזאמענגעשטעלט גריכישע און רוימישע וויסן פון געאגראפיע אין דעם בוך [[געאגראפיא]].
* [[אל אידריסי]] (אראביש: أبو عبد الله محمد الإدريسي) (1100–1165/66) - פארפאסער פון נוזהאטול מושטאק.
* [[אל אידריסי]] (אראביש: أبو عبد الله محمد الإدريسي) (1100–1165/66) - פארפאסער פון נוזהאטול מושטאק.
* [[גערארדוס מערקאטאר]] (1512–1594) - [[קארטאגראף]] וואס האט פראדוצירט די [[מערקאטאר פראיעקטירונג]].
* [[גערארדוס מערקאטאר]] (1512–1594) - [[קארטאגראף]] וואס האט פראדוצירט די [[מערקאטאר פראיעקטירונג]].
* [[אלעקסאנדער פאן האמבאלט]] (1769 - 1859) - בארעכנט דער פאטער פון מאדערנער געאגראפיע, האט געלייגט די יסודות פארן פעלד פון [[ביאגעאגראפיע]].
* [[אלעקסאנדער פאן האמבאלט]] (1769 - 1859) - בארעכנט דער פאטער פון מאדערנער געאגראפיע, האט געלייגט די יסודות פארן פעלד פון [[ביאגעאגראפיע]].
* [[קארל ריטער]] (1779–1859) - דער פאטער פון מאדערנער געאגראפיע; ער איז געווען דער ערשטער פראפעסאר פון געאגראפיע אינעם [[בערלינער אוניווערסיטעט]].
* [[קארל ריטער]] (1779–1859) - דער פאטער פון מאדערנער געאגראפיע; ער איז געווען דער ערשטער פראפעסאר פון געאגראפיע אינעם [[בערלינער אוניווערסיטעט]].
שורה 113: שורה 103:


[[קאַטעגאָריע:געאגראפיע|*]]
[[קאַטעגאָריע:געאגראפיע|*]]
[[קאַטעגאָריע:אומבאקוקט]]
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]]
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]]  
[[קאַטעגאָריע:עלעמענטארע ארטיקלען צו פארברייטערן]]
[[HE:גאוגרפיה]]
{{קרד/ויקי/יידיש}}
{{קרד/ויקי/יידיש}}

נאוויגאציע מעניו