אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:אידישע גראמאטיק"

1,478 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 1 יאָר
ק
החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע"
 
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע")
 
(27 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 6: שורה 6:
* [[צייטווארט]]/ווערב {{שפראך-he|פועל}}
* [[צייטווארט]]/ווערב {{שפראך-he|פועל}}
* [[אדווערב]] - ווארט וואס ערקלערט א צייטווארט. {{שפראך-he|תואר הפועל}}
* [[אדווערב]] - ווארט וואס ערקלערט א צייטווארט. {{שפראך-he|תואר הפועל}}
* [[פּרעפּאָזיציע]] - {{שפראך-he|מילת יחס}}
* [[פרעפּאָזיציע]] - {{שפראך-he|מילת יחס}}
* [[זאץ]]- {{שפראך-he|משפט}}
* [[זאץ]]- {{שפראך-he|משפט}}
* [[וואקאבולאר]] - {{שפראך-he|אוצר מילים}}
* [[וואקאבולאר]] - {{שפראך-he|אוצר מילים}}
שורה 16: שורה 16:
* [[קירצונגען אין דער יידישער שפראך]]
* [[קירצונגען אין דער יידישער שפראך]]


== פערזענלעכע פראנאמען ==
== פערזענליכע פראנאמען ==
{| align="center" style="border: 1px solid #B8C7D9; background:#f5faff; width:500px; "  cellspacing="0"  
{| align="center" style="border: 1px solid #B8C7D9; background:#f5faff; width:500px; "  cellspacing="0"  
|-
|-
שורה 34: שורה 34:
|דיר
|דיר
|-
|-
|'''3 יחיד זכר (איינצאל מענלעך)'''
|'''3 יחיד זכר (איינצאל מענליך)'''
|ער
|ער
|אים
|אים
שורה 54: שורה 54:
|אונז
|אונז
|-
|-
|'''2 רבים (מערצאל, אויך איינצאל פֿארמאל)'''
|'''2 רבים (מערצאל, אויך איינצאל פארמאל)'''
|איר
|איר
|אייך
|אייך
שורה 66: שורה 66:




לויט דעם דאַרף מען אַזוי זאָגן און שרײַבן:
לויט דעם דאַרף מען אַזוי זאָגן און שרייבן:
* איך האָב דיך ליב  
* איך האָב דיך ליב  
* איך קום צו דיר  
* איך קום צו דיר  
* ברענג מיר אַ גלעזל טײ
* ברענג מיר אַ גלעזל טיי
* איך נעם דיך אַהײם.
* איך נעם דיך אַהיים.


== [[אקוזאטיוו]] און [[דאטיוו]] ==
== [[אקוזאטיוו]] און [[דאטיוו]] ==
רוב ווערבן גייען מיטן אקוזאטיוו. למשל:
רוב ווערבן גייען מיטן אקוזאטיוו. למשל:
: דו זעסט '''דעם''' מענטש, איך עס '''די''' פֿרוכט, ער שניידט '''דאס''' ברויט.  
: דו זעסט '''דעם''' מענטש, איך עס '''די''' פרוכט, ער שניידט '''דאס''' ברויט.  
אבער טייל ווערבן גייען סיי מיט אקוזאטיוו סיי מיט דאטיוו, לויט דעם ענין:
אבער טייל ווערבן גייען סיי מיט אקוזאטיוו סיי מיט דאטיוו, לויט דעם ענין:
: ''געבן'' - ווען מען גיט א מענטש א זאך, איז די זאך אקוזאטיוו און דער מענטש דאטיוו, ווייל מען גיט די זאך צו דעם מענטש.
: ''געבן'' - ווען מען גיט א מענטש א זאך, איז די זאך אקוזאטיוו און דער מענטש דאטיוו, ווייל מען גיט די זאך צו דעם מענטש.
: ''שיקן'' - איך שיק דיר (דאטיוו) א גאלדענעם זייגער (אקוזאטיוו)
: ''שיקן'' - איך שיק דיר (דאטיוו) א גאלדענעם זייגער (אקוזאטיוו)
: ''שרײַבן'' - ער שרײַבט זײַן חבר (דאטיוו) א בריוו (אקוזאטיוו)
: ''שרייבן'' - ער שרייבט זיין חבר (דאטיוו) א בריוו (אקוזאטיוו)


נאך  ווערבן וואס גייען מיטן דאטיוו: גלייבן, דערציילן, ווײַזן, זאגן, טעלעפֿאנירן, ענטפֿערן <ref>רשימה גענומען פון הירשע-דוד כ"ץ, Grammar of the Yiddish Language, עמוד 77</ref>
נאך  ווערבן וואס גייען מיטן דאטיוו: גלייבן, דערציילן, ווייזן, זאגן, טעלעפאנירן, ענטפערן <ref>רשימה גענומען פון הירשע-דוד כ"ץ, Grammar of the Yiddish Language, עמוד 77</ref>


אבער לערנען און פֿרעגן גייען מיטן אקוזאטיוו אחוץ ווען מען ניצט א פרעפאזיציע.
אבער לערנען און פרעגן גייען מיטן אקוזאטיוו אחוץ ווען מען ניצט א פרעפאזיציע.


