אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:שרעדינגער גלייכונג"

ק
החלפת טקסט – "פאַרשיידענע" ב־"פאַרשידענע"
ק (החלפת טקסט – "פאַראַן" ב־"פארהאן")
ק (החלפת טקסט – "פאַרשיידענע" ב־"פאַרשידענע")
שורה 5: שורה 5:
מען קען באַשיידן די שרעדינגער גלייכונג כּדי פעסצוטשטעלן די ענערגיע און די [[כוואליע|כוואַליע]]־פונקציע {{ענ|wave function}} פון אַ טיילעכל. די כוואַליע־פונקציע קען מען באַניצן כּדי פעסצוטשטעלן אַלץ וועגן דעם טיילעכל.
מען קען באַשיידן די שרעדינגער גלייכונג כּדי פעסצוטשטעלן די ענערגיע און די [[כוואליע|כוואַליע]]־פונקציע {{ענ|wave function}} פון אַ טיילעכל. די כוואַליע־פונקציע קען מען באַניצן כּדי פעסצוטשטעלן אַלץ וועגן דעם טיילעכל.


עטלעכע זאַכן שטעלט מען פעסט פון דער גלייכונג. קודם־כּל,איז די [[ענערגיע]] פון אַ טיילעכל נישט כּסדריק. די ענערגיע ווערט געמאַכט פון קוואַנטן פון קליינע שטיקעלעך ענערגיע. צווייטנס, דאַרפן די ענערגיע, פּלאַצירן, מאָמענטום, אאַ"וו נישט זיין באַשטימט. די וואַריאַבלען קענען זיין משמעותדיק דערפאַר: אויב מען וואָלט [[מאס|געמאָסטן]] אייעם פון די וואַריאַבלען אַ פּאָר מאָל וואָלט מען געקענט מעסטן פאַרשיידענע גרייסן. פאַקטיש, מעסטונגן געוויסן מוז דווקא בייטן דעם טיילעכל. במילא, קען מען נישט ווייסן ביידע פּלאַצן און מאָמענטום פון אַ טיילעכל אין איין מאָל, למשל ([[ווערנער הייזנבערג|הייזנבערג]] אומזיכערקייט פּריציפּ {{ענ|Uncertainty principle}}).
עטלעכע זאַכן שטעלט מען פעסט פון דער גלייכונג. קודם־כּל,איז די [[ענערגיע]] פון אַ טיילעכל נישט כּסדריק. די ענערגיע ווערט געמאַכט פון קוואַנטן פון קליינע שטיקעלעך ענערגיע. צווייטנס, דאַרפן די ענערגיע, פּלאַצירן, מאָמענטום, אאַ"וו נישט זיין באַשטימט. די וואַריאַבלען קענען זיין משמעותדיק דערפאַר: אויב מען וואָלט [[מאס|געמאָסטן]] אייעם פון די וואַריאַבלען אַ פּאָר מאָל וואָלט מען געקענט מעסטן פאַרשידענע גרייסן. פאַקטיש, מעסטונגן געוויסן מוז דווקא בייטן דעם טיילעכל. במילא, קען מען נישט ווייסן ביידע פּלאַצן און מאָמענטום פון אַ טיילעכל אין איין מאָל, למשל ([[ווערנער הייזנבערג|הייזנבערג]] אומזיכערקייט פּריציפּ {{ענ|Uncertainty principle}}).


געווענליך זעט מען נישט אָט די פענאָמענען ווייל קוואַנטישע עפעקטן זענען זייער קליין. למשל, בלויע [[ליכט]] איז געמאַכט געוואָרן פון קוואַנטן פון נאָר <math>2.8\times 10^{-19}\, J</math> ענערגיע. אַז מען קלייבט צוזאַמען אַ סך טיילעכלעך, פאַרשווינדן קוואַנטן עפעקטן .
געווענליך זעט מען נישט אָט די פענאָמענען ווייל קוואַנטישע עפעקטן זענען זייער קליין. למשל, בלויע [[ליכט]] איז געמאַכט געוואָרן פון קוואַנטן פון נאָר <math>2.8\times 10^{-19}\, J</math> ענערגיע. אַז מען קלייבט צוזאַמען אַ סך טיילעכלעך, פאַרשווינדן קוואַנטן עפעקטן .


עס זענען פארהאן פאַרשיידענע אינטערפּרעטאַטציעס פון קוואַנטישע עפעקטן. לויט דער קאָפּנהאַגן אינטערפּרעטאַטציע, האָבן טיילעכלעך נישט דווקא קיין באַשטימטע ענערגיע, פּלאַצירן אָדער מאָמענטום בשעת עס ווערט געמאָסטן. די "אַ סך וועלטן" אינטערפּרעטאַטציע דערקלערט אַז יעדער מעסטונג שפּאַלט די אַלוועלט אַ סך אַלוועלטן, און יעדער אַלוועלט גיט אַן אַנדער מעסטונג.
עס זענען פארהאן פאַרשידענע אינטערפּרעטאַטציעס פון קוואַנטישע עפעקטן. לויט דער קאָפּנהאַגן אינטערפּרעטאַטציע, האָבן טיילעכלעך נישט דווקא קיין באַשטימטע ענערגיע, פּלאַצירן אָדער מאָמענטום בשעת עס ווערט געמאָסטן. די "אַ סך וועלטן" אינטערפּרעטאַטציע דערקלערט אַז יעדער מעסטונג שפּאַלט די אַלוועלט אַ סך אַלוועלטן, און יעדער אַלוועלט גיט אַן אַנדער מעסטונג.


==גלייכונג==
==גלייכונג==