אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:אלישע בן אבויה"

ק
צולייגן לינק צו בת קול
ק (החלפת טקסט – "פערזענלעכ" ב־"פערזענליכ")
ק (צולייגן לינק צו בת קול)
 
(9 מיטלסטע ווערסיעס פון 3 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
{{דעסקריפציע|תנא}}
'''אלישע בן אבויה''' איז געווען פון די [[תנאים]] און שפעטער אין זיין לעבן איז ער אוועק פון בית המדרש און געגאנגען צו די רומיים, זינט דאן ווערט ער אנגערופן אין תלמוד '''אחר'''. ער איז געווען דער רבי פון [[רבי מאיר]]. אינעם דור נאכן צווייטן חורבן בית המקדש.
'''אלישע בן אבויה''' איז געווען פון די [[תנאים]] און שפעטער אין זיין לעבן איז ער אוועק פון בית המדרש און געגאנגען צו די רומיים, זינט דאן ווערט ער אנגערופן אין תלמוד '''אחר'''. ער איז געווען דער רבי פון [[רבי מאיר]]. אינעם דור נאכן צווייטן חורבן בית המקדש.




== זיין געבורט ==
== זיין געבורט ==
אין ירושלמי ווערט פארציילט אז זיין פאטער אבויה איז געווען א גרויסע רייכער מאן, אין די צייטן ווען די בית המקדש איז געשטאנען, ווען עס איז געווען דעם ברית פאר אלישע האט זיין טאטע געמאכט א גרויסע סעודה, ער האט געלאדענט  אלע חשובע עשירים און חכמים, עס איז דארט אנוועזענד געווען די גרויסע עשירים [[נקדימון בן גוריון]] בן ציצית הכסת כלבא שבוע, אויך די חכמים ווי רבן יוחנן בן זכאי. נאך די סעודה האט ר' יוחנן בן זכאי מיט זיינע חברים גע'דרש'ט אין תורה און פון גרויס הייליגקייט האט א פייער ארום גענומען זייער שטוהלן, ווען אבויה האט געזעהן דעם כח פון תורה האט געמאכט א נדר אז זיין זוהן אלישע וועט אויך זיין אזא חכם (ירושלמי מס' חגיגה וקה"ר). אבער וויבאלד ער האט מקדיש זיין זוהן פאר תורה צוליב דעם גרויסן כבוד התורה נישט ווייל מען דארף לערנען לשם שמים ווייל השי"ת הייסט אזוי, איז אלישע ארויס לתרבות רעה. די מפורשים זאגן אז דעריבער האט מען נישט געשטעלט קיין מימרא פון אים אין ש"ס בלויז איין משנה אין מסכת אבות אלישע בן אבויה אומר הלומד ילד למה הוא דומה, ווייל דארט ווערט מבואר אז מען זאל לערנען תורה בטהרה לשם שמים און נישט לקנתור.
אין ירושלמי ווערט פארציילט אז זיין פאטער אבויה איז געווען א גרויסע רייכער מאן, אין די צייטן ווען די בית המקדש איז געשטאנען, ווען עס איז געווען דעם ברית פאר אלישע האט זיין טאטע געמאכט א גרויסע סעודה, ער האט געלאדענט  אלע חשובע עשירים און חכמים, עס איז דארט אנוועזענד געווען די גרויסע עשירים [[נקדימון בן גוריון]] בן ציצית הכסת כלבא שבוע, אויך די חכמים ווי רבן יוחנן בן זכאי. נאך די סעודה האט ר' יוחנן בן זכאי מיט זיינע חברים גע'דרש'ט אין תורה און פון גרויס הייליגקייט האט א פייער ארום גענומען זייער שטוהלן, ווען אבויה האט געזעהן דעם כח פון תורה האט געמאכט א נדר אז זיין זון אלישע וועט אויך זיין אזא חכם (ירושלמי מס' חגיגה וקה"ר). אבער וויבאלד ער האט מקדיש זיין זון פאר תורה צוליב דעם גרויסן כבוד התורה נישט ווייל מען דארף לערנען לשם שמים ווייל השי"ת הייסט אזוי, איז אלישע ארויס לתרבות רעה. די מפורשים זאגן אז דעריבער האט מען נישט געשטעלט קיין מימרא פון אים אין ש"ס בלויז איין משנה אין מסכת אבות אלישע בן אבויה אומר הלומד ילד למה הוא דומה, ווייל דארט ווערט מבואר אז מען זאל לערנען תורה בטהרה לשם שמים און נישט לקנתור.




