אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:פסיכיאטריע אינסטרוקציע בוך (DSM)"

'''די דיאַגנאָסטישע און סטאַטיסטישע האנטבוך פון גייַסטישע פֿעלערן (ד.ס.ם.)''' איז ארויסגעגעבן געווארן דורך דער אמעריקאנישער פסיכיאַטרישער אַסאָסיאַציע (APA) און דאס אָפפערט אַ קענטיגע שפּראַך און נאָרמאַלע קרייטעריע פֿאַר די קלאַסיפיקאציע פון גייַסטישע פֿעלערן. עס ווערט גענוצט, דורך קליניקס, ריסערטשעס, פסיכיאַטריק מעדיצין רעגולעישן עידזשענסיס, געזונט פאַרזיכערונג קאָמפּאַניעס, פאַרמאַסוטיקעל קאָמפּאַניעס, און דער לעגאַלער סיסטעם צוזאַמען מיט אַלטערנאַטיוועס אַזאַ ווי די ICD -10 קלאַסיפיקעישאַן פון גייַסטישע און ביהעיוויערעל-פֿעלערן, געשאפן דורך די ווארלד העלטה ארגעניזאציע<ref>The ICD-10 Classification of Mental and Behavioural Disorders: "Blue Book“ (Clinical descriptions and diagnostic guidelines) und "Green Book“ (Diagnostic criteria for research)</ref>.

די ד.ס.ם. איז איצט אין זייַן פינפטע אויסגאבע, דסם-5, ארויסגעגעבן  May 18, 2013. עס שאצט דעם פּאַציענט אויף פינף דימענשענס ענדערש ווי נאָר איין ברייטער אַספּעקט פון 'גייַסטיקע דיסאָרדער'. די דימענשענס פאַרבינדן צו ביאלאגישע, פסיכאלאגישע, געזעלשאַפטלעכע און אנדערע אַספּעקטן. די ד.ס.ם. איז אויסגעארבעט פון סיסטעמס וואס זאמלען צענזוס, און פסיכיאטרישע שפּיטאָל סטאַטיסטיקס, און פון אַ פאַראייניגטע שטאַטן אַרמיי האנטבוך. איבערמאכונגען זינט זייַן ערשטער אויסגאבע אין 1952 האָבן צוגעלייגט צו די סך הכל נומער פון גייַסטישעפֿעלערן, כאָטש זיי האבן אויך אוועקגענומען אזעלכע וואס זענען נישט מער געהאלטן געווארן צו זייַן גייַסטישעפֿעלערן.

די אינטערנעשאָנעל קלאַססיפיקעישאָן פון דיזיעסעס (ICD) איז די אנדערע באקאנט-געניצטע  האנטבוך פאר גייַסטישעפֿעלערן און פאקטיש דער אפיציעלער סיסטעם פֿאַר די יו. עס. דאס איז אנדערש פון די ד.ס.ם. אַז עס קאָווערס 'געזונט' אינגאַנצן. בשעת די ד.ס.ם. איז אממערסטנס די פאָלקס דיאַגנאָסטישע סיסטעם פֿאַר גייַסטישעפֿעלערן אין די יו.עס. איז די י.ק.ד. באניצט מער אלוועלטליך אין אייראָפּע און אנדערע חלקים פון די וועלט. די ד.ס.ם.-איי ווי-טי אר (פערטע אויסגאבע) איז כּולל ספּעציפישע קאָודס וואס ערמעגליכט פֿאַרגלייכונגען צווישן די ד.ס.ם. און די ICD מעניואַלן, וואָס קענען זיין נישט גלייַך ווייַל ריוויזשענס ווערן נישט די זעלבע אויסגערעכנט<ref> In Appendix G: "ICD-9-CM Codes for Selected General Medical Conditions and Medication-Induced Disorders" </ref>.

בשעת די ד.ס.מ. איז אויסגעלויבט פֿאַר סטאַנדעריזירן פסיכיאַטרישע דיאַגנאָסטישע קאַטעגאָריעס און קרייטעריע, האט עס אויך איינגעשאפט סכסוך און קריטיק. קריטיקירערס, אַרייַנגערעכנט די נעשענעל אינסטיטוט פון מענטאַל געזונט, טענה'ען אַז די ד.ס.ם. רעפרעזענטירט אַ אַומ-סייענטיפישע און סאַבדזשעקטיוו סיסטעם<ref> Lane, Christopher. The NIMH Withdraws Support for DSM-5. Psychology Today. </ref>. די אויסגאַבע פון די דסם, מיט שטרענגע קאַפּירייטס, מאכט די APA פאר ווערט פון איבער $5 מיליאן אַ יאָר, וואס דאס ברענגט איר צו א היסטארישע סך הכל פון איבער $100 מיליאָן<ref>Greenberg, Gary (January 29, 2012). "The D.S.M.'s Troubled Revision", The New York Times. </ref>.

