אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:טשילע"
ק (החלפת טקסט – "גרענעצ" ב־"גרעניצ") |
({{קרד/ויקי/יידיש}}) |
||
| (7 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = country in South America|העב=מדינה בדרום אמריקה|דייטש=Staat in Südamerika|}} | |||
{{מדינה | {{מדינה | ||
| נאמען = טשילע | | נאמען = טשילע | ||
| שורה 30: | שורה 31: | ||
'''טשילע''' ({{שפראך-es|Chile}}), אפיציעל די '''רעפובליק פון טשילע''' ({{שפראך-es|República de Chile}}), איז אַ לאַנד אין דער מערב זייט פון [[דרום אַמעריקע]]. איר [[הויפּטשטאָט]] איז [[סאַנטיאַגאָ]]. זי באדעקט א לאנגן שמאלן שטח צווישן די [[אנדן]] אין מזרח און דעם [[פאציפישער אקעאן|פאציפישן אקעאן]] אין מערב. זי גרעניצט [[פערו]] צו צפון, [[באליוויע]] צו צפון־מזרח און ארגענטינע אין [[מזרח]]. די פאציפישע בארטן־ליניע איז לאנג 6,435 ק"מ. | '''טשילע''' ({{שפראך-es|Chile}}), אפיציעל די '''רעפובליק פון טשילע''' ({{שפראך-es|República de Chile}}), איז אַ לאַנד אין דער מערב זייט פון [[דרום אַמעריקע]]. איר [[הויפּטשטאָט]] איז [[סאַנטיאַגאָ]]. זי באדעקט א לאנגן שמאלן שטח צווישן די [[אנדן]] אין מזרח און דעם [[פאציפישער אקעאן|פאציפישן אקעאן]] אין מערב. זי גרעניצט [[פערו]] צו צפון, [[באליוויע]] צו צפון־מזרח און ארגענטינע אין [[מזרח]]. די פאציפישע בארטן־ליניע איז לאנג 6,435 ק"מ. | ||
דער צענטער טייל פון טשילע האט צוויי גרויסע שטעט, סאנטיאגא און [[וואלפארייסא]], און האט א מיטלענדישן קלימאט, מיט דורכשניט טעמפעראטורן פון 28°C אין יאנואר און 11°C אין יולי. | דער צענטער טייל פון טשילע האט צוויי גרויסע שטעט, סאנטיאגא און [[וואלפארייסא]], און האט א מיטלענדישן קלימאט, מיט דורכשניט טעמפעראטורן פון 28°C אין [[יאנואר]] און 11°C אין יולי. | ||
טשילע"ס [[אטאקאמא|צפון מדבר]] אנטהאלט גרויסע מינעראל-פארמעגן, בעיקר [[קופער]]. דרום טשילע איז רייך אין וועלדער און האט א קייט פון [[וואולקאן|וואולקאנען]] און אזערעס. דער דרום בארטן שליסט איין א סך קאנאלן, [[האלבאינזל]]ען און [[אינזל]]ען. | טשילע"ס [[אטאקאמא|צפון מדבר]] אנטהאלט גרויסע מינעראל-פארמעגן, בעיקר [[קופער]]. דרום טשילע איז רייך אין וועלדער און האט א קייט פון [[וואולקאן|וואולקאנען]] און אזערעס. דער דרום בארטן שליסט איין א סך קאנאלן, [[האלבאינזל]]ען און [[אינזל]]ען. | ||
| שורה 65: | שורה 66: | ||
[[קאַטעגאָריע:טשילע|*]] | [[קאַטעגאָריע:טשילע|*]] | ||
{{דרום | {{שטומף|געאגראפיע פון דרום אמעריקע}} | ||
[[he:צ'ילה]] | |||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 14:05, 18 יולי 2024
| רעפובליק פון טשילע República de Chile | |||||
| |||||
| נאַציאָנאַלע זינגליד: נאציאנאלער הימען פון טשילע | |||||
.svg) | |||||
| קאָנטינענט | דרום אמעריקע | ||||
| אָפיציעלע שפּראַך | שפאניש | ||||
| הויפּטשטאָט | סאנטיאגא | ||||
| רעגירונג | |||||
| פּרעזידענט פּרעמיער מיניסטער |
סעוואסטיאן פיניערא | ||||
| גרינדונג דאַטום |
|||||
| פלאַך מאָס וועלט גראַדונג פלאַך פּראָצענט וואַסער |
756,950 קוואַדראַט ק"מ 38סטע | ||||
| באַפעלקערונג - צאָל - וועלט גראַדונג - ענגקייט |
מענטשן פאַר אַ ק"מ | ||||
| פּראָדוקט ווערדע | (43סט) | ||||
| וואַלוטע | |||||
| צייט זאָנע | |||||
| אינטערנעט דאָמען | . | ||||
| טעלעפאָן קאָד | + | ||||
טשילע (שפּאַניש: Chile), אפיציעל די רעפובליק פון טשילע (שפּאַניש: República de Chile), איז אַ לאַנד אין דער מערב זייט פון דרום אַמעריקע. איר הויפּטשטאָט איז סאַנטיאַגאָ. זי באדעקט א לאנגן שמאלן שטח צווישן די אנדן אין מזרח און דעם פאציפישן אקעאן אין מערב. זי גרעניצט פערו צו צפון, באליוויע צו צפון־מזרח און ארגענטינע אין מזרח. די פאציפישע בארטן־ליניע איז לאנג 6,435 ק"מ.