שורה 16: שורה 17:


== זיינע קשיות ==
== זיינע קשיות ==
די גמרא פארציילט (חגיגה טו.) אז אלישע איינמאל האט געזען ווי א טאטע הייסט פאר זיין קינד מקיים זיין די מצוה פון שילוח הקן, דאס קינד האט געפאלגט אבער אינמיטן מקיים זיין די מצוה איז ער גע'הרג'עט געווארן, האט אלישע געפרעגט די מצוה פון כיבוד אב איז דאך מסוגל מען זאל לאנג לעבן ווי עס שטייט כבד את אביך למען יאריכון ימיך, היכן אריכות ימיו של זה, ווי דער אריכות ימים פון דעם קינד ?.
די גמרא פארציילט (חגיגה טו.) אז אלישע איינמאל האט געזען ווי א טאטע הייסט פאר זיין קינד מקיים זיין די מצוה פון [[שילוח הקן]], דאס קינד האט געפאלגט אבער אינמיטן מקיים זיין די מצוה איז ער גע'הרג'עט געווארן, האט אלישע געפרעגט די מצוה פון כיבוד אב איז דאך מסוגל מען זאל לאנג לעבן ווי עס שטייט כבד את אביך למען יאריכון ימיך, היכן אריכות ימיו של זה, ווי דער אריכות ימים פון דעם קינד ?.


אויך האט ער געזען ווי איינער איז מקיים זיין די מצוה פון [[שילוח הקן]], ער האט גענומען א לייטער און איז ארויף געקראכן אויף א הויכן פלאץ און האט אוועקגעשיקט די מוטער און דאס קינד גענומען צו זיך, אבער ער האט זיך אויסגעגליטשט און איז גע'הרג'עט געווארן האט אלישע געפרעגט ביי די מצוה פון שילוח הקן שטייט דאך למען יאריכון ימיך ווי איז זיין אריכות ימים ? אויך האט געזעהן ווי איינער איז עובר אויף די מצוה, ער קריכט אויף א לייטער ער נעמט די קינדער פאר דעם וואס ער שיקט אוועק די מוטער, און עס האט אים גארנישט פאסירט, איז ער געווארן דערויף זייער אויפגעקאכט, און דעריבער איז ארויס לתרבות רעה.
אויך האט ער געזען ווי איינער איז מקיים זיין די מצוה פון [[שילוח הקן]], ער האט גענומען א לייטער און איז ארויף געקראכן אויף א הויכן פלאץ און האט אוועקגעשיקט די מוטער און דאס קינד גענומען צו זיך, אבער ער האט זיך אויסגעגליטשט און איז גע'הרג'עט געווארן האט אלישע געפרעגט ביי די מצוה פון שילוח הקן שטייט דאך למען יאריכון ימיך ווי איז זיין אריכות ימים ? אויך האט געזעהן ווי איינער איז עובר אויף די מצוה, ער קריכט אויף א לייטער ער נעמט די קינדער פאר דעם וואס ער שיקט אוועק די מוטער, און עס האט אים גארנישט פאסירט, איז ער געווארן דערויף זייער אויפגעקאכט, און דעריבער איז ארויס לתרבות רעה.
שורה 22: שורה 23:
זאגט ר' עקיבא ווען אלישע זאל וויסן די אמת'ע פשט פון למען יאריכון ימיך וואלט ער נישט ארויס צו שלעכטס, ווייל למען יאריכון ימיך מיינט מען זאל זוכה זיין צו רועהן אין לעכטיגן גן עדן, מען זאל האבן דארט לאנגע טעג, נהנה זיין פון זיו השכינה, נישט לעבן לאנג אויף די וועלט, די וועלט איז פיל מיט צרות עס איז נישט ווערט מען זאל לאנג לעבן.
זאגט ר' עקיבא ווען אלישע זאל וויסן די אמת'ע פשט פון למען יאריכון ימיך וואלט ער נישט ארויס צו שלעכטס, ווייל למען יאריכון ימיך מיינט מען זאל זוכה זיין צו רועהן אין לעכטיגן גן עדן, מען זאל האבן דארט לאנגע טעג, נהנה זיין פון זיו השכינה, נישט לעבן לאנג אויף די וועלט, די וועלט איז פיל מיט צרות עס איז נישט ווערט מען זאל לאנג לעבן.


