1,047
רעדאגירונגען
(←די קשיא: פארברייטערט) |
ק (←פון די באקאנטע תירוצים: רעדאגירונג) |
||
| שורה 19: | שורה 19: | ||
דער בית יוסף ענטפערט אין איין תירוץ, אז מ'האט צעטיילט די אויל אין אכט טיילן און אנגעצונדן יעדן נאכט בלויז אן אכטל, און דאס האט געברענט בדרך נס א גאנצע נאכט. דער תירוץ ווערט אויך געברענגט אין תוספות הרא"ש{{הערה|שם=שבתכא|{{בבלי|שבת|כא|ב}}}}. | דער בית יוסף ענטפערט אין איין תירוץ, אז מ'האט צעטיילט די אויל אין אכט טיילן און אנגעצונדן יעדן נאכט בלויז אן אכטל, און דאס האט געברענט בדרך נס א גאנצע נאכט. דער תירוץ ווערט אויך געברענגט אין תוספות הרא"ש{{הערה|שם=שבתכא|{{בבלי|שבת|כא|ב}}}}. | ||
די ראשונים פרעגן שוין אויף דעם תירוץ, אז מ'דארף אריינלייגן יעדן נאכט גענוג אז עס זאל ברענען ביז אינדערפרי – "תן לה מדתה כדי שתהא דולקת והולכת מערב עד בוקר"{{הערה|{{בבלי|מנחות|פט|א}}.}}, און מ'קען זיך נישט פארלאזן אויף א נס{{הערה|{{בבלי|שבת|כא|ב|מפרש=תוספות הרא"ש}}; {{בבלי|שבת|כא|ב|אן=מסכת|מפרש=מאירי}}; מהר"ל אין ספר {{ספריא|נר מצווה|נר מצווה|Ner_Mitzvah%2C_Volume_II.6|חלק ב', ו'|ניין}}; של"ה {{שיתופתא|Shenei_Luchot_HaBerit,_Torah_Shebikhtav,_Vayeshev,_Miketz,_Vayigash,_Torah_Ohr/145|פרשת וישב}} אין די הגהה; {{היברובוקס|2=פרי חדש|3=8283|page=113|לינק טעקסט=סימן תר"ע}}}}. די קשיא ווערט הארבער לויט וואס די אחרונים{{הערה|{{בבלי|שבת|כא|ב|מפרש=פני יהושע}}; שו"ת חכם צבי סי' פז}} זאגן אז מן הדין וואלט מען אויך געקענט נוצן טמא'נע אויל{{הערה|מור וקציעה סימן תר"ע}}. | די ראשונים פרעגן שוין אויף דעם תירוץ, אז מ'דארף אריינלייגן יעדן נאכט גענוג אז עס זאל ברענען ביז אינדערפרי – "תן לה מדתה כדי שתהא דולקת והולכת מערב עד בוקר"{{הערה|{{בבלי|מנחות|פט|א}}.}}, און מ'קען זיך נישט פארלאזן אויף א נס{{הערה|{{בבלי|שבת|כא|ב|מפרש=תוספות הרא"ש}}; {{בבלי|שבת|כא|ב|אן=מסכת|מפרש=מאירי}}; מהר"ל אין ספר {{ספריא|נר מצווה|נר מצווה|Ner_Mitzvah%2C_Volume_II.6|חלק ב', ו'|ניין}}; של"ה {{שיתופתא|Shenei_Luchot_HaBerit,_Torah_Shebikhtav,_Vayeshev,_Miketz,_Vayigash,_Torah_Ohr/145|פרשת וישב}} אין די הגהה; {{היברובוקס|2=פרי חדש|3=8283|page=113|לינק טעקסט=סימן תר"ע}}}}. די קשיא ווערט הארבער לויט וואס די אחרונים{{הערה|{{בבלי|שבת|כא|ב|מפרש=פני יהושע}}; שו"ת חכם צבי סי' פז}} זאגן אז מן הדין וואלט מען אויך געקענט נוצן טמא'נע אויל{{הערה|מור וקציעה סימן תר"ע}}. אויף דעם איז דא פארשידענע תירוצים: טייל ענטפערן אז דער דין פון "תן לה מדתה" איז נישט מעכב{{הערה|{{בבלי|שבת|כא|ב|מפרש=תוספות הרא"ש}}; חידושי רא"ם אויפ'ן סמ"ג הלכות חנוכה}}, אנדערע זאגן אז די מנורה האט זיך אינגאנצן אנגעפילט פון דעם ערשטן אכטל{{הערה|שיטת הקדמונים שבת דף כא עמוד ב; פני יהושע דארט; כלי חמדה פרשת וישב אות ד}}. געוויסע אחרונים זאגן אז זיי האבן קודם געלייגט ווייניג און מיט'ן פלאן שפעטער צוביסלעך צוצוגיסן, אבער למעשה האט דאס ערשטע ביסל געברענט