אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:ארטאדאקסישע אידנטום"
ק (בוט העברות האט באוועגט בלאט ארטאדאקסישע אידנטום צו רוי:ארטאדאקסישע אידנטום אן לאזן א ווייטערפירונג: סינון) |
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע") |
||
| (9 צווישנדיגע ווערסיעס פונעם זעלבן באַניצער נישט געוויזן) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
דאס '''אָרטאָדאָקסישע־אידנטום''' - ביים יידישן פאלק איז דאס די מעהר פרומע חלק פון כלל ישראל - איז א שטרעמונג וואס נעמט אריין אין זיך [[חסידים]], [[ליטוואק|ליטאים]], און די [[מזרחי]] וואס גלויבן אין [[ציוני]]זם. | דאס '''אָרטאָדאָקסישע־אידנטום''' - ביים יידישן פאלק איז דאס די מעהר פרומע חלק פון כלל ישראל - איז א שטרעמונג וואס נעמט אריין אין זיך [[חסידים]], [[ליטוואק|ליטאים]], און די [[מזרחי]] וואס גלויבן אין [[ציוני]]זם. | ||
ארטאדאקסיש | ארטאדאקסיש אידנטום זענען אידן וואס פירן זיך מיט דער אלטער מסורה פון אידישקייט, אנגעהויבן פון מאדערן־ארטאדאקסישע אידן ביז [[חרדים|חרדישע אידן]] היטן גאר די תורה שבכתב און תורה שבעל פה. די מאדערן ארטאדאקסישע לעבן אן ערליך לעבן אבער זענען נישט דערווייטערט פון דער ברייטרע וועלט. די חרדים אבער טוען זיך דערווייטערן פון גוים / קאלידזש / פראפעשענס. | ||
אפילו [[סעקולאריזם|פרייע]] און [[טראדיציע|טראדיציאנעלע]] [[איד]]ן וועלן זיך ענדערש אנקערן צו '''ארטאדאקסיע''' ווי אלע זייערע [[אידיש]]ע פירונגען ווי [[יום כיפור]] דאווענען אדער [[בר מצווה]]'ס, לוויות, חתונות ווערן געטועהן אויף א ארטאדאקסישען וועג. | אפילו [[סעקולאריזם|פרייע]] און [[טראדיציע|טראדיציאנעלע]] [[איד]]ן וועלן זיך ענדערש אנקערן צו '''ארטאדאקסיע''' ווי אלע זייערע [[אידיש]]ע פירונגען ווי [[יום כיפור]] דאווענען אדער [[בר מצווה]]'ס, לוויות, חתונות ווערן געטועהן אויף א ארטאדאקסישען וועג. | ||
| שורה 11: | שורה 11: | ||
'''ארטאדאקסיע''' איז נישט נאָך אַלעמען די ארגינאלע טראדיציע נאך פון די צייטן פון די [[גמרא]] אדער פריער, זיי האבן דורך די יארן באפעסטיגט אין געטוישט אסאך, צוליב די מאדערניזאציע וואס האט געשוועבט דורך אויס די יארן, | '''ארטאדאקסיע''' איז נישט נאָך אַלעמען די ארגינאלע טראדיציע נאך פון די צייטן פון די [[גמרא]] אדער פריער, זיי האבן דורך די יארן באפעסטיגט אין געטוישט אסאך, צוליב די מאדערניזאציע וואס האט געשוועבט דורך אויס די יארן, | ||
אין די צייטן פונעם [[משה סופר|חתם סופר]] ווען די ווינטן פון [[השכלה]] און מאדערניזאציע האט געבושעוועט לענגאויס [[אייראפע]] איז '''ארטאדאקסיע''' אנגענומען געווארן ווי אן אפיציעלע '''שטרעמונג''' אפטיילנדיג גענצליך פון די אנדערע שטרעמונגען (לויט געוויסע איז דעמאלטס געשאפען געווארן ארטאדאקסיע) און די באקאנטע '''סלאגאן''' איז געווארען אדאפטירט "'''[[חדש אסור מן התורה]]'''", און אזוי זענען אלע מנהגים, [[ענינים]], געווארן הייליג אויף זיך מוסר נפש זיין אויף דעם פונקט ווי מצוות עשה'ס דאורייתא'ס, | אין די צייטן פונעם [[רבי משה סופר|חתם סופר]] ווען די ווינטן פון [[השכלה]] און מאדערניזאציע האט געבושעוועט לענגאויס [[אייראפע]] איז '''ארטאדאקסיע''' אנגענומען געווארן ווי אן אפיציעלע '''שטרעמונג''' אפטיילנדיג גענצליך פון די אנדערע שטרעמונגען (לויט געוויסע איז דעמאלטס געשאפען געווארן ארטאדאקסיע) און די באקאנטע '''סלאגאן''' איז געווארען אדאפטירט "'''[[חדש אסור מן התורה]]'''", און אזוי זענען אלע מנהגים, [[ענינים]], געווארן הייליג אויף זיך מוסר נפש זיין אויף דעם פונקט ווי מצוות עשה'ס דאורייתא'ס, | ||