ווען די רוימער האבן געהרג'ט די ערליכע צדיקים פון אידן, האט דאס אלישע זייער פארקלעמט דאס הארץ, עס האט אים וויי געטון פארוואס ארץ נתנה ביד רשעים, פארוואס קומט זיך דאס פאר ערליכע אידן זאלן ליידן אזויפיל, איינמאל האט ער געזען ווי די רוימער פייניגן דעם גרויסן צדיק ר' [[חוצפית המתורגמן]], זיי האבן אים געווארפן פאר די הונט און די הינט האבן געריסן שטיקער, מיטאמאל האט ער געזען ווי א הונט האלט די צונג פון ר' חוצפית האט אלישע געזאגט פה המתגבר בתורה ילכך עפר, א מויל וואס האט זיך געשטארקט אין תורה זאל לעקן ערד (קידושין לט: וחולין בסוף).
ווען די רוימער האבן געהרג'ט די ערליכע צדיקים פון אידן, האט דאס אלישע זייער פארקלעמט דאס הארץ, עס האט אים וויי געטון פארוואס ארץ נתנה ביד רשעים, פארוואס קומט זיך דאס פאר ערליכע אידן זאלן ליידן אזויפיל, איינמאל האט ער געזען ווי די רוימער פייניגן דעם גרויסן צדיק [[רבי חוצפית המתורגמן]], זיי האבן אים געווארפן פאר די הונט און די הינט האבן געריסן שטיקער, מיטאמאל האט ער געזען ווי א הונט האלט די צונג פון ר' חוצפית האט אלישע געזאגט פה המתגבר בתורה ילכך עפר, א מויל וואס האט זיך געשטארקט אין תורה זאל לעקן ערד (קידושין לט: וחולין בסוף).


== זיין החלטה ==
== זיין החלטה ==
שורה 40: שורה 41:


== שובו בנים חוץ מאחר ==
== שובו בנים חוץ מאחר ==
איינמאל ווען ר' מאיר האט אים געזאגט רבי איר זענט אזוי גרויס אין חכמה דאן פארוואס טוט איר נישט תשובה, האט אים אלישע געזאגט איינמאל האט איך געריטן אויף א פערד אין יום הכיפורים וואס אויך געווען שבת, איך בין אריבער געגאנגען דעם מקום המקדש, און איך האב אליין געהערט א בת קול פון הימל, יעדער זאל תשובה טועהן חוץ אחר קען נישט תשובה טון וויבאלד ער ווייסט מיין כבוד און דאך זינדיגט ער.
איינמאל ווען ר' מאיר האט אים געזאגט רבי איר זענט אזוי גרויס אין חכמה דאן פארוואס טוט איר נישט תשובה, האט אים אלישע געזאגט איינמאל האט איך געריטן אויף א פערד אין יום הכיפורים וואס אויך געווען שבת, איך בין אריבער געגאנגען דעם מקום המקדש, און איך האב אליין געהערט א [[בת קול]] פון הימל, יעדער זאל תשובה טועהן חוץ אחר קען נישט תשובה טון וויבאלד ער ווייסט מיין כבוד און דאך זינדיגט ער.


