אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:ברונא שולץ"
ק (טשעקטי און אנדערע רייניגונג, typos fixed: וווּ ← וואוּ (2)) |
ק (החלפת טקסט – "ײַ" ב־"יי") |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
[[File:Drohobycz bruno schulz 08 2008 adpt.jpg|thumb|155x155px]] | [[File:Drohobycz bruno schulz 08 2008 adpt.jpg|thumb|155x155px]] | ||
'''ברונאָ שולץ''' ([[פּויליש]]: ''Bruno Schulz''; [[דראהביטש|דראָהאָביטש]], 12טן יולי 1892 – דאָרט, 19טן נאָוועמבער 1942) איז געווען אַ פּוילישער [[ | '''ברונאָ שולץ''' ([[פּויליש]]: ''Bruno Schulz''; [[דראהביטש|דראָהאָביטש]], 12טן יולי 1892 – דאָרט, 19טן נאָוועמבער 1942) איז געווען אַ פּוילישער [[שרייבער]] און [[קינסטלער]] פון דער ייִדישער אָפּשטאַמונג. | ||
==לעבנסגעשיכטע== | ==לעבנסגעשיכטע== | ||
ברונאָ שולץ איז געבוירן געוואָרן אין דער שטאָט [[דראהביטש|דראָהאָביטש]] (דעמאלט – אינעם באַשטאַנד פון דער [[עסטרייך אונגארישע אימפעריע| | ברונאָ שולץ איז געבוירן געוואָרן אין דער שטאָט [[דראהביטש|דראָהאָביטש]] (דעמאלט – אינעם באַשטאַנד פון דער [[עסטרייך אונגארישע אימפעריע|עסטרייך-אונגאַרישער אימפּעריע]], איצט – [[אוקראַיִנע]]). אין 1914 – 1915 האָט ער זיך געלערנט מאָלעריי אין [[ווין]]. דערנאָך האָט ער געאַרבעט אין זיין היימשטאַט אַלס מאָלעריי-לערער אין אַ גימנאַזיע. איינצייטיק האָט ער געשריבן פּראָזע אויף דער פּוילישער שפּראַך. אַמערסטן באַוואוּסט זענען זיינע נאָוועלעס-זאַמלונגען “Sklepy cynamonowe" ("ברוינע קרעמלעך", 1934) און Sanatorium pod Klepsydrą" ("סאַנאַטאָריִום אונטער קלעפּסידרע", 1937). אין זיינע ליטעראַרישע טעקסטן פאַרוואַנדלט זיך דאָס טאָגטעגלעכע לעבן פון אַ פּראָווינציִעל שטעטל אין אַ פאַנטאַסטישן משל וועגן גורלות פון דער וועלט. אין 1938 האָט די פּוילישע ליטעראַטור-אַקאַדעמיע געקרוינט ברונאָ שולצן מיט "גאָלדענע לאָבערן". | ||
דעם 30טן יוני פון 1941 האָט דאָס | דעם 30טן יוני פון 1941 האָט דאָס דייטשישע מיליטער אָקופּירט דראָהאָביטש. ברונאָ שולץ איז דערשאָסן געוואָרן דעם 19טן נאָוועמבער 1942 דורך אַ [[געסטאפא|געסטאַפּאָ]]-מאַן אויף אַ גאַס פון דראָהאָביטשער געטאָ. אַ טייל פון ברונאָ שולצעס ליטעראַרישע ווערק און כמעט אַלע זיינע מאָלעריי-ווערק זענען פאַרלאָרן געגאַנגען. | ||
לויט | לויט זיינע ווערק זענען געמאַכט געוואָרן טעאַטער-שטעלונג, פילמען און מוזיקאַלע ווערק. אין דער שטאָט דראָהאָביטש, וואוּ ברונאָ שולץ האָט געוווינט און געאַרבעט זיין גאַנץ לעבן עקזיסטירט אַ געווידמעטער אים ליטעראַרישער מוזעאום. | ||
==וועבלינקען== | ==וועבלינקען== | ||
