3,258
רעדאגירונגען
←זאגן דעם הפיוט: הגהה
(אידיש) |
(←זאגן דעם הפיוט: הגהה) |
||
| שורה 60: | שורה 60: | ||
==זאגן דעם הפיוט== | ==זאגן דעם הפיוט== | ||
די פיוט ווערט געזאגט ביי די [[אשכנזים|אשכנזישע]] קהילות אינמיטן [[ברכת קדושת השם]] ביי [[חזרת הש"ץ]] ביי [[מוסף]] פון ראש השנה און יום כיפור. עס איז איינגעפירט צו עפענען די [[ארון קודש]] און עס זאגן שטייענדיגערהייט. נאך | די פיוט ווערט געזאגט ביי די [[אשכנזים|אשכנזישע]] קהילות אינמיטן [[ברכת קדושת השם]] ביי [[חזרת הש"ץ]] ביי [[מוסף]] פון ראש השנה און יום כיפור. עס איז איינגעפירט צו עפענען די [[ארון קודש]] און עס זאגן שטייענדיגערהייט. נאך דער שטיקל וואס הייבט זיך אן מיט די ווערטער: "ובכן יתקדש שמך" זאגט מען די תפילה "[[עוד יזכור לנו אהבת איתן]]". די תפילה ענדיגט זיך מיט די ווערטער: | ||
{{ציטוט|אנגלית=|מרכאות=כן|תוכן=באין מליץ ישר מול מגיד פשע, תגיד ליעקב דבר חוק ומשפט, וצדקנו במשפט המלך המשפט|מקור=}} | {{ציטוט|אנגלית=|מרכאות=כן|תוכן=באין מליץ ישר מול מגיד פשע, תגיד ליעקב דבר חוק ומשפט, וצדקנו במשפט המלך המשפט|מקור=}} | ||
גלייך דערנאך זאגט מען די פיוט, וואס הייבט זיך אויך אן מיט די מידת המשפט פון גאט. דער [[מהרי"ל]] האט זיך געפירט צו אנהייבן דעם פיוט גלייך נאך די פריערדיגע שורה, און אזוי צו פארוואנדלען די שורה "האוחז ביד מידת משפט" וואס דאס איז די אנהייב פונעם פיוט, אלס א פארזעצונג פונעם פריערדיגן שורה "וצדקנו במשפט המלך המשפט". | גלייך דערנאך זאגט מען די פיוט, וואס הייבט זיך אויך אן מיט די מידת המשפט פון גאט. דער [[מהרי"ל]] האט זיך געפירט צו אנהייבן דעם פיוט גלייך נאך די פריערדיגע שורה, און אזוי צו פארוואנדלען די שורה "האוחז ביד מידת משפט" וואס דאס איז די אנהייב פונעם פיוט, אלס א פארזעצונג פונעם פריערדיגן שורה "וצדקנו במשפט המלך המשפט". | ||
היינט צוטאגס איז איינגעפירט צו זאגן דעם פיוט נישט לויט'ן אריגינעלן סדר: צוויי שורות וואס הייבן אן מיט'ן זעלבן אות און דערנאך צוויי אנדערע שורות, נאר אנטשטאט דעם ווערט די ערשטע שורה פונעם פיוט געזאגט עקסטער, און דערנאך ווערן געזאגט יעדע מאל שורות וואס הייבן זיך אן מיט די ווערטער "וכל מאמינים" און די שורה נאכדעם, וואס געהערט שוין צום קומענדיגן אות. ביים ענדע פונעם פיוט לויט די אופן ווערן געזאגט דריי שורות צוזאמען. צום ביישפיל, אנשטאט צו זאגן: | |||
