רוי:שארית הפליטה (ארגאניזאציע)

שארית הפליטה איז געווען א נעץ פון מוסדות וואס רבי יקותיאל יהודה האלבערשטאם האט געגרינדעט און אנגעפירט נאך דעם חורבן אייראפע, צו באזארגן די איבערלעבער מיט רוחניות און גשמיות.

הינטערגרונט

נאך די צווייטע וועלט-מלחמה, ווען די אידן וואס האבן איבערגעלעבט דעם חורבן אייראפע זענען געווארן באפרייט, זענען פילע פון זיי שטעקן געבליבן אין די די.פי לאגערן . צוריקקערן זיך צו זייערע היימען פון וואו זיי זענען געקומען האבן זיי נישט געקענט, ס'איז געווען אינגאנצן חרוב; קיין ארץ ישראל האט מען נישט געקענט ארויף, צוליב דעם פארבאט פון די ענגלישע רעגירונג וועלכע האט געהאלטן דעם מאנדאט איבער ארץ ישראל; און פארן צו די פאראייניגטע שטאטן האט געפאדערט אין יענע צייטן א געוואלדיגע שווערע פאפיר ארבעט צו קענען ערלעדיגן א וויזע.

אונטער די אומשטענדן האבן די אידן פרובירט זיך צייטווייליג צוזאמצונעמען און זיך איינארדענען דארט אין דייטשלאנד. עס האבן זיך דערפאר געשאפן פארשידענע צענטראלע קאמיטעען מיט די געלט שטיצע פון פארשידענע אויסלענדישע ארגאניזאציעס, וועלכע האבן זיך באפעסטיגט אין מינכן אין לאגער פון בערגן-בעלזן, און אין בערלין. די אויפגאבע פון די קאמיטעען איז געווען צו זארגן און פארזארגן די געראטעוועטע אידן מיט אלע זייערע פראבלעמען און באדערפענישן, אבער דער פירערשאפט און באהערדע זענען פארכאפט געווארן דורך די פרייע אדער ציונ'יסטישע ארגאניזאציעס, וועלכע זענען פאר דעם פרומען איד נישט געווען בייהילפיג.

דער קלויזנבורגער רב האט גענומען זיין באשלוס, זיין ערשטע אויפגאבע נאך דעם באפרייאונג, צו זארגן אז די פרומע אידן זאלן זיך נישט דארפן איינבעטן ביי די אלע פארפרעמדטע ארגאניזאציעס, און אויפשטעלן אן אייגענע ארגאניזאציע וועלכע זאל זארגן פאר די פראבלעמען פון דעם פרומען איד, און אויפשטעלן פאר זיי מוסדות פון תורה און חסד.

צווישן יום כפור און סוכות ה'תש"ו האט ער זיך אריבער געצויגן קיין פערנוואלד, וואו ס'האט זיך ביז א קורצער צייט אנטוויקלט א צענטער פון תורה און אידישקייט, און וועלכע האט געדינט אלס דער הויפט פונקט פון שארית הפליטה.

ערטער

טייל פון די ערטער וואו דער שארית הפליטה נעצווערק האט פונקציאנירט מיט אירע טעטיגקייטן:

• אייכנשטאט, דייטשלאנד
• אייכנהאלט, דייטשלאנד
• אוהלאם, דייטשלאנד
• איינרינג, דייטשלאנד
• באמבערג, דייטשלאנד
• באד-רייכנהאל, דייטשלאנד
• בענסהיים, דייטשלאנד
• היידנהיים, דייטשלאנד
• האהענעמס, עסטרייך
• ווינדעסהיים, דייטשלאנד
• וואסערבורג, דייטשלאנד
• וואסעראלפינגן, דייטשלאנד

• לייפהיים, דייטשלאנד
• לאנדסבערג, דייטשלאנד
• עשוועגע, דייטשלאנד
• פאוקינג, דייטשלאנד
• פירטא, דייטשלאנד
• פערנוואלד, דייטשלאנד
• פעלדאפינג, דייטשלאנד
• פריימאן, דייטשלאנד
• פריען, דייטשלאנד
• ציילסהיים, דייטשלאנד
• קראמפאק, דייטשלאנד
• שוועבישהאל, דייטשלאנד
• בולעיי, פראנקרייך

פאקטן און ציפערן

דער שארית הפליטה האט אנגעפירט מיט א נעץ פון ישיבות און בית יעקב שולעס אין 23 לאגערן אין דייטשלאנד, עסטרייך און פראנקרייך, וואו ס'האבן געלערנט אומגעפער 600 בחורים און 1,200 מיידלעך. טויזנטער אינגלעך האבן געלערנט אין חדרים. אויך זענען געווארן איינגעפירט כוללים, וואו אומגעפער 400 פארהייראטע יונגעלייט האבן געלערנט זיבן שעה א טאג און געווארן אויסגעהאלטן, און א בית יעקב סעמינאר, וואו ס'איז געווארן ערצויגן לערערינס פאר די בית יעקב מיידלעך.

די אלע תלמידים און תלמידות זענען געווארן פארזארגט מיט עסן, קליידונג, מעדיצינישע זאכן, שלאפן, ווי אויך רוחניות'דיגע געברויכן - רבנים, ראשי ישיבות, מלמדים, שוחטים און משגיחים. אויך זענען געשאפן געווארן אין די לאגערן פאך-שולעס, אויף צו קענען לערנען א פאך.

דער שארית הפליטה האט אויסגעצאלט אלע הוצאות פאר די חתונות פון די בחורים און מיידלעך; איינגעפירט אז די וואס נויטיגן זיך אין שפיטאל באהאנדלונג זאלן זיי דארטן באקומען כשר'ע שפייזן; און פארזארגט און אונטערגעשטיצט אומגעפער 6,000 נפשות פאר א בודזשעט פון 360,000 דאלאר א יאר.

צו ליינען מער

• אהרן סוראסקי, לפיד האש א, (בני ברק תשנ"ז), פרק כ"ג

דער בלאט קומט פון יידיש-וויקיפעדיע.
אריגינעלער בלאט • ערלויבעניש cc-by-sa 3.0.

דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!