ביז צופרי. טייל זענען מסביר אז זיי האבן געוואלט מבטל זיין דערין שמן טמא אין יעדע אכטל{{הערה|חכמת שלמה או"ח סימן תר"ע; גליוני הש"ס שבת דך כא עמוד ב; כלי חמדה פרשת אמור אות ט}}, אדער אז זיי האבן געוואלט אז עס זאל אלץ זיין ווייניגער ווי א רביעית אויל כדי עס זאל נישט טמא ווערן פון דער מנורה{{הערה|עץ הדעת טוב שבת דף כא עמוד ב; דברי מהרי"א פרשת מקץ}}. אנדערע תירוצים זענען אז זיי האבן געפלאנט צו צינדן בלויז איין ליכט יעדן נאכט, און זיי וואלטן יוצא געווען די הדלקה פון יענע ליכט ווייל די ליכט זענען נישט מעכב איינער דעם אנדערן{{הערה|כלי חמדה פרשת במדבר אות ה ד"ה ונראה}}; אדער אז זיי האבן געמאכט דינע קנויטן{{הערה|כלי חמדה פרשת וישב בשם דער חידושי הרי"ם. זעט אויך פנים יפות אויף שמות פרק כז פסוק כא}}. טייל זאגן אז זיי האבן זיך געמעגט פארלאזן אויף א נס נאך וואס זיי האבן ביז אהין געזען פיל ניסים{{הערה|שיח יצחק (ווייס) סימן שכ"ו; מי מעין, שבת כא, ב; מי מרום שיחות על התורה, בראשית מאמר פח אות ב}}, אדער ווייל זיי האבן געהאט מקובל אז עס גייט געשען א נס{{הערה|{{אוצר החכמה|2=חידושי תורה - תשכ"ז תשכ"ח|3=10600|page=208|קעפל=דברי יואל}}}}. | ||
אויף דעם איז דא פארשידענע תירוצים: טייל ענטפערן אז דער דין פון "תן לה מדתה" איז נישט מעכב{{הערה|{{בבלי|שבת|כא|ב|מפרש=תוספות הרא"ש}}; חידושי רא"ם אויפ'ן סמ"ג הלכות חנוכה}}, אנדערע זאגן אז די מנורה האט זיך אינגאנצן אנגעפילט פון דעם ערשטן אכטל{{הערה|שיטת הקדמונים שבת דף כא עמוד ב; פני יהושע דארט; כלי חמדה פרשת וישב אות ד}}. געוויסע אחרונים זאגן אז זיי האבן קודם געלייגט ווייניג און מיט'ן פלאן שפעטער צוביסלעך צוצוגיסן, אבער למעשה האט דאס ערשטע ביסל געברענט ביז צופרי. טייל זענען מסביר אז זיי האבן געוואלט מבטל זיין דערין שמן טמא אין יעדע אכטל{{הערה|חכמת שלמה או"ח סימן תר"ע; גליוני הש"ס שבת דך כא עמוד ב; כלי חמדה פרשת אמור אות ט}}, אדער אז זיי האבן געוואלט אז עס זאל אלץ זיין ווייניגער ווי א רביעית אויל כדי עס זאל נישט טמא ווערן פון דער מנורה{{הערה|עץ הדעת טוב שבת דף כא עמוד ב; דברי מהרי"א פרשת מקץ}}. אנדערע תירוצים זענען אז זיי האבן געפלאנט צו צינדן בלויז איין ליכט יעדן נאכט, און זיי וואלטן יוצא געווען די הדלקה פון יענע ליכט ווייל די ליכט זענען נישט מעכב איינער דעם אנדערן{{הערה|כלי חמדה פרשת במדבר אות ה ד"ה ונראה}}; אדער אז זיי האבן געמאכט דינע קנויטן{{הערה|כלי חמדה פרשת וישב בשם דער חידושי הרי"ם. זעט אויך פנים יפות אויף שמות פרק כז פסוק כא}}. טייל זאגן אז זיי האבן זיך געמעגט פארלאזן אויף א נס נאך וואס זיי האבן ביז אהין געזען פיל ניסים{{הערה|שיח יצחק (ווייס) סימן שכ"ו; מי מעין, שבת כא, ב; מי מרום שיחות על התורה, בראשית מאמר פח אות ב}}, אדער ווייל זיי האבן געהאט מקובל אז עס גייט געשען א נס{{הערה|{{אוצר החכמה|2=חידושי תורה - תשכ"ז תשכ"ח|3=10600|page=208|קעפל=דברי יואל}}}}. | |||
;קריגל זיך גלייך אנגעפילט | ;קריגל זיך גלייך אנגעפילט | ||