מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע"
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע") |
|||
| (8 מיטלסטע ווערסיעס פון 3 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע|שפראך פון אשכנזישע יידן}} | |||
[[טעקע:Machzor.jpg|קליין|300px|דער ערשטער יידישער אידיאם]] | [[טעקע:Machzor.jpg|קליין|300px|דער ערשטער יידישער אידיאם]] | ||
'''ייִדיש, אידיש''' אדער '''יודיש''', גערופן ביי אידן '''מאַמע לָשון''', איז אַ [[שפּראך|שפּראַך]] וואָס ווערט היינט גערעדט פון ארום 1.5 מיליאָן אידן<ref>[http://yiddish.forward.com/node/655 פּארווערטס]</ref> און באַקאַנט ביי 3,142,560 <ref>[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=ydd Yiddish, Eastern]</ref> מענטשן איבער דער וועלט, בעיקר פונעם [[אַשכנז|אַשכנזישן]] אָפּשטאַם. | '''ייִדיש, אידיש''' אדער '''יודיש''', גערופן ביי אידן '''מאַמע לָשון''', איז אַ [[שפּראך|שפּראַך]] וואָס ווערט היינט גערעדט פון ארום 1.5 מיליאָן אידן<ref>[http://yiddish.forward.com/node/655 פּארווערטס]</ref> און באַקאַנט ביי 3,142,560 <ref>[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=ydd Yiddish, Eastern]</ref> מענטשן איבער דער וועלט, בעיקר פונעם [[אַשכנז|אַשכנזישן]] אָפּשטאַם. | ||
במשך פון מער ווי 800 יאר איז יידיש געווען דער מאמע לשון פון א היפשער טייל אידן אין [[אייראפע]], בעיקר אין דעם 19טן און 20סטן י"ה וואס דאן איז יידיש געווען דער מאמע לשון פאר רוב אידן אין אייראפע און ביי די | במשך פון מער ווי 800 יאר איז יידיש געווען דער מאמע לשון פון א היפשער טייל אידן אין [[אייראפע]], בעיקר אין דעם 19טן און 20סטן י"ה וואס דאן איז יידיש געווען דער מאמע לשון פאר רוב אידן אין אייראפע און ביי די אידישע אימיגראנטן פון אייראפע אין אנדערע לענדער. אין יענער תקופה איז יידיש באנוצט געווארן אויף וואס א שפראך ווערט באנוצט, [[לשון קודש]] איז באנוצט געווארן נאר צו [[דאווענען]] און שרייבן תורה רייד, אבער אנהייב דעם 20סטן יאר הונדערט האט [[אליעזר בן יהודה]] מאדערנעזירט דעם לשון קודש און איר אהערגעשטעלט ווי א גערעדטע שפראך פאר אידן, און עס גערופן [[העברעאיש]]. דאן האט העברעאיש אנגעהויבן דינען ווי א גערעדטע שפראך ביי גרויסע טיילן פון יידישן פאלק וואס וואוינען אין ארץ ישראל און בעיקר האט זי איבערגענומען די יידישע שפראך נאך די צווייטע וועלט קריג. | ||
בעת דער [[השכלה]] באוועגונג, אין סוף דעם 18טן יאר הונדערט, האבן אידן פארדייטשט זייער יידיש אין די לענדער וועלכע מען האט גערעדט דייטש, אבער אין [[מזרח אייראפע]] האבן אידן פארגעזעצט זיך צוצוהאלטן צו דער יידישער שפראך. | בעת דער [[השכלה]] באוועגונג, אין סוף דעם 18טן יאר הונדערט, האבן אידן פארדייטשט זייער יידיש אין די לענדער וועלכע מען האט גערעדט דייטש, אבער אין [[מזרח אייראפע]] האבן אידן פארגעזעצט זיך צוצוהאלטן צו דער יידישער שפראך. | ||
| שורה 10: | שורה 11: | ||