==אקטיוו און פאסיוו==
==אקטיוו און פאסיוו==
עס זיינען דא 2 סארטן [[זאץ|זאצן]]: '''אַקטיוו''' און '''פאַסיוו'''.
עס זענען דא 2 סארטן [[זאץ|זאצן]]: '''אַקטיוו''' און '''פאַסיוו'''.
* אַקטיוו [[וואקאבולאר|וואָקאַבולאַר]] איז א זאץ וואס באשרייבט דער טוער אדער די טוערס וו.צ.ב. דער זאץ: "זיי שרייבן ביכער".
* אַקטיוו [[וואקאבולאר|וואָקאַבולאַר]] איז א זאץ וואס באשרייבט דער טוער אדער די טוערס וו.צ.ב. דער זאץ: "זיי שרייבן ביכער".
* פאַסיוו וואָקאַבולאַר איז א זאץ וואס באשרייבט דאס געשעהעניש וו.צ.ב. דער זאץ: "די ביכער ווערן געשריבן".
* פאַסיוו וואָקאַבולאַר איז א זאץ וואס באשרייבט דאס געשעהעניש וו.צ.ב. דער זאץ: "די ביכער ווערן געשריבן".
שורה 98: שורה 98:


== אַ געגליכן צו אַן ==
== אַ געגליכן צו אַן ==
פאַר אַן "איינצאל זאך-ווארט", ווען דאס זאך-ווארט הייבט זיך אָן מיט אַ קאָנסאָנאַט, זאגט מען און שרייבט מען '''אַ''' (אָן אַ נו"ן), און ווען עס הייבט זיך אן מיט א [[וואקאל]], זאגט מען און שרייבט מען '''אַן''' (ענדליך ווי ביי ענגליש).
פאַר אַן "איינצאל זאך-ווארט", ווען דאס זאך-ווארט הייבט זיך אָן מיט אַ קאָנסאָנאַט, זאגט מען און שרייבט מען '''אַ''' (אָן אַ נו"ן), און ווען עס הייבט זיך אן מיט א [[וואקאל]], זאגט מען און שרייבט מען '''אַן''' (ענליך ווי ביי ענגליש).


== מעגן געגליכן צו טארן ==
== מעגן געגליכן צו טארן ==
שורה 115: שורה 115:
* צו דעם - צום
* צו דעם - צום


==איינער איינע איינס==
אין אידישע גראמאטיק ווערט דער נומער איינס געבייגט אזוי (ווען גענוצט אלס א [[פראנאם]])<ref>'''דוד כ"ץ''', ''גראמאטיק פון דער יידישער שפראך'', בלאט 77 {{לינקשפראך|ענגליש}}</ref>:


*''איינער'' אין א מענליכע מין: ער איז '''איינער''' פון מיינע פריינט; איך גיב איינעם א שליסל.
*''איינע'' אין א ווייבליכע מין: זי איז '''איינע''' פון מיינע פריינדין.
*''איינס'' אין א נייטראלער מין: דאס איז '''איינס''' פון מיינע קינדער.


==וועבלינקען==
מען בייגט מען די פאסעסיווע [[פראנאם|פראנאמען]] מיין, דיין, אונ(ד)זער, אייער, זייער אויך אזוי אין געוויסע פאלן:
 
*ער איז '''מיינער''' א פריינד.
*זי איז '''מיינע''' א שוועסטער.
*דאס איז '''מיינס''' א קינד.
*דאס איז '''דיינס''' א קינד.
*ער איז '''אייערס''' א רעבע.
*זי איז '''אונזערס''' א לערערין.
 
==דרויסנדיגע לינקס==
* [http://www.yiddishdictionaryonline.com/Grammar.htm אידיש גראמאטיק]
* [http://www.yiddishdictionaryonline.com/Grammar.htm אידיש גראמאטיק]
* [http://www.babylon.com/dictionary/42945/English--to-Yiddish.html דא קענט איר אראפנעמען א באבילאן יידישער-ווערטערבוך פראגראם]
* [http://www.babylon.com/dictionary/42945/English--to-Yiddish.html דא קענט איר אראפנעמען א באבילאן יידישער-ווערטערבוך פראגראם]


== רעפערענץ==
== רעפערענץ==
<references/>
{{רעפערענצן}}




[[קאטעגאריע:יידיש גראמאטיק]]
[[קאַטעגאָריע:יידיש גראמאטיק]]
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]]
[[קאַטעגאָריע:נישט ענציקלאפעדיש]]
{{קרד/ויקי/יידיש}}
[[קאַטעגאָריע:אויף ווייניג אדער קיין אנדערע וויקי|05]]
[[EN:Yiddish grammar]]