אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:טשארטקאוו"
ק (רבי פייפלינקס) |
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע") |
||
| (6 מיטלסטע ווערסיעס פון 2 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = city of Ukraine|דייטש=Stadt in der Ukraine|}} | |||
[[טעקע:Coat of Arms Chortkiv.PNG|קליין|100px|הערב]] | [[טעקע:Coat of Arms Chortkiv.PNG|קליין|100px|הערב]] | ||
[[טעקע:Map of Ukraine political simple Oblast Ternopil.png|קליין|טארנאפאלער פראווינץ]] | [[טעקע:Map of Ukraine political simple Oblast Ternopil.png|קליין|טארנאפאלער פראווינץ]] | ||
| שורה 17: | שורה 18: | ||
==אידישע היסטאריע== | ==אידישע היסטאריע== | ||
אין טשארטקאוו האבן געוואוינט אסאך [[חסיד]]ים. | אין טשארטקאוו האבן געוואוינט אסאך [[חסיד]]ים. | ||
דער ערשטער [[אדמו"ר]] פון טשארטקאוו איז געווען [[רבי דוד משה פרידמאן]],א זון פונעם [[ישראל פון רוזשין|רוזשינער]]. רבי דוד משה'ס זון איז געווען [[רבי ישראל פרידמאן (טשארטקאוו)|רבי ישראל פרידמאן]] (נפטר געווארן אין תרצ"ד). נאך רבי ישראל האבן זיינע צוויי זין, [[רבי נחום מרדכי פרידמאן|נחום מרדכי]] און [[רבי דוב בער פרידמאן|דוב בער]] געפירט צוזאמען. רבי דוב בער'ס זון, רבי שלמה, האט געפירט די רביסטעווע ביז זיין פטירה אין תשי"ט. | דער ערשטער [[אדמו"ר]] פון טשארטקאוו איז געווען [[רבי דוד משה פרידמאן]],א זון פונעם [[רבי ישראל פון רוזשין|רוזשינער]]. רבי דוד משה'ס זון איז געווען [[רבי ישראל פרידמאן (טשארטקאוו)|רבי ישראל פרידמאן]] (נפטר געווארן אין תרצ"ד). נאך רבי ישראל האבן זיינע צוויי זין, [[רבי נחום מרדכי פרידמאן|נחום מרדכי]] און [[רבי דוב בער פרידמאן|דוב בער]] געפירט צוזאמען. רבי דוב בער'ס זון, רבי שלמה, האט געפירט די רביסטעווע ביז זיין פטירה אין תשי"ט. | ||
אום 26סטן אויגוסט 1942, 2:30 פארטאגס, האבן די [[דייטשלאנד|דייטשע]] שוצפאליציי אנגעהויבן ארויסטרייבן די אידן פון זייערע הייזער. | אום 26סטן אויגוסט 1942, 2:30 פארטאגס, האבן די [[דייטשלאנד|דייטשע]] שוצפאליציי אנגעהויבן ארויסטרייבן די אידן פון זייערע הייזער. | ||
| שורה 24: | שורה 25: | ||
== באקאנטע מענטשן == | == באקאנטע מענטשן == | ||
* הרב [[צבי הירש הורוויץ]] - אב"ד טשארטקאוו, און פאטער פון : | * הרב [[צבי הירש הורוויץ]] - אב"ד טשארטקאוו, און פאטער פון : | ||
** הרב [[שמואל שמעלקא הורוויץ (ניקאלשבורג)|שמעלקע הורוויץ]] (1726-1778) - רב און מקובל; אב"ד פון [[ניקאלשבורג]] | ** הרב [[רבי שמואל שמעלקא הורוויץ (ניקאלשבורג)|שמעלקע הורוויץ]] (1726-1778) - רב און מקובל; אב"ד פון [[ניקאלשבורג]] | ||
** הרב [[פנחס הורוויץ]] (1731-1805) - רב און מפרש אויף ש"ס; אב"ד [[פראנקפורט]] | ** הרב [[פנחס הורוויץ]] (1731-1805) - רב און מפרש אויף ש"ס; אב"ד [[פראנקפורט]] | ||
| שורה 32: | שורה 33: | ||
== | ==דרויסנדיגע לינקס== | ||
* [http://www.encyclopediaofukraine.com/pages/C/H/Chortkiv.htm ענציקלאפעדיע פון אוקראינע - טשארטקאוו] | * [http://www.encyclopediaofukraine.com/pages/C/H/Chortkiv.htm ענציקלאפעדיע פון אוקראינע - טשארטקאוו] | ||
* [http://www.webcitation.org/query?url=http://www.geocities.com/taras41787/Chortkiv.html&date=2009-10-25+22:38:59 בילדער און מאפע פון טשארטקאוו] | * [http://www.webcitation.org/query?url=http://www.geocities.com/taras41787/Chortkiv.html&date=2009-10-25+22:38:59 בילדער און מאפע פון טשארטקאוו] | ||
| שורה 45: | שורה 46: | ||
[[קאַטעגאָריע:גאליציע]] | [[קאַטעגאָריע:גאליציע]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אידישע היסטאריע|װ]] | [[קאַטעגאָריע:אידישע היסטאריע|װ]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אידישע | [[קאַטעגאָריע:אידישע ישובים אין אייראפע]] | ||
[[קאַטעגאָריע:געטאס|װ]] | [[קאַטעגאָריע:געטאס|װ]] | ||
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | [[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:צ'ורטקוב]] | [[he:צ'ורטקוב]] | ||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 10:12, 8 יולי 2024
טשארטקאוו (אוקראיניש: Чортків, טשארטקיוו, פּויליש: Czortków) איז א שטאט אין טארנאפאלער פראווינץ אין מערב אוקראינע. ער איז דער אדמיניסטראטיווער צענטער פונעם טשארטקאווער ראיאן, מיט באפעלקערונג 29,057 (2001). טשארטקאוו געפינט זיך אויפן סערעט טייך, אינעם צפון טייל פון גאליציאנער פאדאליע און איז פלאצירט אינעם היסטארישן ראיאן פון גאליציע.