{{קאמאנסקאט|}} | {{קאמאנסקאט|}} | ||
* [http://literat.ug.edu.pl/shulz/index.htm ברונאָ שולצנס דערציילונגען פונעם בוך "ברוינע קרעמלעך"] (אויף פּויליש) | * [http://literat.ug.edu.pl/shulz/index.htm ברונאָ שולצנס דערציילונגען פונעם בוך "ברוינע קרעמלעך"] (אויף פּויליש) | ||
* [http://www.youtube.com/watch?v=KV_rHkyk47c די לעקציע פון דוד גראָסמאַן " | * [http://www.youtube.com/watch?v=KV_rHkyk47c די לעקציע פון דוד גראָסמאַן "מיין באַגעגעניש מיט ברונאָ שולץ"] (אויף העברעיִש) | ||
[[קאַטעגאָריע:גאליציאנער יידן]] | [[קאַטעגאָריע:גאליציאנער יידן]] | ||
רעוויזיע פון 11:11, 13 דעצעמבער 2022
ברונאָ שולץ (פּויליש: Bruno Schulz; דראָהאָביטש, 12טן יולי 1892 – דאָרט, 19טן נאָוועמבער 1942) איז געווען אַ פּוילישער שרייבער און קינסטלער פון דער ייִדישער אָפּשטאַמונג.
לעבנסגעשיכטע
ברונאָ שולץ איז געבוירן געוואָרן אין דער שטאָט דראָהאָביטש (דעמאלט – אינעם באַשטאַנד פון דער עסטרייך-אונגאַרישער אימפּעריע, איצט – אוקראַיִנע). אין 1914 – 1915 האָט ער זיך געלערנט מאָלעריי אין ווין. דערנאָך האָט ער געאַרבעט אין זיין היימשטאַט אַלס מאָלעריי-לערער אין אַ גימנאַזיע. איינצייטיק האָט ער געשריבן פּראָזע אויף דער פּוילישער שפּראַך. אַמערסטן באַוואוּסט זענען זיינע נאָוועלעס-זאַמלונגען “Sklepy cynamonowe" ("ברוינע קרעמלעך", 1934) און Sanatorium pod Klepsydrą" ("סאַנאַטאָריִום אונטער קלעפּסידרע", 1937). אין זיינע ליטעראַרישע טעקסטן פאַרוואַנדלט זיך דאָס טאָגטעגלעכע לעבן פון אַ פּראָווינציִעל שטעטל אין אַ פאַנטאַסטישן משל וועגן גורלות פון דער וועלט. אין 1938 האָט די פּוילישע ליטעראַטור-אַקאַדעמיע געקרוינט ברונאָ שולצן מיט "גאָלדענע לאָבערן".
דעם 30טן יוני פון 1941 האָט דאָס דייטשישע מיליטער אָקופּירט דראָהאָביטש. ברונאָ שולץ איז דערשאָסן געוואָרן דעם 19טן נאָוועמבער 1942 דורך אַ געסטאַפּאָ-מאַן אויף אַ גאַס פון דראָהאָביטשער געטאָ. אַ טייל פון ברונאָ שולצעס ליטעראַרישע ווערק און כמעט אַלע זיינע מאָלעריי-ווערק זענען פאַרלאָרן געגאַנגען.
לויט זיינע ווערק זענען געמאַכט געוואָרן טעאַטער-שטעלונג, פילמען און מוזיקאַלע ווערק. אין דער שטאָט דראָהאָביטש, וואוּ ברונאָ שולץ האָט געוווינט און געאַרבעט זיין גאַנץ לעבן עקזיסטירט אַ געווידמעטער אים ליטעראַרישער מוזעאום.
וועבלינקען
| וויקימעדיע פונדאציע פּראיעקטן |
|---|
 בילדער און מידיע אויף וויקימעדיע קאמאנס: ברונא שולץ |
- ברונאָ שולצנס דערציילונגען פונעם בוך "ברוינע קרעמלעך" (אויף פּויליש)
- די לעקציע פון דוד גראָסמאַן "מיין באַגעגעניש מיט ברונאָ שולץ" (אויף העברעיִש)
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!