1,047
רעדאגירונגען
(רעדאגירונג) |
(←אינהאלט: רעדאגירונג) |
||
| שורה 31: | שורה 31: | ||
==אינהאלט== | ==אינהאלט== | ||
די צענטראלע טעמע פונעם פיוט איז געשטעלט אויפן געדאנק אז ווען דאס אידיש פאלק געפינט זיך אין א צרה, איז כביכול אויך דער אויבערשטער מיט זיי צוזאמען אין די צרה, און דערפאר ווען דער באשעפער העלפט פאר די אידן העלפט ער כביכול אויך זיך. דער געדאנק ערשיינט עטליכע מאל אין מדרשי חז"ל, און איז באזירט אויף די פסוקים {{מנוקד|"עִמּוֹ אָנֹכִי בְצָרָה"}}{{הערה|{{תנ"ך|תהלים|צא|טו}}}} און {{מנוקד|"בְּכָל צָרָתָם לוֹ צָר"}}{{הערה|{{תנ"ך|ישעיהו|סג|ט}}}}, ווי אויך אויף אסאך דרשות פון פסוקים{{הערה|[[מכילתא דרבי ישמעאל]], פרשתא דפסחא, {{ויקיטקסט|מכילתא_על_שמות_יב#פסוק_מ_(כל_הפרק)(כל_הפסוק)|פרק י"ב, פסוק מ}}}} | די צענטראלע טעמע פונעם פיוט איז געשטעלט אויפן געדאנק אז ווען דאס אידיש פאלק געפינט זיך אין א צרה, איז כביכול אויך דער אויבערשטער מיט זיי צוזאמען אין די צרה, און דערפאר ווען דער באשעפער העלפט פאר די אידן העלפט ער כביכול אויך זיך. דער געדאנק ערשיינט עטליכע מאל אין מדרשי חז"ל, און איז באזירט אויף די פסוקים {{מנוקד|"עִמּוֹ אָנֹכִי בְצָרָה"}}{{הערה|{{תנ"ך|תהלים|צא|טו}}}} און {{מנוקד|"בְּכָל צָרָתָם לוֹ צָר"}}{{הערה|{{תנ"ך|ישעיהו|סג|ט}}}}, ווי אויך אויף אסאך דרשות פון פסוקים{{הערה|[[מכילתא דרבי ישמעאל]], פרשתא דפסחא, {{ויקיטקסט|מכילתא_על_שמות_יב#פסוק_מ_(כל_הפרק)(כל_הפסוק)|פרק י"ב, פסוק מ}}}}. | ||
דער געדאנק איז ספעציעל פארבינדן צום מנהג פון הושענות נאך פון פריערדיגע צייטן: אין צייט פון [[בית המקדש]], ווען מען האט ארומגענומען דעם [[מזבח]] מיט די הושענות, פלעגט מען אויסרופן (לויט [[רבי יהודה]]) "אני והו הושיעה נא"{{הערה|{{משנה|סוכה|ד|ה}}}}, וואס לויט איין ערקלערונג ווערט דאס ווארט "והו" געטייטשט ווי "והוא", מיינענדיג צו בעטן דעם באשעפער ער זאל העלפן כביכול זיך אליין צוזאמען מיט'ן כלל ישראל{{הערה|{{ירושלמי|סוכה|ד|ג}}; {{בבלי|סוכה|מה|א|מפרש=תוספות|ד"ה=אני}}.}}. דער פייטן האט דעריבער | דער געדאנק איז ספעציעל פארבינדן צום מנהג פון הושענות נאך פון פריערדיגע צייטן: אין צייט פון [[בית המקדש]], ווען מען האט ארומגענומען דעם [[מזבח]] מיט די הושענות, פלעגט מען אויסרופן (לויט [[רבי יהודה]]) "אני והו הושיעה נא"{{הערה|{{משנה|סוכה|ד|ה}}}}, וואס לויט איין ערקלערונג ווערט דאס ווארט "והו" געטייטשט ווי "והוא", מיינענדיג צו בעטן דעם באשעפער ער זאל העלפן כביכול זיך אליין צוזאמען מיט'ן כלל ישראל{{הערה|{{ירושלמי|סוכה|ד|ג}}; {{בבלי|סוכה|מה|א|מפרש=תוספות|ד"ה=אני}}.}}. דער פייטן האט דעריבער באזירט זיין פיוט אויף דעם אויסרוף, ווייטער צו פארברייטערן אויף די טעמע, און ער רעכנט אויס א רייע מיט צרות וואס איז אדורך אויף כלל ישראל, און ער דרש'נט פון די פסוקים וואו מען זעט אז ס'איז אויך א געווען א צרה פאר כביכול{{הערה|ראבי"ה, חלק שני סימן ת"ש; {{תנ"ך|בראשית|ג|יב|מפרש=ריקאנטי}}.}}. דער מנהג איז טאקע צו זאגן דעם "אני והו הושיעה נא" איידער דעם פיוט און נאכדעם, און עס ווערט שוין געברענגט אזוי אין א גרויסע צאל מחזורים פון די ראשונים. | ||
==געבוי== | ==געבוי== | ||