פילע גייַסטיק-געזונט פּראָפעסיאָנאַלן נוצן די האנטבוך צו באַשטימען און העלפן איבערגעבן אַ פּאַציענט'ס דיאַגנאָז נאָך אַן אפשאצונג; האָספּיטאַלס, קליניקס, און אינשורענס קאָמפּאַניעס אין די יו. עס. טוען אויך געווענליך פארלאנגען אַ דסם דיאַגנאָסיס פֿאַר אַלע פּאַציענטן וואס זענען באהאנדלט. די ד.ס.ם. קען ווערן געניצט קליניקעלי אין דעם וועג, און אויך צו קאַטעגאריזירן פּאַציענטן ניצנדיג דיאַגנאָסטישע קרייטעריע פֿאַר פאָרשונג צוועקן. שטודיעס געטאן אויף ספּעציפישעפֿעלערן טוען אָפט רעקרוטירן פּאַציענטן וועמענס סימפּטאָמס גלייַכן די קרייטעריע ליסטעד אין די דסם פֿאַר אַזא דיסאָרדער. אַן אינטערנאַציאָנאַלע איבערבליק פון פסיכיאטריסטן אין 66 לענדער האט געטון פארגלייכן די נוצן פון די ICD-10 און DSM 4, עס איז געפונען געווארן אז די ערשטע איז געווען מער אָפט געניצט פֿאַר קלינישע דיאַגנאָסיס בשעת די צווייטע איז מער ווערט פֿאַר פאָרשונג<ref>Mezzich, Juan E. (2002). "International Surveys on the Use of ICD-10 and Related Diagnostic Systems" (guest editorial, abstract). Psychopathology 35 (2–3): 72–75. doi:10.1159/000065122. PMID 12145487. Retrieved 2008-09-02.</ref>.

דסם-5, און די איבערגעארבעטע פֿון אַלע פריערדיגע אויסגאבעס, זענען רעגיסטרירט אלס טרעידמאַרקס פון די אַפּאַ<ref> (Trademark Electronic Search System (TESS. דערגרייכט דעם 2010-02-03.</ref>.

=== טראסטבארקייט און גילטיגקייַט פראגעס ===

עס ווערט קריטיקירט אז דער ד.ס.מ. האט גאר א שוואכע מארקע אויף טראסטבארקייט. ווי עטלעכעפֿעלערן האבן געוויזן ארימע רילייעבילעטי.צום בייַשפּיל, הויפּט דעפּרעסיוו דיסאָרדער, אַ באקאנט גייַסטישע קראַנקייַט, האט אַ ארימע רילייעבילעטי קאַפּאַ סטאַטיסטיק פון 0.28, אנצייגנדיג אַז פארשידנארטיגע פסיכיאטארן טוען אָפט דיסעגריען אויף דעם דיאַגנאָז אין דער זעלביגער פּאַציענט. די מערסט פאַרלאָזלעכער דיאַגנאָז איז געווען 'הויפּט ניוראָקאָגניטיווע דיסאָרדער' מיט אַ קאַפּאַ פון 0.78<ref> Freedman, Robert; Lewis, David A.; Michels, Robert; Pine, Daniel S.; Schultz, Susan K.; Tamminga, Carol A.; Gabbard, Glen O.; Gau, Susan Shur-Fen; Javitt, Daniel C.; Oquendo, Maria A.; Shrout, Patrick E.; Vieta, Eduard; Yager, Joel (January 2013). "The Initial Field Trials of DSM-5: New Blooms and Old Thorns". American Journal of Psychiatry 170 (1): 1–5. doi:10.1176/appi.ajp.2012.12091189. PMID 23288382.</ref>.

פון די מחברים וואס האבן אויסגעקליבן און דיפיינד די דסם פסיכיאַטריקפֿעלערן, האבן בערך האַלב געהאט פינאַנציעל באציאונגען מיט די פאַרמאַסוטיקאַל אינדוסטריע, דערהייבנדיג די אויסקוק פון אַ געראַנגל פון אינטערעס<ref>Cosgrove, Lisa, Krimsky, Sheldon, Vijayaraghavan, Manisha, Schneider, Lisa, Financial Ties between DSM-IV Panel Members and the Pharmaceutical Industry</ref>. די קאַנעקשענס צווישן די דאזיגע פסיכיאטרישע מיטגלידער און די מעדיצין קאָמפּאַניעס זענען געווען איבערהויפּט שטאַרק אין די דייאַגנאָוסיז ווי דראגס זענען די ערשטער שורה פון באַהאַנדלונג, אַזאַ ווי סקיצאַפריניאַ און שטימונגפֿעלערן, אוואו 100% פון די דאזיגע מיטגלידער האט פינאַנציעלע קניפן מיט די פאַרמאַסוטיקאַל אינדוסטריע. אין 2005, האט דער דעמאָלטסדיגער אַפּאַ פרעזידענט סטעווען שארפשטיין דערקלערט אז ער קאַנסידערד אַז פסיקייאַטראַסס האט "געלאזט די ביאָפּסיטשאָסאָסיאַל מאָדעל צו ווערן די ביאָ-ביאָ-ביאָ מאָדעל"<ref>Sharfstein, SS. (2005) "Big Pharma and American Psychiatry: The Good, the Bad, and the Ugly"מוסטער:Dead link Psychiatric News August 19, 2005 Volume 40 Number 16 </ref>.

וויליאם גלאַססער רופט אן די דסם ווי "פאַלש דיאַגנאָסטיק קאַטעגאָריעס", טענה'דיג אַז "עס איז געווען דעוועלאָפּעד צו העלפן פּסיכיאטריסטן – צו העלפן זיי מאַכן געלט"<ref>(Susan Bowman, 2006). The National Psychologist (2006-11-01). דערגרייכט דעם 2013-12-03.</ref>. אין דערצו, די ארויסגעבן פון די דסם, מיט שטרענגע קאַפּירייטס, האט אריינגעבראכט איבער $100 מיליאָן פֿאַר די אַפּאַ.

== וועבלינקען ==