{{ציטוט|תוכן=הַ'''זּ'''וֹכֵר לְמַזְכִּירָיו טוֹבוֹת זִכְרוֹנוֹת - וְכֹל מַאֲמִינִים שֶׁהוּא '''ז'''וֹכֵר הַבְּרִית{{ש}}הַ'''ח'''וֹתֵךְ חַיִּים לְכָל חַי - וְכֹל מַאֲמִינִים שֶׁהוּא '''חַ'''י וְקַיָּם|מירכאות=כן}} | {{ציטוט|תוכן=הַ'''זּ'''וֹכֵר לְמַזְכִּירָיו טוֹבוֹת זִכְרוֹנוֹת - וְכֹל מַאֲמִינִים שֶׁהוּא '''ז'''וֹכֵר הַבְּרִית{{ש}}הַ'''ח'''וֹתֵךְ חַיִּים לְכָל חַי - וְכֹל מַאֲמִינִים שֶׁהוּא '''חַ'''י וְקַיָּם|מירכאות=כן}} | ||
זאגט מען: | זאגט מען: | ||
{{ציטוט|תוכן=וְכֹל מַאֲמִינִים שֶׁהוּא '''ז'''וֹכֵר הַבְּרִית - הַ'''ח'''וֹתֵךְ חַיִּים לְכָל חַי{{ש}}וְכֹל מַאֲמִינִים שֶׁהוּא '''חַ'''י וְקַיָּם - הַ'''טּ'''וֹב, וּמֵטִיב לָרָעִים וְלַטּוֹבִים|מירכאות=כן}} | {{ציטוט|תוכן=וְכֹל מַאֲמִינִים שֶׁהוּא '''ז'''וֹכֵר הַבְּרִית - הַ'''ח'''וֹתֵךְ חַיִּים לְכָל חַי{{ש}}וְכֹל מַאֲמִינִים שֶׁהוּא '''חַ'''י וְקַיָּם - הַ'''טּ'''וֹב, וּמֵטִיב לָרָעִים וְלַטּוֹבִים|מירכאות=כן}} | ||
זאגן אזוי דעם פיוט איז א טעות און ווי עס זעט אויס איז דאס נישט לויט די כוונה פונעם פארפאסער.{{הערה| | זאגן אזוי דעם פיוט איז ווארשיינליך א טעות און ווי עס זעט אויס איז דאס נישט לויט די כוונה פונעם פארפאסער.{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://www.nli.org.il/he/discover/music/jewish-music/piyut/articles/in-depth-look/piyut/vechol-maaminim-in-depth-look|שרייבער=תרצה ליבוביץ|קעפל=וכל מאמינים – עיון בפיוט}}}} א מעגליכע סיבה צום מנהג פון זאגן אזוי דעם פיוט איז ווייל אין פארגאנגענהייט האט דער [[שליח ציבור]] געזאגט דעם ערשטן זאץ פון יעדן אות און קהל האט נאך אים גענטפערט "וכל מאמינים". מיט די יארן האבן די מאסן אנגעהויבן זאגן אויך דעם קומענדיגן זאץ, וואס וואלט געדארפט גאזאגט ווערן גלייך דורך דער חזן, און אזוי איז פאבריצירט געווארן דער היינטיגער מנהג.{{הערה|{{היברובוקס|יעקב שטרנפלד|בית אהרן וישראל|13058|שנה יט גליון א (קט), זייט קלד-קלה|כותרת=בענין צורת אמירת הפיוטים "וכל מאמינים" "לא-ל עורך דין"|page=134}}}} אין טייל פון [[יעקע|יעקישע]] קהילות, איז מען מקפיד צו זאגן דעם פיוט אין זיין אריגינעלע צורה, אז דער חזן זאגט דער ערשטער טייל און קהל זאגט דער צווייטער טייל.{{הערה|מנהגי בית הכנסת לבני אשכנת לשנת תש"ף, בתוך [[ירושתנו]] יא, עמ' 4.}} | ||
עטליכע ניגונים זענען קאמפאזירט געווארן אויף דער פיוט, צווישן אנדערע דורך [[מרדכי בן דוד]]. | |||
==צו ליינען נאך== | ==צו ליינען נאך== | ||