עס איז מערקווירדיג וואס די ספרים זאגן אז אלישע וואלט געמוזט דווקא פון דא לערענן אז אפילו ער קען אויך תשובה טון, ווייל אויב הערט ער בלויז די ערשטע העלפט בת קול יעדער קען תשובה טועהן, וואלט ער נישט געהאט א נסיון און וואלט זיכער תשובה געטועהן, פון הימל האט מען אבער אים געוואלט געבן א בחירה ער זאל הערן אז עס נוצט פאר אים נישט קיין תשובה, און דאך וואלט ער זיך געמוזט שטופן און תשובה טון (שו"ת מהרי"ט ח"א או"ח סי' ח'), ממש די ווערטער זאגט ר' [[נחמן מברסלב]] אין שיחות הר"ן, און אויך ר' [[צבי אלימלך שפירא]] פון דינאוו אין זיין ספר [[אגרא דפרקא]]. אויך שטייט אזוי אין ספר [[של"ה]]. און אזוי שטייט אין ירושלמי אין לך דבר שעומד בפני התשובה.
עס איז מערקווירדיג וואס די ספרים זאגן אז אלישע וואלט געמוזט דווקא פון דא לערענן אז אפילו ער קען אויך תשובה טון, ווייל אויב הערט ער בלויז די ערשטע העלפט בת קול יעדער קען תשובה טועהן, וואלט ער נישט געהאט א נסיון און וואלט זיכער תשובה געטועהן, פון הימל האט מען אבער אים געוואלט געבן א בחירה ער זאל הערן אז עס נוצט פאר אים נישט קיין תשובה, און דאך וואלט ער זיך געמוזט שטופן און תשובה טון (שו"ת מהרי"ט ח"א או"ח סי' ח'), ממש די ווערטער זאגט [[רבי נחמן מברסלב]] אין שיחות הר"ן, און אויך [[רבי צבי אלימלך שפירא]] פון דינאוו אין זיין ספר [[אגרא דפרקא]]. אויך שטייט אזוי אין ספר [[של"ה]]. און אזוי שטייט אין ירושלמי אין לך דבר שעומד בפני התשובה.




שורה 53: שורה 54:
== זיינע דורות שפעטער ==
== זיינע דורות שפעטער ==
עס ווערט פארציילט אז די טאכטער פון אחר האט אמאל געזאגט פאר [[רבי יהודה הנשיא]] רבי שפייזט מיך, איך האב נישט קיין ברויט, איך בין דער טאכטער פון דעם תנא אחר, האט רבי יהודה געזאגט מיט פארוואונדערונג: איז דען נאך דא פון אים קינדער ? האט זי געזאגט רבי איר זאלט געדענקען זיין גרויסקייט אין תורה נישט זיינע שלעכטע מעשים.
עס ווערט פארציילט אז די טאכטער פון אחר האט אמאל געזאגט פאר [[רבי יהודה הנשיא]] רבי שפייזט מיך, איך האב נישט קיין ברויט, איך בין דער טאכטער פון דעם תנא אחר, האט רבי יהודה געזאגט מיט פארוואונדערונג: איז דען נאך דא פון אים קינדער ? האט זי געזאגט רבי איר זאלט געדענקען זיין גרויסקייט אין תורה נישט זיינע שלעכטע מעשים.
זיין אייניקל איז געווען ר' [[יעקב א אייניקל פון אחר]].
זיין אייניקל איז געווען [[רבי יעקב א אייניקל פון אחר]].


[[קאטעגאריע:תנאים]]
[[קאטעגאריע:תנאים]]
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]]
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]]
[[קאַטעגאָריע:פערזענליכקייטן אין גמרא]]
[[קאַטעגאָריע:פערזאנען אין גמרא]]
   
   
{{קרד/ויקי/יידיש}}
{{קרד/ויקי/יידיש}}
[[he:אלישע בן אבויה]]
[[קאַטעגאָריע:וויקידאטא דעסקריפציע]]
[[קאַטעגאָריע:תנאים: דריטער דור]]
[[קאַטעגאָריע:תלמידים פון רבן יוחנן בן זכאי]]