אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:עספעראנטא"

211 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 1 יאָר
ק
החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע"
ק (see Check Wikipedia project)
 
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע")
 
(14 מיטלסטע ווערסיעס פון 7 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
'''עספּעראַנטאָ''' איז א געפלאנטע [[געבויעטע שפראך]]. היינט צוטאג רעדט מען איר ביי איבער א מיליאן מענטשן, און עטלעכע טויזנט רעדן איר ווי זייער [[מאמע לשון]]. די [[שפראך]] האט געגרינדעט א [[פוילן|פוילישער]] [[ייד]] [[לייזער זאמענהאף]].
{{דעסקריפציע|שפראך}}
'''עספּעראַנטאָ''' איז א געפלאנטע [[געבויטע שפראך]]. היינט צוטאג רעדט מען איר ביי איבער א מיליאן מענטשן, און עטליכע טויזנט רעדן איר ווי זייער [[מאמע לשון]]. די [[שפראך]] האט געגרינדעט א [[פוילן|פוילישער]] [[איד]] [[לייזער זאמענהאף]].


די שפראך איז פארעכנט ווי א לייכטע שפארך צו שטודירן, און פארמאגט בלויז 16 [[גראמאטיק]] געזעצן.
די שפראך איז פארעכנט ווי א לייכטע שפארך צו שטודירן, און פארמאגט בלויז 16 [[גראמאטיק]] געזעצן.
שורה 8: שורה 9:


== היסטאריע ==
== היסטאריע ==
אין יאר [[1887]] האט לייזער זאמענהאף פּובליציהרט דאס ערשטע גראמאטיק־בוך אויף עספעראנטא, אויף וועלכן ער האט געהאט געארבעט אַרום צעהן יאהר. ער האט זיך אונטערגעשריבן דערויף מיטן [[פסעוודאנים]] '''דאָקטאָראָ עספּעראַנטאָ''', וואס באדייט '''דער האָפענדיגער דאקטאר'''.
אין יאר [[1887]] האט לייזער זאמענהאף פּובליציהרט דאס ערשטע גראמאטיק־בוך אויף עספעראנטא, אויף וועלכן ער האט געהאט געארבעט אַרום צען יאהר. ער האט זיך אונטערגעשריבן דערויף מיטן [[פסעוודאנים]] '''דאָקטאָראָ עספּעראַנטאָ''', וואס באדייט '''דער האָפענדיגער דאקטאר'''.


די נאציס האבן פארבאטן די שפראך, און ווי היטלער שרייבט אין [[מיין קאמף]] איז עס לויט איים בלויז א [[יוד]]ישער פלאן צי געוועלטיגן אויף דער וועלט.
די נאציס האבן פארבאטן די שפראך, און ווי היטלער שרייבט אין [[מיין קאמף]] איז עס לויט איים בלויז א [[יוד]]ישער פלאן צי געוועלטיגן אויף דער וועלט.
שורה 16: שורה 17:


== פרינציפן פון עספעראנטא ==
== פרינציפן פון עספעראנטא ==
די [[גראמאטיק]] פון עספעראנטא איז גאנץ גרינג אין פארגלייך צו געוויינלעכע נאציאנאלע שפראכן: עס פארמאגט 16 יסודותדיקע גראמאטישע פרינציפן. דער וואקאבולאר איז געגרינדעט אויף א באגרענעצטער צאל ווארצלען, אן שום אויסנאמען. מחמת דעם איז עספעראנטא גרינגער צו לערנען ווי אנדערע שפראכן, ספעציעל פאר רעדער פון אייראפעישע שפראכן. אין אלגעמיינעם, א פאר מאנאטן לערנען עספעראנטא איז גלייך צו עטלעכע יאר לערנען אן אנדער שפראך, ווי למשל [[ענגליש]] אדער [[פראנצויזיש]], און אפילו פאר רעדער פון נישט־אייראפעישע שפראכן איז גרינגער צו לערנען עספעראנטא ווי נארוועלכע אייראפעישע שפראך.  
די [[גראמאטיק]] פון עספעראנטא איז גאנץ גרינג אין פארגלייך צו געוויינלעכע נאציאנאלע שפראכן: עס פארמאגט 16 יסודותדיקע גראמאטישע פרינציפן. דער וואקאבולאר איז געגרינדעט אויף א באגרעניצטער צאל ווארצלען, אן שום אויסנאמען. מחמת דעם איז עספעראנטא גרינגער צו לערנען ווי אנדערע שפראכן, ספעציעל פאר רעדער פון אייראפעאישע שפראכן. אין אלגעמיינעם, א פאר מאנאטן לערנען עספעראנטא איז גלייך צו עטליכע יאר לערנען אן אנדער שפראך, ווי למשל [[ענגליש]] אדער [[פראנצויזיש]], און אפילו פאר רעדער פון נישט־אייראפעאישע שפראכן איז גרינגער צו לערנען עספעראנטא ווי נארוועלכע אייראפעאישע שפראך.  


דער [[אלפאבעט]] פון עספעראנטא איז באזירט אויפן לאטיינישן אלפאבעט, אן די אותיות q ,w ,x ,y אבער מיט נאך זעקס אותיות מיט טאגן: ĉ ,ĝ ,ĥ ,ĵ ,ŝ ,ŭ.
דער [[אלפאבעט]] פון עספעראנטא איז באזירט אויפן לאטיינישן אלפאבעט, אן די אותיות q ,w ,x ,y אבער מיט נאך זעקס אותיות מיט טאגן: ĉ ,ĝ ,ĥ ,ĵ ,ŝ ,ŭ.
שורה 122: שורה 123:
===תנועות===
===תנועות===
{| border=2 cellspacing=0 cellpadding=2 style=text-align:center
{| border=2 cellspacing=0 cellpadding=2 style=text-align:center
| colspan=3 |{{כ}}'''<big>[[תנועה (פונולוגיה)|התנועות]]</big>'''
| colspan=3 |{{ר}}'''<big>[[תנועה (פונולוגיה)|התנועות]]</big>'''
|-
|-
! '''הסימון{{ש}}הגראפי'''
! '''הסימון{{ש}}הגראפי'''
שורה 166: שורה 167:
* [[וואלאפוק]]
* [[וואלאפוק]]


== וועבלינקען ==
==דרויסנדיגע לינקס==
* [http://web.archive.org/web/20070927010105/http://203.15.102.140/elg/7f2ad546-9eb5-40da-8c6d-fb20814a1ac0.mp3 יידיש הערבאר פראגראם פון SBS ראדיא]
* [http://web.archive.org/web/20070927010105/http://203.15.102.140/elg/7f2ad546-9eb5-40da-8c6d-fb20814a1ac0.mp3 יידיש הערבאר פראגראם פון SBS ראדיא]
{{וויקיפעדיע|eo|עספּעראַנטאָ}}
{{וויקיפעדיע|eo|עספּעראַנטאָ}}
שורה 175: שורה 176:


[[קאַטעגאָריע:עספעראנטא|*]]
[[קאַטעגאָריע:עספעראנטא|*]]
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]]
{{קרד/ויקי/יידיש}}
[[he:אספרנטו]]
[[קאַטעגאָריע:וויקידאטא דעסקריפציע]]