דער צענטער טייל פון טשילע האט צוויי גרויסע שטעט, סאנטיאגא און וואלפארייסא, און האט א מיטלענדישן קלימאט, מיט דורכשניט טעמפעראטורן פון 28°C אין יאנואר און 11°C אין יולי.
טשילע"ס צפון מדבר אנטהאלט גרויסע מינעראל-פארמעגן, בעיקר קופער. דרום טשילע איז רייך אין וועלדער און האט א קייט פון וואולקאנען און אזערעס. דער דרום בארטן שליסט איין א סך קאנאלן, האלבאינזלען און אינזלען.
דעם 22סטן אפריל 2015 האט זיך אויפגעריסן דער קאלבוקא וואולקאן.
די באפעלקערונג פון טשילע איז 16.9 מיליאן (2009); פון זיי וואוינען 10 מיליאן אין צענטער טייל פון לאנד. א גרויסער טייל פון דער באפעלקערונג קומט פון איטאלינעשער און שפאנישער אפשטאמונג. 63% זענען קאטאליקן, 10% פראטעסטאנטן, און א קליינער טייל זענען אידן.
געאגראפיע
גאנץ דרום טשילע ווערט גערעכנט א טייל פון פאטאגאניע.
געשיכטע
עקאנאמיע
לאנדווירטשאפט
לאנדווירטשאפט אין טשילע שפארט איין א ברייטע רייע פון פארשידענע טעטיקייטן צוליב איר געאגראפיע, קלימאט און געאלאגיע. היסטאריש איז לאנדווירטשאפט איינע פון די יסודות פון טשילע'ס עקאנאמיע. היינטיגע צייטן ביישטייערן לאנדווירטשאפט צוזאמען מיט פישעריי און וועלדער נאר 4.9% פונעם בא"פ און באארבעטן 13.6% פונעם לאנד'ס ארבעט-קראפט. טשילע איז איינער פון דער וועלט'ס גרעסטע פראדוצירער פון קארשן און יאגדעס, און איינער פון די 10 גרעסטע וועלט־פראדוצירער פון טרויבן, עפל, קיווי, פערשקעס, פלוימען און ניסלעך.[1] אנדערע הויפט לאנדווירטשאפט פראדוקטן זענען בארן, ציבל, ווייץ, קוקורוזע, האבער, קנאבל, אספארגוס, באנדלעך, רינדער פלייש, עופות, וואל, פיש, האלץ און העמפ. טשילע באניצט 14,015 העקטארן פון לאנדווירטשאפט באדן.[2]
פאליטיק
טשילע האט אן אומאפהענגיגע געריכטיקע מאכט כולל אן אפעליר־געריכט און דאס העכסטע געריכט פון טשילע.
דעמאגראפיע
אין דעם צענזוס פון 2002 האט טשילע געהאט א באפעלקערונג פון 15.1 מיליאן מענטשן. פון זיי וואוינען 40% אין סאנטיאגא און די ארומיקע געגנטן.
טשילע האט א פילעטנישע געזעלשאפט. א מערהייט פון דער באפעלקערונג האבן אן אייראפעאישן אפשטאם, בעיקר שפאניער, ווי אויך דייטשע, איטאליענער, אירישע, בריטישע, שווייצער און קראאטן. לויט גענעטישע אונטערזוכונגען האט אן ערך איין העלפט פון דער באפעלקערונג זענען מעטיסן, וואס הייסט אז האבן אויך אורעלטערן צווישן אינדיאנער מיט נאך א קליינעם בייטראג פון אפריקאנער. בלויז 8% זענען געהערן צו אבאריגענען, דערהויפּט מאפוטשע אינדיאנער.
די דייטשע אימיגראנטן וואס זענען געקומען אין טשילע אין די 1850ער יארן האבן זיך באזעצט אין דרום טייל פון לאנד, בעיקר אין וואלדיוויא און לאס אנכעלעס.
רעפערענצן
- ↑ Agriculture in Chile, by FAO
- ↑ "Chile – OECD Data". theOECD (in ענגליש). Retrieved 2 November 2018.
| ארגאניזאציע פאר עקאנאמישע קאאפעראציע און אנטוויקלונג (OECD) | |
|---|---|
|
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!