== היינט == | == היינט == | ||
| שורה 26: | שורה 26: | ||
* [[חרדים]] | * [[חרדים]] | ||
* [[חרדים לאומיים]] | * [[חרדים לאומיים]] | ||
* [[ | * [[ספרד'ישע חרדים (ארץ ישראל)]] | ||
* [[ליטוואק]] | * [[ליטוואק]] | ||
* [[חסידים]] | * [[חסידים]] | ||
== זעט אויך == | == זעט אויך == | ||
* [[רב]] | * [[רב]] | ||
== | ==דרויסנדיגע לינקס== | ||
* [http://www.orthodox-jews.com אלץ וואס איר דארפט וויסן וועגן ארטאדאקסישע | * [http://www.orthodox-jews.com אלץ וואס איר דארפט וויסן וועגן ארטאדאקסישע אידן] {{לינקשפראך|ענגליש}} | ||
{{commonscat|Orthodox Judaism}} | {{commonscat|Orthodox Judaism}} | ||
[[קאַטעגאָריע: | [[קאַטעגאָריע:אידן]] | ||
[[קאַטעגאָריע: | [[קאַטעגאָריע:אידישע שטרעמונגען]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | [[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[HE:ציבור שומרי תורה ומצוות]] | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 09:10, 8 יולי 2024
דאס אָרטאָדאָקסישע־אידנטום - ביים יידישן פאלק איז דאס די מעהר פרומע חלק פון כלל ישראל - איז א שטרעמונג וואס נעמט אריין אין זיך חסידים, ליטאים, און די מזרחי וואס גלויבן אין ציוניזם.
ארטאדאקסיש אידנטום זענען אידן וואס פירן זיך מיט דער אלטער מסורה פון אידישקייט, אנגעהויבן פון מאדערן־ארטאדאקסישע אידן ביז חרדישע אידן היטן גאר די תורה שבכתב און תורה שבעל פה. די מאדערן ארטאדאקסישע לעבן אן ערליך לעבן אבער זענען נישט דערווייטערט פון דער ברייטרע וועלט. די חרדים אבער טוען זיך דערווייטערן פון גוים / קאלידזש / פראפעשענס.
אפילו פרייע און טראדיציאנעלע אידן וועלן זיך ענדערש אנקערן צו ארטאדאקסיע ווי אלע זייערע אידישע פירונגען ווי יום כיפור דאווענען אדער בר מצווה'ס, לוויות, חתונות ווערן געטועהן אויף א ארטאדאקסישען וועג.
אין ארץ ישראל און אייראפע זענען רוב רעליגיעזע אידן - ארטאדאקסן. אין אמעריקא זענען רוב רעליגיעזע אידן - קאנסערוואטיוון אדער רעפארמער.
היסטאריע
|
דער אַרטיקל אָדער די אָפטיילונג נויטיגט זיך אין א קאָמפלעטער איבערשרייבונג. ביטע דאס דורכשמועסן אין דעם שמועס בלאַט. |
ארטאדאקסיע איז נישט נאָך אַלעמען די ארגינאלע טראדיציע נאך פון די צייטן פון די גמרא אדער פריער, זיי האבן דורך די יארן באפעסטיגט אין געטוישט אסאך, צוליב די מאדערניזאציע וואס האט געשוועבט דורך אויס די יארן,
אין די צייטן פונעם חתם סופר ווען די ווינטן פון השכלה און מאדערניזאציע האט געבושעוועט לענגאויס אייראפע איז ארטאדאקסיע אנגענומען געווארן ווי אן אפיציעלע שטרעמונג אפטיילנדיג גענצליך פון די אנדערע שטרעמונגען (לויט געוויסע איז דעמאלטס געשאפען געווארן ארטאדאקסיע) און די באקאנטע סלאגאן איז געווארען אדאפטירט "חדש אסור מן התורה", און אזוי זענען אלע מנהגים, ענינים, געווארן הייליג אויף זיך מוסר נפש זיין אויף דעם פונקט ווי מצוות עשה'ס דאורייתא'ס,
היינט
די מעהר פרומע טענה'ן אז נאר זיי קענען ווערן אנגערופן ארטאדאקסן ווייל זיי ריקן זיך נישט אוועק א קוצו של יוד פון אידישקייט.
די אנדערע טענה'ן מיר זענען נאך נישט אויסגעשלאסען פון אידישן לעבן צו ווערן אנגערופן רעפארמער.
די אייניגקייט איז אז אלע "ווען" זיי פראקטיצירען טראדיציע טועהן זיי דאס מיט א הלכה'דיגען פערספעקטיוו.
די ארטאדאקסישע געמיינדע
זעט אויך
דרויסנדיגע לינקס
| וויקימעדיע פונדאציע פּראיעקטן |
|---|
 בילדער און מידיע אויף וויקימעדיע קאמאנס: ארטאדאקסישע אידנטום |
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!