אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:שאך (שפיל)"

149 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 1 יאָר
ק
צולייגן לינק צו גורל
ק (הוספת קישור בינוויקי he:שחמט)
ק (צולייגן לינק צו גורל)
 
(3 מיטלסטע ווערסיעס פון 2 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
{{דעסקריפציע||ענגליש = strategy board game|העב=משחק לוח אסטרטגי|דייטש=Strategiespiel für zwei Personen|}}
[[טעקע:Staunton chess set.jpg|לינקס|250px]]
[[טעקע:Staunton chess set.jpg|לינקס|250px]]
'''שאך''' (אדער '''שאך מאַט''') איז זייער אן אלטע [[סטראטעגי|סטראטעגיע]] [[טאוול טיש שפיל]] פאר צוויי מענטשן, וואס מען שפילט אויף א קעסטלדיקן טאוול מיט 64 [[קוואדראט|קוואַדראַטן]] אויסגעלייגט אין 8 ליניעס און 8 זיילן; יעדע צווייטע קעסטל איז שווארץ אדער ווייס.<!--<ref name="EB1911">{{cite EB1911|wstitle=Chess|volume=6|pages=93–106}}</ref>-->  אין שאך איז קיין אינפארמאציע נישט באהאלטן. ביידע שפילער הייבן אן מיט 16 חלקים, איינער שווארצע און איינער ווייסע: איין קעניג, איין מלכה, צוויי טורעמס, צוויי לויפערס, צוויי פערד און אכט סאלדאטן. יעדער סארט חלק ווערט באוועגט אנדערש. דער מעכטיגסטער חלק איז די מלכה און דער שוואכסטער דער סאלדאט.
'''שאך''' (אדער '''שאך מאַט''') איז זייער אן אלטע [[סטראטעגי|סטראטעגיע]] [[טאוול טיש שפיל]] פאר צוויי מענטשן, וואס מען שפילט אויף א קעסטלדיקן טאוול מיט 64 [[קוואדראט|קוואַדראַטן]] אויסגעלייגט אין 8 ליניעס און 8 זיילן; יעדע צווייטע קעסטל איז שווארץ אדער ווייס.<!--<ref name="EB1911">{{cite EB1911|wstitle=Chess|volume=6|pages=93–106}}</ref>-->  אין שאך איז קיין אינפארמאציע נישט באהאלטן. ביידע שפילער הייבן אן מיט 16 חלקים, איינער שווארצע און איינער ווייסע: איין קעניג, איין מלכה, צוויי טורעמס, צוויי לויפערס, צוויי פערד און אכט סאלדאטן. יעדער סארט חלק ווערט באוועגט אנדערש. דער מעכטיגסטער חלק איז די מלכה און דער שוואכסטער דער סאלדאט.
שורה 35: שורה 36:


=== באוועגונג ===
=== באוועגונג ===
ערשט דארף מען באשטימען וועלכער שפילער זאל שפילן ווייס און וועלכער שווארץ. אין פארמעסטן טוט דער ארגאניזירער באשליסן; אין פריוואטע שפילן מאכט מען א גורל, למשל, ווארפן א מטבע, אדער איינער באהאלט אין זיינע הענט א ווייסן פיאן און א שווארצן פיאן און זיין קעגנער קלויבט אויס א האנט. דער ערשטער וואס שפילט איז אלעמאל ווייס, און דערנאך שפילט יעדער איינער כסדר, באוועגנדיק איין מענטשל (אחוץ פון ראכירן, ווען מען באוועגט צוויי מענטשעלעך, דעם קעניג און א ראך). מען באוועגט א מענטשל אדער אויף א ליידיג קעסטל, אדער אויף א קעסטל וואס א קעגנדיגן מענטשל, וואס מען כאפט און נעמט אראפ פון טאוול. אחוץ איין אויסנאם "ביים דורכגייען", אלע מענטשעלעך כאפן ווען מען באוועגט זיי צום קעסטל וואס האלט א קעגנדיק מענטשל.
ערשט דארף מען באשטימען וועלכער שפילער זאל שפילן ווייס און וועלכער שווארץ. אין פארמעסטן טוט דער ארגאניזירער באשליסן; אין פריוואטע שפילן מאכט מען א [[גורל]], למשל, ווארפן א מטבע, אדער איינער באהאלט אין זיינע הענט א ווייסן פיאן און א שווארצן פיאן און זיין קעגנער קלויבט אויס א האנט. דער ערשטער וואס שפילט איז אלעמאל ווייס, און דערנאך שפילט יעדער איינער כסדר, באוועגנדיק איין מענטשל (אחוץ פון ראכירן, ווען מען באוועגט צוויי מענטשעלעך, דעם קעניג און א ראך). מען באוועגט א מענטשל אדער אויף א ליידיג קעסטל, אדער אויף א קעסטל וואס א קעגנדיגן מענטשל, וואס מען כאפט און נעמט אראפ פון טאוול. אחוץ איין אויסנאם "ביים דורכגייען", אלע מענטשעלעך כאפן ווען מען באוועגט זיי צום קעסטל וואס האלט א קעגנדיק מענטשל.


באוועגן א מענטשל איז פליכטבאר, אויך ווען עס ברענגט צו פארערגערן דעם שפילער'ס מצב ("צוגצוואנג"). א באוועגונג איז אומלעגאל ווען זי ברענגט אז דער קעניג וועט זיין אין א מצב פון "שאַך". טאמער איינער האט נישט קיין לעגאלע באוועגונג, איז ער אדער שאכמאט (פארשפילט) ווען דער קעניג איז שוין געווען אין א מצב פון שאך, אדער פאַט (א רעמי) ווען ער איז נישט געווען אין שאך.
באוועגן א מענטשל איז פליכטבאר, אויך ווען עס ברענגט צו פארערגערן דעם שפילער'ס מצב ("צוגצוואנג"). א באוועגונג איז אומלעגאל ווען זי ברענגט אז דער קעניג וועט זיין אין א מצב פון "שאַך". טאמער איינער האט נישט קיין לעגאלע באוועגונג, איז ער אדער שאכמאט (פארשפילט) ווען דער קעניג איז שוין געווען אין א מצב פון שאך, אדער פאַט (א רעמי) ווען ער איז נישט געווען אין שאך.