די יידישע שפּראַך שטאַמט איבערהויפּט פון מיטל הויכדייטש וואָס מען האָט אַמאָל גערעדט אין [[אייראָפּע]] (וואָס איז דאן געווען באַקאַנט אַלס אַשכנז), פון דער שפּראַך האָט זיך אויך געמאַכט די [[דייטש]]ע שפראַך אָדער אויך באַקאַנט אַלס ניי הויכדויטש. (נישט אַזוי ווי טייל מענטשן מיינען אַז יידיש קומט פון [[דייטש]]). א גרויסער טייל פון ווערטער אין יידיש קומט פון דייטשער אָפשטאַמונג, בערך 10% לשון הקודש, און אויך [[סלאווישע שפראכן]]. | די יידישע שפּראַך שטאַמט איבערהויפּט פון מיטל הויכדייטש וואָס מען האָט אַמאָל גערעדט אין [[אייראָפּע]] (וואָס איז דאן געווען באַקאַנט אַלס אַשכנז), פון דער שפּראַך האָט זיך אויך געמאַכט די [[דייטש]]ע שפראַך אָדער אויך באַקאַנט אַלס ניי הויכדויטש. (נישט אַזוי ווי טייל מענטשן מיינען אַז יידיש קומט פון [[דייטש]]). א גרויסער טייל פון ווערטער אין יידיש קומט פון דייטשער אָפשטאַמונג, בערך 10% לשון הקודש, און אויך [[סלאווישע שפראכן]]. | ||
במשך פון די דורות האט זיך יידיש געטוישט, דאס הייסט די אידן פון איין עק וועלט ווי דייטש האבן נישט גערעדט די זעלבע יידיש ווי ליטע, היינט איז דאָס אויסגעמישט פון [[העברעאיש]], [[ענגליש]], [[רוסיש]], [[ | במשך פון די דורות האט זיך יידיש געטוישט, דאס הייסט די אידן פון איין עק וועלט ווי דייטש האבן נישט גערעדט די זעלבע יידיש ווי ליטע, היינט איז דאָס אויסגעמישט פון [[העברעאיש]], [[ענגליש]], [[רוסיש]], [[פויליש]] און אַזוי ווייטער. | ||
דער עלסטער זאץ געשריבן אין [[אידיש אויסלייג|אידישן אויסלייג]] וואס מען ווייסט געפונט מען אריינגעשריבן אין דעם מחזור [[ווארמס]] ([[ה'ל"ב]]): {{דיק|גוּט טַק אִים בְּטַגְא שְ וֵיר דִיש מחזור אין בית הכנסת טְרַגְא|}}. דאס באדייט "א גוטער טאג וועט זיין פאר וועמען עס וועט דאס מחזור אין שול טראגן". | דער עלסטער זאץ געשריבן אין [[אידיש אויסלייג|אידישן אויסלייג]] וואס מען ווייסט געפונט מען אריינגעשריבן אין דעם מחזור [[ווארמס]] ([[ה'ל"ב]]): {{דיק|גוּט טַק אִים בְּטַגְא שְ וֵיר דִיש מחזור אין בית הכנסת טְרַגְא|}}. דאס באדייט "א גוטער טאג וועט זיין פאר וועמען עס וועט דאס מחזור אין שול טראגן". | ||
| שורה 89: | שורה 90: | ||
* [[דער שפאקטיוו]] (קומט ארויס אינמיטען חודש) | * [[דער שפאקטיוו]] (קומט ארויס אינמיטען חודש) | ||
* [[דאס אידישע ליכט]] (וואכנטליך, [[ירושלים]]) | * [[דאס אידישע ליכט]] (וואכנטליך, [[ירושלים]]) | ||
* [[די צייטונג נייעס באריכט]] (וואכנטליך, [[סאטמאר ( | * [[די צייטונג נייעס באריכט]] (וואכנטליך, [[סאטמאר (חסידות)|סאטמאר]] [[דעמאקראטישע פארטיי|דעמאקראטן]]) | ||
* [[דער פלאם]] (חודשליך, [[קרית יואל]], [[ארונים]], יעצט פרובירן זיי צו זיין אומפארטייאיש) קומט שוין נישט ארויס | * [[דער פלאם]] (חודשליך, [[קרית יואל]], [[ארונים]], יעצט פרובירן זיי צו זיין אומפארטייאיש) קומט שוין נישט ארויס | ||
* [[צייטשריפט]] (אומפארטייאיש) קומט שוין נישט ארויס | * [[צייטשריפט]] (אומפארטייאיש) קומט שוין נישט ארויס | ||
| שורה 110: | שורה 111: | ||
== | ==דרויסנדיגע לינקס== | ||
* [http://www.kaveshtiebel.com קאווע שטיבל] | * [http://www.kaveshtiebel.com קאווע שטיבל] | ||
* [http://www.hs-augsburg.de/~harsch/iiddica/Indeks/y_indeks.html Bibliotheca Iiddica] | * [http://www.hs-augsburg.de/~harsch/iiddica/Indeks/y_indeks.html Bibliotheca Iiddica] | ||
| שורה 145: | שורה 146: | ||
[[קאַטעגאָריע:גערמאנישע שפראכן]] | [[קאַטעגאָריע:גערמאנישע שפראכן]] | ||
[[קאַטעגאָריע: | [[קאַטעגאָריע:אידישע שפראכן]] | ||
[[קאַטעגאָריע:יידיש|*]] | [[קאַטעגאָריע:יידיש|*]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | [[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:יידיש]] | |||
[[קאַטעגאָריע:וויקידאטא דעסקריפציע]] | |||