היסטאריע
טשארטקאוו ווערט דערמאנט צום ערשטן מאל אין 1522, ווען דער פוילישער מלך סיגיזמונט דער אלטער האט געגעבן דעם באזיץ צום שטעטל צו יעזשי טשארטקאווסקי און געגעבן אים רשות צו געבן דאס שטעטל זיין נאמען, טשארטקאוו. דאס שטעטל האט אויך באקומען מאגדעבורג רעכטן. ביי די פויליש־טערקישע מלחמות האט די אטאמאנישע אימפעריע איבערגענומען דאס שטעטל (1673-1683). עס איז געווען א טייל פונעם טערקישן פראווינץ פאדאליע, מיט הויפטשטאט קאמעניץ, וואס האט עקזיסטירט צווישן די יארן 1672-1699.
נאך דער ערשטער טיילונג פון פוילן, איז טשארטקאוו געקומען אונטער עסטרייכער הערשאפט (1772-1918), און איז געווען דער צענטער פונעם טשארטקאווער באצירק. אין 1919 האבן די פוילישע איינגענומען דאס שטעטל, וואס איז געווען אין דער טארנאפאלער וואויוואדעשאפט פון דער צווייטער פוילישער רעפובליק ביז סעפטעמבער 1939.
אין 1931 האט דאס שטעטל געהאט 19,000 איינוואוינער, 22.8 פראצענט פון זיי אוקראינישע (פראוואסלאוונע), 46.4 פראצענט פאלאקן (קאטאליקן), און 30 פראצענט אידן.
אידישע היסטאריע
אין טשארטקאוו האבן געוואוינט אסאך חסידים. דער ערשטער אדמו"ר פון טשארטקאוו איז געווען רבי דוד משה פרידמאן,א זון פונעם רוזשינער. רבי דוד משה'ס זון איז געווען רבי ישראל פרידמאן (נפטר געווארן אין תרצ"ד). נאך רבי ישראל האבן זיינע צוויי זין, נחום מרדכי און דוב בער געפירט צוזאמען. רבי דוב בער'ס זון, רבי שלמה, האט געפירט די רביסטעווע ביז זיין פטירה אין תשי"ט.
אום 26סטן אויגוסט 1942, 2:30 פארטאגס, האבן די דייטשע שוצפאליציי אנגעהויבן ארויסטרייבן די אידן פון זייערע הייזער. זיי האבן זיי געטיילט אין גרופעס פון זאלבע 120, און זיי אריינגעשטופט אין פראכט וואגאנען, און אזוי האבן זיי דעפארטירט 2000 אידן אין בעלזשיץ פארניכטונגס לאגער.
באקאנטע מענטשן
- הרב צבי הירש הורוויץ - אב"ד טשארטקאוו, און פאטער פון :
- הרב שמעלקע הורוויץ (1726-1778) - רב און מקובל; אב"ד פון ניקאלשבורג
- הרב פנחס הורוויץ (1731-1805) - רב און מפרש אויף ש"ס; אב"ד פראנקפורט
זעט אויך
דרויסנדיגע לינקס
- ענציקלאפעדיע פון אוקראינע - טשארטקאוו
- בילדער און מאפע פון טשארטקאוו
- טשארטקאוו שלאס 1610
- היסטאריע און בילדער פון טשארטקאוו
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!